ORIGINAL_ARTICLE
ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سنجش مرزهای روانشناختی خانواده بر اساس قرآن کریم
پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سنجش مرزهای روانشناختی خانواده [1](H.FBQ) براساس قرآن کریم انجام شد. مرزهای خانواده به روش اجتهاد دینی−روانشناختی از آیات قرآن کریم و روایات تفسیری ذیل آنها استخراج و ارائه گردید. الگوی نهایی شامل 5 مرز مرتبه اول، 15 مرز مرتبه دوم و 64 مرز مرتبه سوم است. براساس مرزهای استخراجشده، پرسشنامه طراحی شد. روایی محتوایی گویهها را کارشناسان براساس CVI و CVR تایید کردند و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. پایایی کل پرسشنامه 975/0، مرزهای عام 884/0، مرزهای زوجینی 92/0، مرزهای والدینی 925/0، مرزهای برادران−خواهران 789/0 و مرزهای بیرونی 761/0 بود. پرسشنامه در نمونه 600 نفری از خانوادههای شهر قم اجرا شد. نتایج تحلیل عاملی بیانگر تأیید رواییسازه برای پنج عامل (مرز) زیربنایی و 164 گویه برای سنجش آنها بود. نتایج مقایسه مرزها بین خانوادههای معمولی و خانوادههای در معرض طلاق، مؤید رواییسازه و قدرت تفکیک پرسشنامه بین خانوادههای بهنجار و نابهنجار است. بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه مرزهای خانواده نشان داد که پرسشنامه 164 گویهای از روایی و پایایی مطلوب برخوردار است.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1901_c984e865c861cfd6c99c1d626937de57.pdf
2021-03-21
7
29
10.30471/psy.2021.7493.1825
مرزهای خانواده
مرزهای درونی
مرزهای بیرونی
زیرمنظومه
پرسشنامه
جعفر
هوشیاری
j.houshyari@yahoo.com
1
دکتری روانشناسی و عضو گروه روانشناسی، مجتمع آموزش عالی علوم انسانی اسلامی، جامعه المصطفی
LEAD_AUTHOR
محمدمهدی
صفورایی پاریزی
safurayi@gmail.com
2
مدیر گروه روانشناسی مجتمع آموزش عالی غلوم انسانی اسلامی / جامعه المصطفی العالمیه
AUTHOR
سید حمید
جزایری
jazayeri@almustafaou.com
3
دانشیار فقه و اصول و هیدت علمی جامعه المصطفی العالمیه
AUTHOR
حسن
تقیان
taghian@gmail.com
4
استادیار گروه روانشناسی مجتمع علوم انسانی اسلامی جامعة المصطفی العالمیه
AUTHOR
قرآن کریم (۱۳۷۶)، ترجمه مکارم شیرازی، تهران: دارالقرآن الکریم.
1
1. آمدی، عبدالواحد (1407)، غررالحکم و دررالحکم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
2
2. اعرافی، علیرضا (1395)، احکام تربیت فرزند، نگارش سیدنقی موسوی، قم: مؤسسه اشراق و عرفان.
3
3. افشارینژاد، م؛ ب. ثنایی و م. برجعلی (1393)، مطالعه دیدگاه خانواده درمانی مینوچین براساس تفسیر المیزان: مطالعه کیفی، اولین کنگره ملی روانشناسی خانواده گامی در ترسیم الگوی مطلوب خانواده، نمایه در سیویلیکا.
4
4. پرویزی، سرور؛ خدیجه امینیزاده، اکرم ثناگو، سپهوند فریبا سامانی و همکاران (1389)، «تبیین مفهوم خانواده سالم از دیدگاه نوجوانان زنجانی»، دوره 4، بهار و تابستان، ش12−13، ص7−17.
5
5. تاملیسون، ب. (2015)، راهنمای سنجش خانواده (راهنمای عملی مقدماتی سنجش و مداخله در خانواده)، ترجمه سیداسماعیل مهدوی هرسینی و فرشاد بهاری (1384)، نشر تزکیه.
6
6. تبریزی، م؛ ش. دیبائیان، م. کاردانی و ف. جعفری (1391)، فرهنگ توصیفی خانواده و خانواده درمانی، تهران: فرا روان.
7
7. جدیری، جعفر و مسعود جانبزرگی (1388)، «ساخت و اعتباریابی مقیاس رضامندی زناشویی اسلامی»، روانشناسی و دین، س2، زمستان، ش4، ص41−70.
8
8. جدیری، جعفر؛ علی فتحی آشتیانی، فرشته موتابی و حمیدرضا حسنآبادی (1396)، «اثربخشی زوج درمانی با رویکرد اسلامی بر رضایت زناشویی»، نشریه اسلام و روانشناسی، دوره 11، بهار و تابستان، ش20، شماره پیاپی20، ص7−37.
9
9. حرعاملی، محمد بن حسن (1416)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
10
10. دولتخواه، محمد (1392)، ساخت و بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه چندوجهی زوجین با نگرش به منابع اسلامی، پایاننامه دکتری، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
11
11. زیمون، ف. ج، کلمنت، ا و اشتیرلین، ه. (2004)، مفاهیم و تئورىهای کلیدى در خانواده، ترجمه سعید پیرمرادى (1382)، تهران: همام.
12
12. سراقی، همایون و محمدمهدی صفورایی پاریزی (1398)، «بازتعریف خانواده براساس قرآن و منابع روایی»، پژوهشهای روانشناسی اسلامی، ش2، ص68−98.
13
13. سرمد، ز. (1384)، آمار استنباطی؛ گزیدهای از تحلیلهای آماری تک متغیری، چ1، تهران: انشارات سمت.
14
14. شلیپه، آریست فون و شوایتزر، یوخن (2016)، آموزش درمان و مشاوره سیستمی، ترجمه سعید پیرمرادی، (1397)، اصفهان: همام.
15
15. شیبانی جزری ابن الأثیر، مجد الدین أبو السعادات المبارک (1399)، النهایة فی غریب الحدیث والأثر، بیروت: المکتبة العلمیة.
16
16. صفوراییپاریزی، محمدمهدی (1388)، «ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سنجش کارآمدی خانواده از دیدگاه اسلام»، روانشناسی و دین، ش5، ص85−108.
17
17. صفوراییپاریزی، محمدمهدی (1388)، شاخصهای خانواده کارآمد از دیدگاه اسلام و ساخت پرسشنامه آن، پایاننامه دکتری، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
18
18. فاکر میبدی، محمد (1393)، مبانی تفسیر روایی، چ1، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
19
19. گلدنبرگ، ایرنه و گلدنبرگ، هربرت (2008)، خانواده درمانی، مترجمان حمیدرضا حسین شاهی برواتی؛ سیامک نقشبندی و الهام ارجمند (1395)، تهران: نشر روان.
20
20. مجلسی، محمدباقر (1404)، بحار الانوار، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
21
21. مکارم شیرازی، ناصر (1381)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
22
22. مینوچین، سالوادور (1974)، خانواده و خانواده درمانی، ترجمه باقر ثنایی (1395)، تهران: امیرکبیر.
23
23. مینوچین، سالوادور؛ مایکل. پی. ن و وای−ی (2007)، ارزیابی خانواده و زوجها: از سمپتوم تا سیستم، ترجمه آناهیتا خدابخشی کولایی با همکاری اسداله همتیمنش و علیرضا ملکیتبار (1394)، تهران: جاودانه.
24
24. نیکلز، م. و ریچارد سی. ش. (2006)، خانواده درمانی: مفاهیم و روشها، ترجمه دهقانی (1395)، تهران: دانژه.
25
25. هوشیاری، جعفر؛ محمدمهدی صفورایی، سیدحمید جزایری و حسن تقیان (1399)، تبیین مرزهای خانواده براساس قرآن کریم و ساخت پرسشنامه سنجش آن، رساله دکتری، قم: مجتمع آموزش عالی علوم انسانی اسلامی، جامعة المصطفی.
26
26. هومن، حیدرعلی (1390)، تحلیل دادههای چندمتغیری در پژوهش رفتاری، تهران: نشر پیک فرهنگ.
27
27. هومن، حیدرعلی (1394)، روانسنجی کاربردی، انتشارات دانشگاه تهران.
28
28. Aarafi, A. (2016), Decrees for child educating, Iran, eshragh-erfan.
29
29. Afshari nejad. S, M. Borjali, M. (2014), Study of Minochin's Family Therapy Perspective Based on Al-Mizan Interpretation: Quality Study.
30
30. Dolatkhah, M. (2013), Construction and evaluation of psychometric properties of a multifaceted questionnaire of couples with an attitude towards Islamic sources. PhD Thesis, Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute.
31
31. Faker meibodi, M. (2014), Fundamentals of Narrative Interpretation. Iran, Research Institute of Islamic Culture and Thought.
32
32. Hooman, H. (2011), Multivariate data analysis in scientific researchMultivariate data.
33
33. Hooman, H. (2015), Applied psychometrics. Iran, Tehran University.
34
34. Minuchin, S. (1961), The acting-out child and his family: An approach to family therapy, Paper presented at the William Alanson White Institute, New York.
35
35. Minuchin S. (1969), Family therapy: Technique or theory? In J. H. Masserman (Ed.), Science and psychoanalysis (Vol. 14), New York: Grune and Stratton.
36
36. Minuchin S. (1970), The use of an ecological framework in the treatment of a child, International yearbook of child psychiatry (Vol. 1), New York: Wiley.
37
37. Minuchin S. (1972), Structural family therapy. In G. Caplan (Ed.), American handbook of psychiatry (Vol. 2). NewYork: Basic Books.
38
38. Minuchin, S. (1974), Families and Family therapy, Cambrige: Harward University Press.
39
39. Minuchin, S. (1991), Theseductions of constructivism. Family Therapy Networker, September/ October. 47-50.
40
40. Minuchin, S. (1998),Where is the family in narrative family therapy? Journal of Marital and family therapy, 24, 397- 403.
41
41. Minuchin, S, Fishman, H. (1980), Family therapy techniques, Iran, Roshd.
42
42. Minuchin, S. (1974), Family and Family Therapy. Iran, Amirkabir.
43
43. Minuchin, S. (1980), “Taming monsters” (video. tape), Philadelphia Child Guidance Clinic.
44
44. Minuchin, S. Rosman, B., & Baker, L. (1978), Psychosomatic families: Anorexia nervosa in context. Cambridge, MA: Harvard University Press.
45
45. Minuchin, S., & Barcai, A. (1969), Therapeutically induced family crisis, In J. H. Masserman (Ed.), Science and psychoanalysis (Vol. 14). New York: Grune and Stratton.
46
46. Minuchin, S. & Fishman, H. C. (1979), The psychosomatic family in child psychiatry, Journal of the American Academy of Child Psychiatry, 18, 1,76-90.
47
47. Minuchin, S., & Fishman, H. C. (1981), Family therapy techniques. Cambridge, MA: Harvard University Press.
48
48. Minuchin, S., & Montalvo, B. (1966), An approach for diagnosis of the low socioeconomic family, American Psychiatric Research Report, 20.
49
49. Minuchin, S., & Montalvo, B. (1967), Techniques for working with disorganized low socioeconomic families, American Journal of Orthopsychiatry, 37, 380 – 387.
50
50. Minuchin, S., (1991), The seduction of constructiveism, The Family Networker, 15 (5), 47- 50.
51
51. Minuchin, S., and Nichols, M.P. (1993), Family healing: Tales of hope and renewal from family therapy. New York: Free Press.
52
52. Minuchin, S., Baker, L. (1975), Rosman, B., Liebman, R., Milman, L. & Todd, T. C. A. conceptual model of psychosomatic illness in children, The Archives of General Psychiatry, 32, 1031—1038.
53
53. Minuchin, S., Baker, L., Liebman, R., Milman, L., Rosman, B. & Todd, T. (1973), Anorexia nervosa: Successful application of a family approach, Pediatric Research, 7, 294.
54
54. Minuchin, S., Montalvo, B. Guerney, B. G. Rosman, B. L., & Schumer, F. (1967), Families of the slums, New York: Basic Books.
55
55. Minuchin, Salvador. Nichols, Michael P. Lee, Wai-Yung (2007), Assessing families and couples: from symptom to system, Iran, Javedaneh.
56
56. Nahj-al-balagheh (2008), Translated & explained by Feyz-ol-eslam. Iran, Faqih.
57
57. Nichols, Michael, P. Schwartz, Richard, C. (2006), Family therapy : concepts and methods ,7th ed. Iran, Danjeh.
58
58. Safooraee parizi, M. (2009), Characteristics of an efficient family from the perspective of Islam and the construction of a questionnaire, PhD Thesis, Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute.
59
59. Safooraee parizi, M. (2009), Construction and validation of a questionnaire to measure family efficiency from the perspective of Islam, Psychology & religion. 5, p. 85-108.
60
60. Sarmad, Z. (2005), Inferential statistics: selected topics in univariate analyses, Iran, Samt.
61
61. Schlippe, Arist von. Schweitzer, Jochen (2012), Lehrbuch der systemischen Therapie und Beratung, Iran, Homam.
62
62. Simon, Fritz, B. & Clement, Ulrich, Stierlin, Helm (2004), Die Sprache der Familientherapie. Ein Vokabular: Kritischer Überblick und Integration systemtherapeutischer Begriffe, Konzepte und Methoden, Iran, Homam.
63
63. Tabrizi, M. Dibaeeian, Sh. Kardani, M. Jafari, F. (2012), The dictionary of family & family therapy, Iran, Fararavan.
64
64. The Holy Quran (1997), Translated by Makarem Shirazi, Iran, Dar-ol- Quran Karim.
65
65. Thomlison, B. (2015), Family assessment handbook: an introduction and practical guide to family assessment, Iran, Tazkieh Publishing House.
66
ORIGINAL_ARTICLE
آرایش افراطی یا سادگی: بنیانهای اخلاقی، ارزشهای شخصی و معنای زندگی در زنان
هدف از این پژوهش مقایسه بنیانهای اخلاقی، ارزشهای شخصی و معنای زندگی در زنان متقاضی آرایشهای افراطی و زنان با آرایش عادی شهر گرگان بود. روش تحقیق به صورت کمّی، با استفاده از مصاحبه نیمهساختاریافته و از نوع علّی−مقایسهای بود. از جامعه آماری تعداد 40 نفر (20 زن با آرایش افراطی و 20 زن با آرایش عادی) به روش هدفمند و داوطلبانه بهعنوان نمونه انتخاب و زمینهیاب ارزشی شوارتز، پرسشنامه بنیانهای اخلاقی، فرم مصاحبه معنای زندگی و چکلیست تشخیصی آرایش افراطی محققساخته اجرا و برای تحلیل دادهها از تحلیل واریانس مانوا و نرمافزار 18SPSS استفاده شد. یافتهها نشان داد بین خردهمقیاسهای ارزشهای شخصی شامل سنتگرایی (682/4F-، 037/0p-)، لذتجویی (818/11F-، 001/0p-)، قدرت (174/6F-، 017/0p-) و ایمنی (101/9F-، 005/0p-) و خردهمقیاسهای بنیانهای اخلاقی شامل مراقبت و آسیب (062/69F-، 001/0p-)، وفاداری به گروه (892/13F-، 001/0p-)، احترام به مرجعیت (515/4F-، 04/0p)، اخلاق و پاکی (141/8F-، 007/0p-) در دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد. در مجموع زنان با آرایش افراطی در بنیانهای اخلاقی، ارزشهای شخصی نمرات پایینتری نسبت به زنان با آرایش عادی به دست آوردند. ضمن اینکه در مبانی اساسی معنای زندگی، زنان با آرایش افراطی به مؤلفههای کمبود اعتماد به نفس و عدم رضایت از خود و در مقابل، زنان با آرایش عادی بیشتر به مؤلفههای هدفمندی زندگی، رضایت و آرامش اشاره داشتند.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1824_08e652146599f517f85c5dbe9d8df4c6.pdf
2021-03-21
31
51
10.30471/psy.2020.7018.1764
آرایش
هدفمندی زندگی
لذتجویی
آسیب
پاکی
عادله
احمدی رستمی
a.adele77@gmail.com
1
کارشناس ارشد مشاوره خانواده. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرگز، ایران
AUTHOR
محمدمهدی
شمسایی
m.m.shamsaee@gmail.com
2
گروه روانشناسی، واحد الکترونیک، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران. عضو مرکز تحقیقات سلامت معنوی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
روح الله
براتیان
ruhollahbaratian@gmail.com
3
کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، بخش مداخلات معنوی مرکز خدمات روانشناختی باران، گرگان، ایران.
AUTHOR
آقایی، هاجر؛ حجتالله جوانی و نوریسادات شاهنگیان (1394)، «معنای زندگی از دیدگاه مولوی و ویکتور فرانکل»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
1
احمری صادقیه، صدیقه و زهرا قاسمنژاد (1395)، «زیبایی ظاهری و باطنی زنان از دیدگاه قرآن و روایات»، چکیده مقالات ششمین همایش ملی قرآن کریم سفینة النجاة عصر.
2
بنگران، لیلا؛ تقی آزادارمکی و مهری بهار (1389)، «آرایش و زنانگی: بر ساخت اجتماعی هویت زنانه (با بررسی آرایش زنان دگرجنسخواه طبقه متوسط تهران)»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
3
بوستانی، داریوش و مسعود چاریصادق (1391)، «بررسی محتوای ارزشی نسلها (مطالعه موردی: شهروندان بالای 18 سال شهر کرمان)»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، س2، ش6، ص7−41.
4
تقوی، نغمه؛ پرویز آزاد فلاح، فرشته موتابی و ابراهیم طلایی (1394)، «تحلیل کیفی بهزیستی فاعلی از دیدگاه دختران نوجوان»، فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، ش43، ص229−246.
5
تمناییفر، محمدرضا و اعظم منصورینیک (1390)، «ارتباط تصویر بدن و سازگاری در نوجوانان»، مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، س13، ش6، ص8−12.
6
جمالی، سحر؛ محمدتقی کرمی قهی و وحید شالچی (1392)، «رابطه بین دغدغههای ازدواج و گرایش به خودآرایی در میان دختران جوان شهرستان رضوان شهر»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی.
7
حسینی، مریم؛ مجید موحد و نوراله محمدی (1388)، «بررسی زمینههای اجتماعی و روانی مرتبط با آرایش در میان دختران جوان»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
8
خواجهپیری، حانیه؛ محمدرضا حسنزاده توکلی و محمد پارچهباف دولتی (1397)، «معنای زندگی در نامه 31 نهجالبلاغه»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران.
9
10. درگاهی، مریم؛ زینب خانجانی و جلیل باباپور خیرالدین (1394)، «بررسی رابطه ابعاد شخصیتی، بلوغ عاطفی، تصویر بدنی و عزت نفس با میزان گرایش به آرایش دختران دانشجو»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
10
دستگیر، سارا؛ محمد عسگری و جواد کریمی (1396)، «رابطۀ ذهنآگاهی، اجتناب تجربی، همآمیزی شناختی تصویر بدن، معنا در زندگی با اختلال بدشکلی بدن در دختران متوسطۀ شهرخرمآباد»، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی، دانشگاه ملایر، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
11
12. دلخموش، محمدتقی (1385)، «سلسله مراتب ارزشی دانشجویان ایرانی»، روانشناسی تحولی روانشناسان ایرانی، ش8، ص299−318.
12
13. دهقانی، مریم؛ مینو میترا چهرزاد، معصومه جعفری اصل، ربابه سلیمانی و احسان کاظمنژاد (1391)، «بررسی ارتباط رضایت از تصویر ذهنی بدنی با الگوهای فرهنگی−اجتماعی در دختران نوجوان شهر رشت»، مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی همدان، س3، ش39، ص26−34.
13
14. سید رضی (1388)، نهجالبلاغه، ترجمه حسین انصاریان، قم: آیین دانش.
14
15. سیفی قوزلو، سیدجواد؛ امید حمیدی، گشاو شریفی و شیوا خلیلی (1394)، «رابطه بین اخلاق، ارزشهای شخصی و رضایت زناشویی در بین زوجین در شهر مغان»، فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، س5، ش1، ص115−138.
15
16. شجاعی، محمدصادق؛ سیدمحمد غروی و مسعود جان بزرگی (1391)، «معنای زندگی در نهجالبلاغه»، دوفصلنامه علمی−پژوهشی مطالعات اسلام و روانشناسی، س 6، ش 11، ص37−57.
16
17. شریفی، گشاو؛ آرش آذرنییاد، شیوا خلیلی، سیدجواد سیفی و امید حمیدی (1395)، «رابطه ارزشهای شخصی شوارتز با بهزیستی ذهنی در بین بیماران مبتلا به سرطان سینه»، روانشناسی بالینی، س8، ش 4(پیاپی 32)، ص63−74.
17
18. شکری، کبری و سیدضیاء هاشمی (1393)، «بررسی جامعهشناختی آزار جنسی زنان جوان»، مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، دوره 13، ش24، ص145−166.
18
19. غلامی، محبوبه؛ محمدحسین فرجاد و مصطفی اکبریان (1389)، «تحلیل مردمشناختی گرایش دختران 10−19 سال منطقه 15 تهران به آرایش و پیرایش»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم اجتماعی.
19
20.کاردانپور، محمدحسن و سهراب مروتی (1388)، «معنای زندگی در قرآن و حدیث»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
20
21. مقصودی، سوده؛ مژده آراسته و سمیرا تندولی (1392)، «بررسی عوامل مؤثر بر گرایش زنان و دختران دانشجو به آرایش چهره»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 2، ش 2، ص127−146.
21
22.نجات، پگاه و جواد حاتمی (1398)، «ویژگی روانسنجی پرسشنامه بنیانهای اخلاقی در سه نمونه ایرانی»، دو فصلنامه علمی−پژوهشی شناخت اجتماعی، س8، ش1 (پیاپی 15)، ص107−124.
22
23.نمکی، مریم؛ فریبا سیدان و شهلا باقری (1395)، «خودآرایی، علل و زمینهها در میان دانشجویان دانشگاه الزهراء»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراءB، دانشکده علوم اجتماعی.
23
24. Atari, M., Graham, J., Dehghani, M. (2020), Foundations of morality in Iran, Evolution and Human Behavior, v 41, Issue 5, 367-384.
24
25. Batista, J. Almond, R.(1973), “The Development of Meaning in life”, Psychiatry, 36, 409-427.
25
26. Baumeister, R. F., Newman, L. S. (1991), How stories make sense of personal experiences: Motives that shape autobiographical narratives. Personality and Social Psychology Bulletin, 20(6), 676-690.
26
27. Boyraz, G., Lightsey Jr, O. R., Can, A. (2013), The Turkish Version of the Meaning in Life Questionnaire: Assessing the Measurement Invariance across Turkish and American Adult Samples, Journal of personality assessment, 95(4), 423-431.
27
28. Donaghue, N., Avelie, S. ( 2012), Choosing to conform: The discursive complexities of choice in relation to feminine beauty practices, Feminism & Psychology, 22 (1): 98-121.
28
29. Graham, J., Haidt, J., Koleva, S., Motyl, M., Iyer, R., Wojcik, S. P., Ditto, P. H. (2012), Moral foundations theory: The pragmatic validity of moral pluralism, Advances in Experimental Social Psychology, Volume 47, ISSN 0065-2601.
29
30. Graham, J., Nosek, B. A., Haidt, J., Iyer, R., Koleva, S., Ditto, P. H. (2011), Mapping the moral domain, Journal of personality and social psychology, 101(2), 366-385.
30
31. Haidt, J. (2001), The emotional dog and its rational tail: a social intuitionist approach to moral judgment. Psychological review, 108(4):814-34.
31
32. Haidt, J., Graham, J. (2007), When morality opposes justice: Conservatives have moral intuitions that liberals may not recognize, Social Justice Research, 20(1), 98-116.
32
33. Haidt, J., Joseph, C. (2004), Intuitive ethics: How innately prepared intuitions generate culturally variable virtues. Daedalus, 133(4), 55-66.
33
34. Haidt, J., Joseph, C. (2007), The moral mind: How five sets of innate intuitions guide the development of many culture-specific virtues, and perhaps even modules. The innate mind, 3, 367-391.
34
35. Ishikiriyama Junichi., Suzuki Kenji. (2017), An interactive virtual mirror to support makeup for visually impaired persons, IEEE International Conference on Systems, Man and Cybernetics (SMC).
35
36. Koleva, S., Selterman, D., Iyer, R., Ditto, P., Graham, J. (2014), The moral compass of insecurity: Anxious and avoidant attachment predict moral judgment, Social Psychological and Personality Science, 5(2), 185-194.
36
37. Lyer, A., Koleva, S., Graham, J., Ditto, P., Haidt, J. (2012), Understanding Libertarian Morality: The psychological dispositions of self-identified libertarians, PLOSONE, 7(8): e42366.
37
38. Nash, R., Fieldman, G., Hussey, T., Lévêque, J.L., Pineau, P. (2006), Cosmetics: They Influence More Than Caucasian Female Facial Attractiveness, J of Applied Social Psychology,36 (2): 493-504.
38
39. Pitt, W., Wilson, T., Snyder, H., Norman, T., Barger, B. (2005), Moral judgment developmental differences between gifted youth and college students, J of Secondary Gifted Education, 17, 6-14.
39
40. Polovy, P. (2006), A study of moral development and personality relationship in adolescents and young adult catholic students. J of Clinical Psychology, 36(3), 752-757.
40
41. Posner B. z., Schmidt, W. H. (1993), Values congruence and differences between the interplay of personal and organizational value systems. J of Business Ethics, 12(5), 341-347.
41
42. Reker, G. T. (1994), Logotheory and logotherapy: Challenges, opportunities, and some empirical findings. In International Forum for Logotherapy. Viktor Frankl Inst of Logotherapy.
42
43. Reker, G. T., Woo, L. C. (2011), Personal meaning orientations and psychosocial adaptation in older adults. Sage open, 1-10.
43
44. Schenell, T., Becker, P.(2006), “Personality and Meaning in life”, Personality and Individual Differences,41, 1, 117- 129.
44
45. Schwartz, S. H., Sagiv, L., Boehnke, K. (2000), Worries and values. Journal of Personality, 68, 309-346.
45
46. Schwartz, S. H., Ros, M. (1995), Values in the west: A theoretical and empirical challenge to the individualism-collectivism cultural dimension. World Psychology, 1, 99-122.
46
47. Schwartz, S.H. (2006), Basic human values: Theory, measurement, and applications. Revue française de sociologie. 47(4):929-968.
47
48. Shilling, C. (2012), The body and social theory. Third Edition, SAGE Publications Ltd.
48
49. Smith, I. H., Aquino, K., Koleva, S., Graham, J. (2014), The moral ties that bind... even to out-groups: The interactive effect of moral identity and the binding moral foundations. Psychological science, 25(8), 1554-1562.
49
50. Tulviste, T., Kall, K., Rämmer, A. (2017), Value priorities of younger and older adults in seven European countries. Social Indicators Research, 133(3), 931-942.
50
Yalom, I. D. (1989), Love`s executioner and other tales of psychotherapy; NewYork, NY: Basic Book.
51
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل روانشناختی آیات قرآن بهمَثابه یکی از مؤلفههای مکتب ادبی (معاصر)
امینالخولی با تأثیرپذیری از محمدعبده و طهحسین «مکتب ادبی در تفسیر قرآن» را در مصر بنیاد نهاد. این مکتب بر مؤلفههایی تکیه دارد که یکی از آنها «تفسیر روانشناختی» است که مُلهَم از ادبای متقدم چون جاحظ و مبتنی بر رابطهای میباشد که میان تفسیر ادبی و روانشناسی وجود دارد. هدف این پژوهش عبارت از تعیینِ «گونه»، «کمیت» و «کیفیتِ» آن مؤلفه است. پژوهش حاضر با استفاده از تحلیلمحتوا به این نتیجه رسید که: 1. امروزه مؤلفه روانشناختیِ حاضر در تفسیر قرآن، بسیار گستردهتر از دیدگاه امین الخولی است؛ 2. دیدگاه ایشان ناظر به گونۀ استخدامیِ دوراندیشانۀ تفسیر علمی است؛ 3. تفسیر علمی (روانشناختی) در فضای علمیِ کنونی دارای هفت سطح است؛ 4. دیدگاه امین الخولی ناظر به سطح اول است و به فضای نزول، تجزیه و ترکیب آیات روانشناختی اشاره دارد و به بقیه سطوح اشارهای نمیکند؛ 5. این سطح با توجه به شأن نزول، زمینه پیوند میان علمالنفس و علمالاجتماع را در این مکتب هموار میسازد؛ 6. این نظریه با وجود اینکه محدود به سطح اول از سطوح هفتگانه است، ولی امتیازهای تربیتی و آسیبهای روشی خود را دارد.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1884_50d9f28858eb22b21e9c4468ed3625f5.pdf
2021-03-21
53
73
10.30471/psy.2021.6287.1672
قرآنپژوهی
مکتب ادبی
امینالخولی
تحلیل روانشناختی
روانشناسی قرآنی
تفسیر روانشناختی
سیدمحمود
طیبحسینی
tayebh@rihu.ac.ir
1
دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
محمد
کاویانی
m_kavyani@rihu.ac.ir
2
دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
AUTHOR
سید ابراهیم
مرتضوی
si.mortazavi@yahoo.com
3
پژوهشگر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
AUTHOR
* قرآن مجید (1383)، ترجمه حسین انصاریان، قم: اسوه.
1
1. ابوالفتوحرازی، حسینبنعلی (1408ق)، روض الجنان و روح الجنان، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی.
2
2. ابوحیان اندلسی، محمدبنیوسف (1420ق)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر.
3
3. ابوزهره، محمد (1418ق)، المعجزة الکبری القرآن، القاهره: دارالفکرالعربی.
4
4. اسعدی، محمد و همکاران (1392)، آسیبشناسی جریانهای تفسیری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول.
5
5. بروجردی، سیدمحمدابراهیم (1366)، تفسیر جامع، تهران: صدر.
6
6. بنتالشاطی، عایشه عبدالرحمن (1390)، تفسیر بیانی، ترجمه سیدمحمود طیبحسینی، قم: دانشکده اصول دین.
7
7. بنتالشاطی، عایشه عبدالرحمن (بیتا)، التفسیر البیانی للقرآن الکریم، بیجا: دارالمعارف.
8
8. ثعلبی، احمدبنابراهیم (1422ق)، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
9
9. جاحظ، عمروبنبحر (1424ق)، الحیوان، بیروت: دارالکتب العلمیه.
10
10. چاوشی، حسین (1381)، بلاغت از دیدگاه روانشناسی، قم: خوشرو.
11
11. حافظنیا، محمدرضا (1377)، مقدمهای بر روشتحقیق در علوم انسانی، تهران: سمت.
12
12. حسین، طه (2012م)، فی الصیف، قاهره: موسسۀ هنداوی للتعلیم و الثقافۀ..
13
13. حکیمی، محمدرضا (1385)، ادبیات و تعهد در اسلام، بیجا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
14
14. خلفالله، محمد احمد (1999م)، الفن القصصی فی القرآن الکریم، عرض و تحلیل: خلیل عبدالکریم، لندن، بیروت و القاهره: سینا للنشر و الانتشار العربی.
15
15. الخولی، امین (1961م)، مناهج تجدید فی النحو و البلاغة و التفسیر و الادب (مجموعه مقالات)، بیروت: دار المعرفة.
16
16. الخولی، امین (1982م)، التفسیر؛ نشأته، تدرجه، تطوره، بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
17
17. الخولی، امین (1987م)، من هدی القرآن فی رمضان، مصر، قاهره: الهیئه المصریه العامه للکتب.
18
18. الخولی، امین (1995م)، من هدی القرآن فیالقادة...الرسل، بیجا: دارالمعرفة.
19
19. الخولی، امین (2008م)، المجددون فی الاسلام، قاهره: الهیئۀ المصریۀ العامۀ للکتاب.
20
20. ذکاوتی قراگزلو، علیرضا (1380)، جاحظ، تهران: طرح نو.
21
21. رشیدرضا، محمد (1990م)، تفسیر القرآن الکریم (تفسیر المنار)، قاهره: الهیئة المصریۀ العامة للکتاب.
22
22. زرینکوب، عبدالحسین (1373)، نقد ادبی، جستجو در اصول و روشها و مباحث نقادی با بررسی در تاریخ نقد و نقادان، تهران: انتشارات امیرکبیر.
23
23. زمخشری، محمودبنعمر(1389)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ترجمه: مسعود انصاری، تهران: ققنوس.
24
24. سهرابی، فرامرز (1396)، «هوش معنوی از منظر قرآن و روایات»، فصلنامه معارف قرآنی، دوره 8، ش30، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، ص29-56.
25
25. شجاعی، محمدصادق (1383)، توکل راهی به سوی حرمت و سلامت روان، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
26
26. شجاعی، محمدصادق (1393)، ساختار شخصیت از دیدگاه اسلام در رویکرد صفات، رساله دکتری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
27
27. شجاعی، محمدصادق(1397)، روانشناسی در قرآن و حدیث، زیرنظر سیدمحمد غرویراد، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
28
28. شکر، عبدالعلی (1389)، وجود رابط و مستقل در حکمت متعالیه، قم: بوستان کتاب.
29
29. صاویالجوینی، مصطفی (1387)، شیوههای تفسیر قرآن کریم، ترجمه موسی دانش و حبیب روحانی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی.
30
30. صدقۀ، ابراهیم (2011م)، النص الادبی فی التراث النقدی و البلاغی، بیجا: عالم الکتب الحدیث.
31
31. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
32
32. طیبحسینی، سیدمحمود (1387)، «امین خولی و مؤلفههای تفسیر ادبی»، مشکاة، ش99.
33
33. عبدی، حمزه و همکاران (1394)، «طراحی الگوی تنظیم رغبت براساس آموزه زهد اسلامی و تأثیر آن بر کاهش اضطراب»، مجله مطالعات اسلام و روانشناسی، ش17، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
34
34. غیاثی، محمدتقی (1382)، نقد روانشناختی متن ادبی، تهران: نگاه.
35
35. فخر رازی، محمدبنعمر (1420ق)، مفاتیحالغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
36
36. قطب، سیدمحمد (1390)، اصول و شیوه های نقد ادبی، ترجمه محمد باهر، تهران: خانه کتاب.
37
37. قمی، علیبنابراهیم (1367)، تفسیر قمی، قم: دار الکتاب.
38
38. کاویانی و عبدلی (1398)، «نقشه راه برای داشتن علوم انسانی قرآن بنیان (مطالعه موردی علوم اجتماعی)»، مجموعه مقالات دومین همایش «علوم انسانی قرآن بنیان، لوازم، روشها، شاخصها»، تهران، دانشگاه علام طباطبایی.
39
39. کاویانی، محمد (1377)، «جایگاه مفهومی ایمن در روانشناسی اسلامی»، مجله روششناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)، ش16−17، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
40
40. کاویانی، محمد (1392)، «رویکردی جامع به انگیزش از دیدگاه قرآن»، مجله مطالعات اسلام و روانشناسی، ش13، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
41
41. کاویانی، محمد (1397)، «دورنمایی از روانشناسی اسلامی بهعنوان یک مکتب»، مجله مطالعات اسلام و روانشناسی، ش23، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
42
42. کاویانی، محمد (1400)، روانشناسی و تبلیغات، با تأکید بر تبلیغ دینی، چ8، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
43
43. کلینی، محمدبنیعقوب (1401ق)، الکافی، تصحیح: علیاکبر غفاری، بیروت: دارالتعارف.
44
44. گال، مردیت و همکاران (1383)، روشهای تحقیق کمّی و کیفی در علومتربیتی و روششناسی، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، تهران: سمت.
45
45. گرین، ویلفرد و لیمورگان، ارل لِیبِر و ولینگهم، جان (1391)، مبانی نقد ادبی، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: نیلوفر.
46
46. مجلسی، محمدباقر (1386ق)، بحارالانوار، مصحح: محمدباقر بهبودی، المطبعة الاسلامیة.
47
47. مدرسی، سیدمحمدتقی (1377)، تفسیر هدایت، ترجمه گروهی از مترجمان، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
48
48. مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم (1389)، دایرةالمعارف قرآن کریم، ج8، قم: بوستان کتاب.
49
49. مرویانحسینی، سیدمحمود و ابوذر حسینی (1392)، «بررسی اعجاز روانشناختی قرآن»، فصلنامه قرآن و علم، ش13.
50
50. میردریکوندی، رحیم (1390)، عقل دینی و هوش روانشناختی، قم: مؤسسه آموزشی−پژوهشی امام خمینیe.
51
51. نکری، قاضی عبد الرب النبی (1421ق)، دستور العلماء او جامع العلوم فی اصطلاحات الفنون، تحقیق: حسن هانی فحص، لبنان و بیروت: دار الکتب العلمیه.
52
52. نوری، نجیبالله (1387)، «بررسی پایههای روانشناختی و نشانگان صبر در قرآن»، مجله روانشناسی و دین، ش4، قم: مؤسسه آموزشی−پژوهشی امام خمینیe.
53
53. ویلانت، رتراود (1383)، «جریانشناسی تفاسیر قرآن در دوره معاصر»، ترجمه مهرداد عباسی، آینه پژوهش، ش86.
54
54. هاشمی، جمال (1390)، اسطورهشناسی مینوی (تحلیل داستانهای دینی از دیدگاه علمی، فلسفی، عرفانی و روانشناسی)، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری نشر حریر.
55
ORIGINAL_ARTICLE
ساخت سیاهه کرامت نفس براساس منابع اسلامی
این مطالعه با هدف ساخت سیاهه کرامت نفس براساس منابع اسلامی انجام شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی− تحلیلی و به روش پیمایشی انجام شده است. برای انجام آن، ابتدا بر روی منابع اسلامی برای استخراج صفات مربوط به کرامت نفس، مطالعه و تحقیقات لازم صورت گرفت. سپس یک پرسشنامه 90 سؤالی تهیه شد که از سوی متخصصان اسلامی و روانشناسی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت 55گویه باقی ماند که در قالب یک مطالعه پیمایشی بر نمونه 216 نفری از دانشجویان دانشگاههای شهرستان خمینیشهر اجرا شد. پایایی سیاهه کرامت نفس به سه روش «همسانی درونی (با آلفای کرونباخ 89/0)» ، «بازآزمایی74/0» و «دونیمهسازی 869/0» محاسبه و تایید شد. روایی سیاهه کرامت نفس نیز با سه روش «بررسی روایی محتوایی (با نظر دوازده نفر از متخصصان دینی و روانشناسی و محاسبه ضریب CVR)» ، «روایی ملاکی (همبستگی مثبت و معنادار 73/0 سیاهه کرامت نفس با پرسشنامه استاندارد هوش اخلاقی بروبا)» و «روایی سازه (اجرای تحلیل عاملی و تحلیل مدل عاملی)» برکل نمونه بررسی شد و نتایج مطلوبی به دست آمد. درنهایت نیز «نمرات استاندارد T» محاسبه و «جدول هنجار» برای سیاهه کرامت نفس تهیه شد. نتایج این ارزیابی نشان میدهد که سیاهه کرامت نفس دارای ویژگیهای روانسنجی مطلوبی برای سنجش میزان کرامت نفس در افراد براساس منابع اسلامی است.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1804_c0674901c6ff4cd4051f2a82a2818d7b.pdf
2021-03-21
75
105
10.30471/psy.2020.3798.1389
سیاهه کرامت نفس
پرسشنامه هوش اخلاقی
ویژگیهای روانسنجی
روایی
پایایی
مریم
حیدری
az.heydari52@gmail.com
1
دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر، کارشناسی ارشد (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
محمد مسعود
دیاریان
masood.dayarian@gmail.com
2
دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر، استادیار، دکترای تخصصی
AUTHOR
محمدرضا
عابدی
dr.mr.abedi@gmail.com
3
دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان، استاد، دکترای تخصصی
AUTHOR
* قرآن کریم.
1
1. احمدی، ع ا (1379)، «کرامت در اسلام با تأکید بر دیدگاه امام علیj»، مجله تربیت اسلامی، ش4، ص14−107.
2
2. آراسته، ح ر؛ عزیزی شمامی ، م؛ جعفریراد، ع؛ محمدی جوزانی، ز (1389)؛ «بررسی وضعیت هوش اخلاقی دانشجویان»، فصلنامه راهبرد فرهنگ، تابستان و پاییز، ش11، ص201.
3
3. اصغریپور، ن؛ یکه یزداندوست، ر و زرگر، ف (1391)، «اثربخشی گروه درمانی شناختی رفتاری بر عزت نفس، افسردگی و سبک اسناد دانشجویان دانشکده الزهراh»، بهار و تابستان، ش3، مشهد: پژوهشهای روانشناسی بالینی و مشاوره، ص39−52.
4
4. براندن، ن (1994)، روانشناسی عزت نفس، ترجمه مهدی قراچهداغی (1382)، تهران: نشر نخستین.
5
5. بهروز، ص. و نصری، ع (1394)؛ «آسیبشناسی کرامت انسان از منظر نهجالبلاغه (عوامل و زمینهسازهای معرفتی)»، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی انسانپژوهی دینی، بهار و تابستان، ش33، ص5−22.
6
6. تاجدینی، ع (1382)، فرهنگ جاودان المیزان، تهران: نشر مهاجر.
7
7. جوادی آملی، ع (1372)، کرامت در قرآن، تهران: نشر فرهنگی رجاء.
8
8. دارابی، ج (1394)، اصول روانشناسی و رواندرمانی عزت نفس، تهران: انتشارات آییژ.
9
9. داورپناه، م ر (1389)، فرهنگ جامع علوم تربیتی و زمینههای وابسته، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
10
10. سلیگمن، م؛ رایویچ، ک و جی کاکس، ل و گیلهام، ج (1995)، کودک خوشبین، ترجمۀ فروزنده داورپناه (1391)، تهران: انتشارات رشد.
11
11. سیف، ع ا (1376)، روشهای اندازهگیری و ارزشیابی آموزشی، چ2، تهران: نشر دوران.
12
12. شجاعی، م ص (1386)، «نظریۀ نیازهای معنوی از دیدگاه اسلام و تناظر با آن با سلسله مراتب نیازهای مازلو»، دوفصلنامه اسلام و روانشناسی، ش 1، ص87−116.
13
13. شجاعی، م ص (1388)، درآمدی بر تنظیم رفتار با رویکرد اسلامی، قم: انتشارات دارالحدیث.
14
14. صادقپور، ط (1386)، «کرامت انسان در قرآن»،مجله بینات، ش 36، ص52−70.
15
15. صالحی، ح ر و عباسی، م (تابستان 1390)، «کرامت انسانی فصل الخطاب اندیشههای دینی و تفکرات اخلاقی»، فصلنامه اخلاق پزشکی، ش16، ص39−78.
16
16. فعالی، م ت (1392)، خودباوری، تهران: انتشارات دارالصادقین.
17
17. قرشی بنابی، س ع ا (1307)، قاموس قرآن، جلد ششم، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ص103.
18
18. محمدی ری شهری، م (1360)، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی (1386)، ج10، قم: انتشارات دارالحدیث.
19
19. مطهری، م (1349)، گفتارهای معنوی، تهران: انتشارات صدرا.
20
20. نجاتی، م ع (1404ق)، قرآن و روانشناسی، ترجمه عباس عرب (1391)، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
21
21. علیزاده، ت (1382)، «بررسی رابطه بین عزت نفس و منبع کنترل (درونی−بیرونی) با استرس ناباروری زنان و مردان در شهر تهران»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
22
22. غباریبناب، باقر و حجازی، مسعود (1386)، «رابطه جرئتورزی و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی در دانشآموزان تیزهوش و عادی، پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، س7، ش3، ص299−316.
23
23. فرهادیان، ر (1376)، «دستیابی به کرامت ارزشی در انسان»، مجله تربیت، خردادماه، ش119، ص6−11.
24
24. وحدتنیا، ف (1384)،«بررسی مقایسهای عزت نفس ـ خودپنداره و رضایت زناشویی در زنان آزاردیده توسط همسر و زنان غیرآزاردیده شهر تهران»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
25
25. Cooper Smith, S. (1967), Self, Esteem Enhancement with children and adolescent, New York: Pergamon Press. P(4−5)www. Ostad. Jaafari. Com.www. Maaref quran. Org.
26
26. Cooper Smith, S.(1981,1987), Self-Esteem Inventories.Palo Alto: Consulting Psychologists Press.
27
27. Makie, M. D. Smith, R. (2002), Social Psychology, (2nd: ed). USA Psychology Press, 285.
28
28. Makikangas, A.,Kinnuen,U., Feldt,T.(2004), Self-steem, dispositional optimism, and health: Evidence from cross-lagged data on employee, Journal Of Research in Personality, 38,556-575.
29
29. Mruk, Christopher, J. & Obrein, Edward J. (2013), Changing self-Esteem through competence and worthiness training. Appositive therapy. By Psychology press. Simultaneously published in the USA and Canada.
30
30. Kristjansson, K, “Measuring Self-respect” ‘Journal for theory of social Behavior’ 37:3,2007, 225−242.
31
31. Salsali, M. & Silverston, P. H. (2003), Low self –esteem and demographic factors and psychosocial stressors in psychiatric patients, Annals of General Hospital Psychiatry, Full text retrieved February 11, from PubMed central database.
32
ORIGINAL_ARTICLE
فرزندآوری از دیدگاه زنان متأهل با تأکید بر نگرش دینی
پژوهش حاضر به منظور بررسی نگاه به فرزندآوری در بین زنان شهر تهران انجام شد. روش پژوهش کیفی بود و در تحلیل دادهها از نظریه داده بنیاد استفاده شد. در جمعآوری دادههای این پژوهش از مصاحبه کیفی از 16 زن متأهل بدون فرزند، بین سنین 20 تا 40 سال استفاده شد. یافتهها به صورت ۱۰ مفهوم اولیه، ۱۲۵ کد باز، ۷۴ کد محوری و ۱۳ کد هستهای و همچنین زمینهها، فرایندها و پیامدها استخراج شد. فرزندآوری، کد هستهای بود که یک نیاز است و با دو نگاه در معنای فرزند شکل گرفته است: نگاه خدامحور و خودمحور. با نگاه خدامحور به فرزندآوری، اهمیت تربیت نسل توحیدی و با نگاه خودمحور، بیشتر تمایلات شخصی مهم بود؛ البته نگاه خدامحور کمتر مورد نظر افراد بود. برای دستیابی به نگاه خدامحور لازم است به زمینهسازی، فرایندسازی و پیامدهای تمایل به فرزندآوری در آیات و روایات پرداخته شود تا به تدریج با نگاه خدامحور تمایل به فرزندآوری بیشتر شود.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1812_d005004bbe5e1ee83f9c0866a790e070.pdf
2021-03-21
107
130
10.30471/psy.2020.5786.1625
فرزندآوری
نظریه داده بنیاد
نگرش دینی
سوده
توکلی
soodehtavakkoli@gmail.com
1
دانشجوی دکترای روانشناسی خانواده با رویکرد اسلامی (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
حمید
رفیعی هنر
hamidrafii2@gmail.com
2
استادیار روانشناسی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
AUTHOR
آزاد ارمکی، تقی (1386)، جامعهشناسی خانواده ایرانی، تهران: سمت.
1
2. ابراهیمیپور، قاسم (1396)، شاخصهای خانواده مطلوب از دیدگاه اسلام (الگوی اسلامی−ایرانی پیشرفت)، تهران: مرکز بررسیهای راهبردی ریاست جمهوری با همکاری پژوهشگاه بینالمللی المصطفیn.
2
3. افشــانی، سیدعلیرضا؛ عباس عسکری ندوشن، اکبر زارع شــاهآبادی و سمیه فاضل نجفآبادی (1386)، «نقــش مردان در تنظیم خانواده و کنترل باروری در شــهر یزد»، فصلنامه رفاه اجتماعی، س7، ش27، ص29−51.
3
4. اعزازی، شهلا (1383)، اعتیاد و آسیبشناسی خانواده، تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
4
5. بحری، نرجس؛ نسرین بحری، براتعلی عربنژاد و هما لطفی (1385)، «بررسی مقایسهای نگرش و عملکرد زنان نسبت به برنامههای تنظیم خانواده در بارداری برنامهریزیشده و ناخواسته»، فصلنامه پژوهشی دانشکده یزد، س5، ش1و2، ص52−61.
5
6. بدار، لوک؛ ژوزه دزبل و لوک لاماراش (1384)، روانشناسی اجتماعی، ترجمه حمزه گنجی، تهران: نشر ساوالان.
6
7. بستان، حسین (1388)، اسلام و جامعهشناسی خانواده، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
7
8. بستان، حسین (1390)، خانواده در اسلام، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
8
9. برناردز، جان (1384)، درآمدی بر مطالعات خانواده، ترجمه حسین قاضیان، تهران: نشر نی.
9
10. پاینده، ابوالقاسم (1382)، نهج الفصاحه: مجموعه کلمات قصار حضرت رسولn با مقدمهای جامع از زندگانی محمدn و ترجمه فارسی، تهران: دنیای دانش.
10
11. پیلتن، فخرالسادات و محمد رحمانیان (1394)، «بررسی جامعهشناختی عوامل مؤثر بر تمایل به فرزندآوری زنان و مردان متأهل (بررسی جامعهشناختی عوامل مؤثر بر تمایل به فرزندآوری زنان و مردان متأهل)»، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، س8، ش2، ص122−136.
11
12. حاجیان، کریماله؛ نسا اصنافی و فروغ علیاکبرنیاعمران (1387)، «بررسی فاصلهگذاری بین تولدها و عوامل مرتبط با آن در مادران چندمزا مراجعهکننده به زایشگاه و مراکز بهداشتی درمانی شهر بابل»، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، س18، ش66، ص63−70.
12
13. حسینی، حاتم و بلال بگی (1391)، «فرهنگ و فرزندآوری: بررسی تمایلات باروری زنان کرد شهر مهاباد»، مطالعات راهبردی زنان، س15، ش58، ص58.
13
14. حر عاملی، محمد بن حسن (1399)، وسائل الشیعه، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت: دارالحیاء التراث العربی.
14
15. حقیقیمهر، ابراهیم (1384)، «نگاهی به تحول خانواده در ایران و جهان و عوامل مؤثر بر آن»، درج در سایت: www.irpds.com.
15
16. ربانی، رسول؛ سیدعلیرضا افشانی و سمیه فاضل نجفآبادی (1386)، «بررسی تفاوت نقش مردان و زنان در تنظیم خانواده مطالعه موردی شهر نجفآباد»، فصلنامه مطالعات زنان، س5، ش4، ص59−80.
16
17. رسولی، رضا (1382)، «حاشیهنشینی تنظیم خانواده»، فصلنامه جمعیت، ش43و44، ص95−108.
17
18. ساروخانی، باقر (1388)، مقدمهای بر جامعهشناسی خانواده، تهران: سروش.
18
19. سالاریفر، محمدرضا (1389)، خانواده در نگرش اسلام و روانشناسی، چ6، قم و تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.
19
20. سلطانیان، علیرضا؛ سقراط فقیهزاده، ابراهیم حاجیزاده، حمید چوبینه، فاطمه بحرینی، محمود محمودی فراهانی و حمیدرضا خلخالی (1386)، «بررسی نسبت افزایش فراوانی خانواده و برخی عوامل مرتبط با آن با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک چندگانه در بوشهر»، مجله پیاورد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، س1، ش2، ص37−44.
20
21. سگالین، مارتین (1388)، جامعهشناسی تاریخی خانواده، ترجمه حمید الیاسی، تهران: مرکز.
21
22. شهبازی، عباس (1377)، «عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر باروری شهر نهاوند»، فصلنامه جمعیت، س23، ش77، ص24−58.
22
23. صادقی، حنانهسادات و حسن سرایی (1395)، «عوامل مؤثر بر گرایش به فرزندآوری زنان شهر تهران»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی رﻓﺎه و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، س7، ش27، ص2−32.
23
24. عباسی شوازی، محمدجلال؛ پیتر مکدونالد، میمنت حسینی چاوشی و زینت کاوه فیروز (1381)، «بررســی دیدگاه زنان در مورد رفتارهای باروری در اســتان یزد با استفاده از روشهای کیفی»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره10، ش20، ص169−203.
24
25. عباسی شوازی، محمدجلال و عباس عسگری ندوشن (1384)، «تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره11، ش25، ص35ـ75.
25
26. عباسی شوازی، محمدجلال و ملیحه علی مندگاری (1389)، «تأثیر ابعاد متفاوت استقلال زنان بر رفتار باروری آنها در ایران»، فصلنامه زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، س8، ش1، ص31−51.
26
27. کلانتری، صمد و رسول ربانی (1385)، «بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تأثیرگذار بر میزان باروری با تأکید بر نقش تنظیم خانواده»، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد واحد شوشتر، س1، ش1، ص107−150.
27
28. کلانتری، صمد؛ محمد عباسزاده، فاروق امینمظفری و ندا راکعیبناب (1389)، «بررسی جامعهشناختی گرایش به فرزندآوری و برخی عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: جوانان متأهل شهر تبریز)»، جامعهشناسی کاربردی، دانشگاه اصفهان، س21، ش1، ص83−104.
28
29. گرینشتین، تئودور (1389)، روشهای خانوادهپژوهی، مترجمان: مجتبی صداقتیفرد و ماندانا روحاللهزاده عبادی، تهران: نشر ارسباران.
29
30. محمدپور، احمد (1392)، روششناسی تحقیق کیفی ضد روش2، مراحل و رویههای عملی در روششناسی کیفی، چ2، تهران: انتشارات جامعهشناسان.
30
31. محمودی، محمدجواد (1391)، «هشدار رئیس مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه: رشد جمعیت زیاد نشود، نسل منقرض میشود»، درج در سایت خبر آنلاین (19/04/1391).
31
32. محمودیان، حسین؛ احمد محمدپور و مهدی رضایی (1388)، «زمینههای کمفرزندآوری در استان کردستان: مطالعه موردی شهر سقز»، فصلنامه انجمن جمعیتشناسی ایران، س4، ش8، ص85−122.
32
33. مطهری، مرتضی (1372)، تعلیم و تربیت از نظر اسلام، قم: نشر صدرا.
33
34. منصوریان، محمدکریم و اعظم خوشنویس (1385)، «ترجیحات جنسی و گرایش زنان همسردار به رفتار باروری: مطالعه موردی شهر تهران»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، س24، ش2، ص129−146.
34
35. موسوی، سیده فاطمه و مهدیهسادات قافلهباشی (1392)، «بررسی جایگاه و نگرش به فرزندآوری در خانوادههای جوان شهر قزوین»، مطالعات زن و خانواده، دوره1، ش2، ص111−134.
35
36. میرزایی، محمد؛ منصور وثوقی و محسن ابراهیمپور (1384)، «تغییرات نظری و مفهومی در نظریات جمعیتشناسی و توسعه روستایی»، فصنامه علوم اجتماعی، س11، ش3، ص1−34.
36
37. Howitt, Dennis. (2016), Introduction to Qualitative Research Methods in Psychology, Loughborough University; British Library.
37
ORIGINAL_ARTICLE
بازنمایی فرآیند نمود باور به خدا و روز قیامت در تاب آوری زلزله زدگان: یک مطالعه کیفی
به دلیل افزایش بلایای طبیعی و آثار آن بر افراد، تأکید بر نقش عوامل معنوی در مواجهه با آنها افزایش یافته است؛ ولی هنوز پژوهشها به روشنی به تبیین این عوامل نپرداختهاند. پژوهش حاضر با هدف بازنمایی فرآیند نمود باور به خدا و روز قیامت در تابآوری زلزلهزدگان سرپلذهاب انجام شد. رویکرد این پژوهش کیفی و از نوع داده بنیاد بود. بدینمنظور 27 نفر از زلزلهزدگان کرمانشاه به روش نمونهگیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق مورد مطالعه قرار گرفتند. دادهها پس از جمعآوری، ثبت و کدگذاری در قالب مقولههای اصلی دستهبندی و از راه فنون کدگذاری اشتراوس و کوربین، کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی تحلیل شدند. براساس نتایج بهدست آمده، باور به خدا و روز قیامت به عنوان مقوله هستهای انتخاب شد. شرایط علّی عبارت از معرفت و توکل به خدا، اعتقاد به قضا و قدر الهی و اجرای عدالت بود. اتحاد و انسجام به عنوان شرایط زمینهای و انجام فعالیتهای مذهبی به عنوان شرایط واسطهای انتخاب شد. راهبردهای مورد استفاده زلزلهزدگان برای مقابله با زلزله و پیامدهای آن عبارت بود از: نوعدوستی و الگوگیری؛ درنهایت پذیرش و نگاه به زندگی به عنوان وسیله نه هدف به عنوان پیامد این الگو معرفی شد. این مطالعه تصویری روشن از فرایندها، پاسخها و بهبودی پس از بلایا ارائه کرد. یافتههای این پژوهش میتواند به ایجاد پاسخهای مؤثر و سریع در بازماندگان بلایا کمک کند.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1786_07807fdfd71f5201c56c8e7b6c4bce52.pdf
2021-03-21
131
154
10.30471/psy.2020.5834.1622
باور به خدا
تابآوری
روز قیامت
زلزلهزدگان
کاوه
صیدمرادی
kave494@yahoo.com
1
گروه مشاور، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران
LEAD_AUTHOR
نورعلی
فرخی
farrokhinoorali@yahoo.com
2
دانشیار گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران
AUTHOR
* قرآن کریم.
1
1. امینیمنش، سجاد (1394)، مطالعه عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی مؤثر بر اعتیاد به بازیهای آنلاین. پایاننامۀ دکتری مشاورۀ خانواده، دانشگاه خوارزمی.
2
2. آبروشن، حسن و راضیه شیخالاسلامی (1397)، «پیشبینی تابآوری دانشجویان بر اساس جهتگیریهای مذهبی»، فصلنامه علمی تخصصی رهیافت فرهنگ دینی، س1، ش1، ص279−296.
3
3. بازرگان، عباس (1395)، مقدمهای بر روشهای تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران: دیدار.
4
4. باغی، وجیهه؛ الناز باغبان کریمی؛ حسین جعفری و رضا قانعی قشلاق (1396)، «پیشبینی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به فشار خون بالا براساس تابآوری و حمایت اجتماعی»، نشریه روانپرستاری، س5، ش6، ص24−30.
5
5. پرزور، پرویز؛ مسلم عباسی و احمد شجاعی (1397)، «اثربخشی مداخله معنوی بر تابآوری فردی و اجتماعی زنان قربانی خشونت»، مجله روانشناسی بالینی، س10، ش2، ص95−104.
6
6. تقوی، محمدرضا (1380)، «بررسی روایی و اعتبار پرسشنامۀ سلامت عمومی (GHQ-28)»، روانشناسی، س5، ش4، ص381−398.
7
7. جمشیدی عینی، آزاده و ویدا سادات رضوی (1396)، «اثربخشی آموزش تابآوری بر استرس و بهزیستی روانشناختی پرستاران یک مرکز نظامی در شهر کرمان»، فصلنامه علمی پژوهشی ابنسینا، س19، ش4، ص38−44.
8
8. جنگیاقدم، خدیجه و باقر سرداری (1398)، «بررسی تأثیر نگرشهای مذهبی بر تابآوری بیماران سرطانی»، نشریه مراقبت سرطان، س1، ش2، ص1−8.
9
9. حاتمی ورزنه، ابوالفضل (1394)، تدوین الگوی ازدواج پایدار رضایتمند و بررسی اثربخشی برنامۀ مداخلهای مبتنی بر آن، پایاننامۀ دکتری مشاورۀ خانواده، دانشگاه علامه طباطبائی.
10
10. حسینپور، مهدی (1396)، «نقش سرمایههای روانشناختی در پیشگیری از گرایش افراد به اعتیاد»، فصلنامهسلامتاجتماعیواعتیاد، س4، ش61، ص25−62.
11
11. حسینی بهشتیان، سیدمحمد (1395)، «اثربخشی آموزش تابآوری بر راهبردهای تنظیم هیجان و رضایت از زندگی زنان سرپرست خانوار»، مجله جامعهپژوهیفرهنگی،پژوهشگاهعلومانسانیومطالعاتفرهنگی، س7، ش3، ص25−50.
12
12. حسینی، سیدسجاد؛ حسن صفرنیا و محمدمهدی پورسعید (1395)، «رابطه میان مدیریت دانش مرتبط با زلزله و عوامل اجتماعی تابآوری (مطالعه داوطلبان آموزشدیده محله سرآسیاب کرمان)». فصلنامهدانشپیشگیریومدیریتبحران، س6، ش3، ص273−283.
13
13. رجبیان دهزیره، مریم؛ فریبا درتاج؛ فتانه درتاج و ذبیحالله الهی (1398)، «نقش سلامت معنوی در تابآوری دانشجویان دانشگاه کاشان»، مجله رویش روانشناسی، س8، ش1، ص97−107.
14
14. رحیمپور، فرزانه؛ ناصر صبحی قراملکی و محمد نریمانی (1396)، «مقایسۀ اثربخشی دو برنامۀ آموزشی تابآوری و مهارتهای ارتباطی بر سازگاری زناشویی دانشجویان»، فرهنگ در دانشگاه آزاد اسلامی، س7، ش1. ص33−54.
15
15. سردارزاده، فرشته؛ معصومه ژیان باقری و ملکه فراهانی مشهدی (1395)، «نقش تابآوری در کاهش استرس شغلی و فرسودگی شغلی کارمندان طرح اقماری شرکت نفت فلات قاره ایران»، مجلهروانشناسیوروانپزشکیشناخت، س3، ش4، ص61−77.
16
16. سلیمی بجستانی، حسین (1388)، مقایسه اثر بخشی مشاوره به شیوه آدلری و بازسازی شناختی مبتنی بر تمثیل، برسلامت روانی، تابآوری و امیدواری دانشجویان، پایاننامۀ دکتری مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی.
17
17. صدری دمیرچی، اسماعیل؛ سجاد بشرپور؛ شکوفه رمضانی و غفار کریمیانپور (1395)، «اثربخشی آموزش تابآوری بر خشم و بهزیستی روانشناختی دانشآموزان تکانشور»، مجله روانشناسی مدرسه، س6، ش4، ص120−129.
18
18. غفوری، آرزوی و کیوان صالحی (1395)، «بازنمایی فرایند شکلگیری دگرگونیهای ارزشی در افراد با محوریت زنان»، فصلنامه مطالعات اجتماعی − روانشناختی زنان، س14، ش4، ص157−208.
19
19. کردان، زینب و حمیده عظیمیلولتی (1397)، «جنبههای اجتماعی روانی مرتبط با تابآوری در مبتلایان به سرطان: یک مطالعه مروری نقلی»، تعالی بالینی، س8، ش3، ص33−47.
20
20. کردستانی، داود و آزاده قمری (1396)، «مقایسه تابآوری، سبک زندگی و کیفیت زندگی در بیماران قلبی عروقی و افراد سالم»، فصلنامه علمی− پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، س19، ش5، ص71−80.
21
21. کرمی، جهانگیر؛ امیر سنجابی و پروانه کریمی (1395)، «پیشبینی رضایت از زندگی بر اساس تابآوری و شادکامی در سالمندان»، مجله روانشناسی پیری، س2، ش4، ص229−236.
22
22. محمدکریمی، محسن و کاظم شریعتنیا (1396)، «اثر معنویتدرمانی بر تابآوری زنان مبتلا به سرطان پستان در شهر تهران»، مجلهعلمیدانشگاهعلومپزشکیگرگان، س19، ش4، ص32−37.
23
23. مرکز لرزهنگاری ایران (1396)، مؤسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران: http://irsc.ut.ac.ir/currentearthq.php
24
24. نقوی، اعظم (1394)، «مطالعه کیفی ارتباط معنویت گرایی و تاب آوری از نگاه زنان ایرانی ساکن ملبورن (استرالیا)»، مجله روانپزشکیوروانشناسیبالینیایران، س21، ش4، ص281−296.
25
25. Adekola, J (2018), Resilience from a lived-experience perspective in the regional context of Dumfries and Galloway, Scotland, International Journal of Disaster Risk Reduction, )31) 441–448. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2018.06.006
26
26. Almazan, J.U. et al (2018), Predicting patterns of disaster-related resiliency among older adult Typhoon Haiyan survivors. Journal of Geriatric Nursing, (39) 629-634. https://doi.org/10.1016/jerinurse.2018.04.015.
27
27. Anderson M.; Funnell M.M. (2005), Patient empowerment: reflections on the challenge of fostering the adoption of a new paradigm. Patient Education Counseling, 57(2)153–157.
28
28. Arvidsson S. B; Petersson A; Nilsson I; Andersson B (2006), A nurse-led rheumatology clinic's impact on empowering patients with rheumatoid arthritis: A qualitative study. Nursing and Health Science, 8(3) 133–139.
29
29. Brewer-Smyth, K., Koenig, HG. (2014), Could spirituality and religion promote stress resilience in survivors of childhood trauma?IssuesMentalHealthNurse, (35) 251–256.
30
30. Carter, R. L. (2008), Understanding resilience through ritual and religious practice: An expended theoretical and ethnographic framework. In H.-G. Bohle & K. Warner (Eds.), Megacities resilience and social vulnerability, 73–81. New York, NY: United Nations University, Institute for Environment and Human Security.
31
31. Conner, K. M., Davidson, J.R.T. (2003), Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson resilience scale (CD-RISC), Depression and Anxiety, (18) 76-82.
32
32. Corbin, J., Strauss, A.L. (2008), Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques, third ed. Sage, Los Angeles, London, New Delhi & Singapore.
33
33. Creswell, J.W. (2007), Qualitative inquiry and research design, London: sage publication Inc.
34
34. Graham, L. (2018), Resilience, New World Library, Novato, California.
35
35. Hornor, G. (2017), Resilience. Journal of Pediatric Health care, (31) 384-390. https://dx.doi.org/10.1016/j.pedhc.2016.09.005.
36
36. Hou, W. L., Ko, N. Y., & Shu, B. C. (2013), Recovery experiences of Taiwanese women after terminating abusive relationships: A phenomenology study. Journal of Interpersonal Violence, 28(1)157–175. http://dx.doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2005.02.001.
37
37. İkizer,G. (2014), Factors Related to Psychological Resilience among Survivors of the Earthquakes in Van, Turkey, a thesis for the degree of Doctor of Philosophy in the department of psychology, Atılım University turkey.
38
38. Jayawardana, J., Priyantha, P., Magni, M., Marincioni, F (2019), Disaster resilience among war-affected people resettled in Northern Sri Lanka: Challenges revisited. International Journal of Disaster Risk Reduction, (34)356–362. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2018.12.005.
39
39. Kako, M., Mayner, L. (2019), The experience of older people in japan four year after the tsunami. Journal of Collegian, (26) 125-131. https://doi.org/10.1016/j. colegn.2018.06.001.
40
40. Khosla, M. (2017), Resilience and Health: Implications for Interventions and Policy Making. Psychol Stud. 62(3): 233–240. DOI 10.1007/s12646-017-0415-9.
41
41. Malterud, K. Siersma, V.D. Guassorsa, A.D. (2016), sample size in qalitive interview studies: guided by information power, Qual. Health Res. 26 (13) 1753-1760. https://doi.org/10.1177/1049732315617444.
42
42. Manyena, S.B. (2006), The concept of resilience revisited, disasters, 30 (4) 434-450, https://doi.org/10.1111/j.361-3666-2006.00331.
43
43. Mao, X., Loke, A.Y., man Fang, O.W. & Hu, X. (2019), What it takes to be resilient: The views of disaster healthcare rescuers. International Journal of Disaster Risk Reduction, (36) 101-112. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101112
44
44. Martines, L.A. & Opalinski, A.s. (2019), Building the Concept of Nurturing Resilience. Journal of Pediatric Nursing, (48) 63–71. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2019.07.006
45
45. Masten, A. S., & Monn, A. R. (2015), Child and family resilience: A call for integrated science, practice, and professional training. Interdisciplinary Journal of Applied Family Studies, 64(1), 5–21.
46
46. Rutter, M. (2013), Annul research review: Resilience-clinical implications. Journal of child psychology and psychiatry, 54 (4), 267-273.
47
47. Ungar, M. (2006), Resilience across cultures. British Journal of Social Work, 38(2), 218–235.
48
48. Ungar, M. (2011), The social ecology of resilience: Addressing contextual and cultural ambiguity of a nascent construct. American Journal of Orthopsychiatry, 81(1), 1–17.
49
49. Zautra, A. J. & Sturgeon, J. A. (2016), Examining the complexities of affective experience will enhance our understanding of pain and inform new interventions designed to bolster resilience. Pain, 157(8)1586–1587.
50
Zemba, V., Wells, E.M., Wood, M.D., Trump, B.D., Boyle, B., Blue. SH., Cato, C. & Linkov, I. (2019), Defining, measuring, and enhancing resilience for small groups. Safety Science, 120, 603–616. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2019.07.042
51
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین و نقد سبک تربیتیِ مبتنیِ بر رویکرد فازی بر اساس دیدگاه ائمه اطهار(ع)
هدف این پژوهش تبیین و نقد میزان همخوانی و ناهمخوانی سبک تربیتیِ مبتنیِ بر رویکرد فازی براساس دیدگاه ائمه اطهارb است. روش تحقیق در بخش کیفی، روش تحلیل از نوع تفسیری و در بخش کمّی، روش پیمایشی و برای فازیسازی دادهها، از روش تحلیل فازیِ ذوزنقهای استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل دو جامعه آماری؛ یکی، خبرگانِ حوزه فازی دارای سابقه تدریس، تألیف کتب و مقالات علمی و دیگری، طلاب سطح سه به بالا در حوزه علمیه بودند. ابزار گردآوری نیز اطلاعات پرسشنامه و مصاحبه بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که میزان همخوانی و ناهمخوانیِ سبک تربیتی مبتنی بر رویکرد فازی با دیدگاه ائمه اطهارb در مؤلفه محبت، تا حدودی سازگار، موافق و نسبتاً بیطرف، در مؤلفه آزادی تا حدود کمی بیطرف و نسبتاً مخالف، در مؤلفه کنترل تا حدودی سازگار و نسبتاً موافق، در مؤلفه توانایی و وسع تا حدودی بیطرف، در مؤلفه تشویق تا حدود کمی مخالف، بیطرف و کمی موافق و در نهایت در مؤلفه تنبیه تا حدودی بیطرف است.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1860_c30edb4d90819d686bf30168d3652f9d.pdf
2021-03-21
155
184
10.30471/psy.2020.7131.1774
سبک تربیتی
رویکرد فازی
نقد
ائمه اطهار(ع)
معصومه
خنکدار طارسی
masi_kh2@yahoo.com
1
دانشگاه بوعلی سینا همدان
LEAD_AUTHOR
احمد
سلحشوری
ah.salahshoor@gmail.com
2
دانشیار،دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی
AUTHOR
اسماعیل
فیضی
efizi1@gmail.com
3
استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان
AUTHOR
* صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان.
1
1. نهجالبلاغه، ترجمه علی دشتی.
2
2. آهنگرانزابی، احد؛ پرویز شریفی درآمدی و رباب فرجزاده (1390)، «رابطه سبکهای فرزندپروری با پرخاشگری نوجوانان شهرستان شبستر»، فصلنامه پژوهشهای علوم شناختی و رفتاری، س1، ش 1، ص1−8.
3
3. ابنحیون، نعمان بن محمد مغربى (1385ق)، دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الأحکام، چ2، قم: مؤسسه آلالبیتb.
4
4. اکبری ورزنه، عباس؛ رخساره بادامی و مهدی نمازیزاده (1393)، «اثر سبکهای شناختی بر یادگیری یک تکلیف هدفگیری در محیط باز و بسته بر مبنای منطق فازی و کلاسیک»، فصلنامه رشد و یادگیری حرکتی−ورزشی، دوره 8، ش1، ص59−77.
5
5. بشارت، محمدعلی؛ سیده نعیمه هوشمند، سیدمحمدرضا رضازاده و مسعود غلامعلی لواسانی (1394)، «پیشبینی رضایت زناشویی فرزندان براساس سبکهای فرزندپروری والدین»، فصلنامه رویش روانشناسی، س4، ش12، ص51−60.
6
6. بناری، علی همت (1394)، «اصول فرزندپروری در سبک زندگی اهلبیتb»، دو فصلنامۀ علمی پژوهشی مطالعات اسلام و روانشناسی، س9، ش16، ص135−152.
7
7. تنهایرشوانلو، فرهاد و الهه حجازی (1388)، «ارتباط ادراک از سبک فرزندپروری والدین با انگیزش تحصیلی و پیشرفت تحصیلی در دانشآموزان دبیرستانی»، فصلنامه دانشور رفتار، س16، ش 39، ص1-14.
8
8. حر عاملی، محمدبن حسن ( 1367)، وسایلالشیعه، چ6، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
9
9. حرانی، ابومحمد الحسن (1404)، تحف العقول، تصحیح و تعلیق علیاکبر غفاری، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
10
10. خانجانی، زینب و رقیه محمودزاده (1392)، «مقایسه شیوههای فرزندپروری و اختلالات رفتاری کودکان مادران شاغل و غیرشاغل»، فصلنامه زن و فرهنگ، س4، ش16، ص37−52.
11
11. ذباح، ایمان؛ سعید میرزاده و سمانه جعفری (1397)، «بهبود ارزشیابی اساتید با استفاده از منطق فازی»، فصلنامه پژوهش در برنامهریزی درسی، دوره 2، س15، ش30، ص94−113.
12
12. ربانی اصفهانی، حوریه (1394)، «بررسی مقایسهای تربیت و فرزندپروری از دیدگاه روانشناسی و اسلام»، فصلنامه اخلاق، ش17، ص112−137.
13
13. رضایی، اکبر و شبنم خداخواه (1388)، «رابطۀ بین سبکهای فرزندپروری و باورهای معرفتشناختی با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مقطع متوسطه»، فصلنامه علوم تربیتی، س2، ش5، ص117−134.
14
14. زارعیان، مریم و خدیجه سفیری (1390)، «علوم انسانی بومی بر مبنای منطق فازی»، فصلنامه معرفت در دانشگاه اسلامی، س15، ش1، ص84−86.
15
15. سلحشوری، احمد و علی ایمانزاده (1390)، نگاهی به رویکردهای تحلیلی و فراتحلیلی در فلسفه تعلیم و تربیت، همدان: دانشگاه بوعلی سینا همدان.
16
16. سلحشوری، احمد و معصومه خنکدار طارسی (1392)، «چالشها و افقهای نظریه پیچیدگی برای تربیت دینی»، فصلنامه راهبرد فرهنگ، س6، ش24، ص117ـ139.
17
17. شریفی، عنایت الله و مهرعلی لطفیقادیکلایی (1397)، «سبک تربیتی امام رضاj در تربیت کودکان»، فصلنامه فرهنگ رضوی، س6، ش3، ص181−211.
18
18. شعبانینیا، فریدون و زهرا تاجپیکر (1393)، منطق فازی در قرآن کریم، چ1، انتشارات: نوید شیراز.
19
19. شفیعپور، سیده زهرا؛ علی شیخی، مهشید میرزایی و احسان کاظمنژاد لیلی (1394)، «سبکهای فرزندپروری و ارتباط آن با مشکلات رفتاری کودکان»، فصلنامه پرستاری و مامایی جامعنگر، س25، ش76، ص49−56.
20
20. شکوهی یکتا، محسن؛ اکرم پرند و علینقی فقیهی (1385)، «مطالعه تطبیقی سبکهای فرزندپروری»، دو فصلنامه تربیت اسلامی، ش3.
21
21. صدقیپور، اقدس (1388)، «بررسی روشهای تربیتی مستتر در آیات (قرآن کریم) و روایات ائمۀ معصومینb و کاربرد آن در تعلیم و تربیت»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور واحد تهران.
22
22. طبرسی، حسن ابنفضل (1418)، مکارم الاخلاق، بیتا: منشورات الشریف الرضی..
23
23. قدسی، علیمحمد و مرتضی قائمی (1393)، «بررسی تطبیقی سبکهای فرزندپروری با سبک فرزندپروری امام علیj در نامۀ سیویکم نهجالبلاغه»، فصلنامه پژوهشنامه نهجالبلاغه، س2، ش8، ص1−20. 24. قرهداغی قهرمانلو، آسیه (1391)، «بررسی رابطه کیفیت زندگی و سبکهای فرزندپروری والدین با سطح تابآوری و عملکرد تحصیلی فرزندان آنان در منطقه 8 تهران»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
24
25. قنبری، حمیدرضا و مهرداد مظاهری (1392)، «تبیین تحول نظام آموزشوپرورش در فرایند آنتروپیک فازی»، پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت، ش3، ص151−172.
25
26. کرمانی، طوبی و محمدحسن یعقوبیان (1390)، «تفکر فازی و فلسفه صدرایی»، فصلنامه خردنامه صدرا، ش64، ص63−80.
26
27. کلانتری، مهرداد؛ حسین مولوی و میترا توسلی (1384)، «رابطه بین شیوههای فرزندپروری و اختلالات رفتاری در کودکان پیشدبستانی شهر اصفهان»، فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ش24، ص59−68.
27
28. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحارالانوار، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
28
29. محدث نوری، محمدتقی (1418)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج2، چ2، قم: مؤسسه آلالبیتj.
29
30. محسنی، سحر و مهشید آهویی (1395)، «بررسی رابطۀ بین اضطراب و سرسختی با سبکهای فرزندپروری معلمان مدارس متوسطه شهر زاهدان»، فصلنامه پیشرفتهای نوین در علوم رفتاری، دوره 1، ش3، ص38−47.
30
31. محسنی، علی؛ مهدی جاودانیمقدم و محسن حاجی (1397)، «تحول پارادایمی مفهوم قدرت و امنیت در عصر جهانی شدن و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، س8، ش3، ص99−126.
31
32. مرزوقی، رحمت الله و عباس اناری نژاد (1386)، «تربیت اجتماعی از منظر نهج البلاغه»، فصلنامه تربیت اسلامی، س2، ش4، ص163−192.
32
33. مظاهری، مهرداد و حمیدرضا قنبری (1394)، «کاربرد سیستمهای فازی در اندازهگیریهای آموزشی−تربیتی»، فصلنامه مطالعات روانشناسی تربیتی، س11، ش21، ص146−170.
33
34. المیثمی، حافظ نورالدین (1408)، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، بیروت: انتشارات دارالاحیاء التراث.
34
35. میرصفیان، حمیدرضا (1395)، «بررسی سهم نسبی مدیریت کوانتومی بر مؤلفههای اشتیاق شغلی کارکنان ادارات تربیت بدنی دانشگاههای علوم پزشکی کشور»، فصلنامه مدیریت اطلاعات سلامت، دوره 13، ش1، ص42−47.
35
36. نادینگز، نل (1390)، فلسفه تعلیم و تربیت، ترجمه علیرضا شواخی و [دیگران]؛ زیرنظر حسنعلی بختیار نصرآبادی، چ1، اصفهان: نشر نوشته.
36
37. نقیپور، مسعود (1390)، «رابطۀ شیوههای فرزندپروری والدین با سخترویی فرزندان»، فصلنامه روانشناسی تربیتی، س2، ش2، ص13−30.
37
38. وکیلی، هادی (1383)، «عرفان و تفکر فازی»، فصلنامه جستارهای فلسفی، دوره 1، ش2، ص151−179.
38
39. یاوری، محمدجواد (1387)، «تعلیم و تربیت در سیرۀ ائمه اطهار»، ماهنامه معرفت، س17، ش130، ص27−48.
39
40. یگانه، منصور و محمدرضا بمانیان (1394)، «معرفتشناسی فازی و سازگاری روششناختی آن با پژوهشهای معماری و شهرسازی»، فصلنامه مدیریت شهری، دوره 14، ش40، ص313−325.
40
41. Alizadeh, H. & Andries, C.(2002), Interaction of parenting styles and attention deficit hyperactivity disorder in Iranian parents, child & family behavior thrapy, 24−37.
41
42. Bamrind, O. (1991), The influence of parenting style on adolescent competence and substance use, iournal of Early Adolescence, 11, 56, 95.
42
43. Bluth, K, R.A, Campo, W.S, Futch, and S.A, Gaylord (2017), Age and Gender Differences in the Associations of Self− Compassion and Emotional Well−being in A Large Adolescent Sample. Journal of Youth and Adolescence, Volume46, Issue4, 840−853.
43
44. Cheng, Ching-Hsue & Lin, Yin. (2002), Evaluating the best main battle tank using fuzzy decision theory with linguistic criteria evaluation , European Journal of Operational Research , vol.142, p.147.
44
45. Dalzell, J, Nelson, H, Haigh, C, Williams, A. & Monti, P. (2007), West Cheshire Hearing Advisory and Suppor Team (HAST). Involving families who have deaf children using a family needs survey: A multi−agency perspective. Child Care Health Dev, 33(5), pp: 576−585.
45
46. Desjerdins J, Zdenski JM, Coplan RJ. (2008), An Investigation of maternal personality, parenting styles, and subjective well−being. Personality and Individual Differences; 44(3): 587−597.
46
47. Diaz, Y. (2005), Association between parenting and child behavior problems among Latino mothers and children. Unpublished Master Thesis, University of Maryland, Maryland. Disabilities. The Internet Journal of Mental Health, 1(2): 48−61.
47
48. Driscoll AK, Russell ST, Crockett LJ. (2008), Parenting styles and youth well−being across immigrant generations, J Fam Issues; 29(2): 185−209.
48
49. -Dunkel, C., S. & Harbke, C., R. (2009), Direct and indirect effects of birth order on personality and identity: Support for the null hypothesis. The Journal of Genetic Psychology, 170, 159-175.
49
50. Fairholm, M. R. (2004), A new sciences outline for Leadership development, Leader and Development Journal, 25(4), 369-383.
50
51. Fan J, Zhang LF. (2014), The role of perceived parenting styles in thinking styles, Learning & Individual Differences. 3(2): 204-11.
51
52. Gherasim, L., Brumariu, L.E., Alim, C L. (2017), Parenting Style and Children’s Life Satisfaction and Depressive Symptoms: Preliminary Findings from Romania, France, and Russia, J Happiness Stud, 18:1013–1028.
52
53. Goplan, G. (2009), Foster parenting and adolescent mental health. Unpublished doctoral dissertation, Columbia university.
53
54. Gunty, Buri (2008), Parental Practices and the Development of Maladaptive Schemas Online Submission, Paper presented at the Annual Meeting of the Midwestern Psychological Association. 33 pp.
54
55. Hillstrom, K. A. (2009), Are acculturation and parenting style related to academic achievement among Latino students? A Dissertation Presented for the Degree Doctor of education, University of Southern California.
55
56. Jago. R، Davison. K. K. brockman. R. Page A. S. Thompson J.L and Fox K.R. (2011), Parenting style parenting practices and physical activity in 10- to 11- year olds, preventive medicine, 52 (1) 44-47.
56
57. Jansen, E., Daniels, L. A, & Nicholson, J. M. (2012), The dynamics of parenting and early feeding-constructs and controversies: A viewpoint, Early Child Develo pment and Care, 182, 967- 981.
57
58. Lungarini, Alyssa (2015), Parenting Styles and Their Relationship with Anxiety in Children. a thesis for the degree of master in science in developmental sciences.university of rhode island. http://digitalcommons.uri.edu/theses
58
59. Pellerin, L. A. (2005), Applying Baumrinds' parenting typology to high schools: Toward a middle-range theory of authoritative socialization, Journal of Social Science Research, 34, 283–303.
59
60. Rinaldi, C. M; Howe, N. (2011), Mothers’ and fathers’ parenting styles and associations with toddlers’ externalizing, internalizing, and adaptive behaviors, Early Childhood Research Quarterly, 27(2): 266-273.
60
61. Rodrigo Dill, Jose Alonso Borba and Fernando D. R. Murcia (2004), Organizations Profitability Analysis: A Fuzzy Logic Approach Enampad Congress.
61
Rohner, R. P. (2008). Introduction to parental acceptance-rejection theory studies of intimate adult relationships. Cros-Cultural Research, 42, 12 5.
62
62. Samah BA.( 2009), Perceived parental overprotection and separation anxiety: Does specific parental rearing serve as specific risk factor. Asian J Soc Sci.;5(11):109.
63
63. Sampar, venkata. Konada, uday varun (2007), A Novel Approach to predict surface Roughness in machining U.S.A: proquest Information and learning Company.
64
64. Selman, V.; Selman, R. C. &Selman, J. (2003), Quantum Learning: Learn Without Learning. International Business & Economics Research Journal, 2(4),
65
65. Widmer ED, Kempf N, Sapin M, Galli-Carminati G.(2013), Family beyond parents? An Exploration of family configurations and psychological adjustment in young adults with intellectual disabilities. Res Dev Disabil; 34(1):207–217.
66
66. Wu, J.Z., Zhang, Q. (2011), “Multi-criteria decision making method based on intuitionistic fuzzy weighted entropy”, Expert Syst Appl 38: 916–922
67
67. Yau Genny & Smetana Judith (2003), Adolescent parent Conflict in Hong Kong and Shenzhen: A comparison of youth in two cultural contexts, International Journal of Behavioral Development vol 27 (3) 201-211
68
68. Zhao, J., Wang, L., (2015), “Pricing and retail service decisions in fuzzy uncertainty environments”,Applied Mathematics and Computation, 250, pp. 580-592.
69
ORIGINAL_ARTICLE
اثربخشی درمان چندبعدی معنوی خداسو بر معنویت ادراک شده و خودپنداره−خداپنداره در کارکنان هلالاحمر دارای نشانههای اختلال تنیدگی پس از سانحه
هدف پژوهش بررسی اثربخشی درمان چندبعدی معنوی خداسو بر معنویت ادراکشده و خودپنداره−خداپنداره در کارکنان هلالاحمر دارای نشانههای اختلال تنیدگی پس از سانحه بود.روش این پژوهش از نوع نیمهآزمایشی با استفاده از طرح پیشآزمون و پسآزمون با دو گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان هلالاحمر دارای نشانههای اختلال تنیدگی پس از سانحه در سال 1398 در شهر تهران بودند و از بین آنها با استفاده از نمونهگیری هدفمند30 نفر انتخاب و تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه شامل 15 نفر) جایگزین شدند. سپس پرسشنامههای معنویت ادارکشده رید (1986) و مقیاس خودپنداره−خداپنداره جانبزرگی (1395) توسط هر دو گروه تکمیل شد. پسازآن درمان چندبعدی معنوی خداسو بر روی گروه آزمایش و سپس پسآزمون اجرا شد. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 24 و روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافتههای پژوهش نشان داد درمان چندبعدی معنوی خداسو موجب افزایش نمرات معنویت ادراکشده و خودپنداره−خداپنداره و زیرمقیاسهای آنها میشود (001/0P=). نتیجه پژوهش نشان داد این مداخله با اصلاح خودپنداره (تصویر ساختگی از خود) و خداپنداره (تصویر ساختگی از خدا) زمینه تقویت و ایجاد تصویر واقعی از خود و تصویر واقعی از خدا را فراهم میکند و درجات ادراک معنویت را نیز ارتقا میبخشد.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1864_bbddfcdf4bc79fabadf8b932f9228657.pdf
2021-03-21
185
201
10.30471/psy.2021.7276.1785
درمان چندبعدی معنوی خداسو
معنویت ادراکشده
خودپنداره−خداپنداره
کارکنان هلالاحمر
اختلال تنیدگی پس از سانحه
فرحناز
فرجی
ffj_gh@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
AUTHOR
شهناز
نوحی
psynut.sh@gmail.com
2
استادیار گروه روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
ابوالقاسم
پیاده کوهسار
a.koohsar@yahoo.com
3
استادیار گروه معارف اسلامی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
AUTHOR
مسعود
جان بزرگی
janbo@rihu.ac.ir
4
استاد گروه روانشناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران
AUTHOR
1. آقاجانی، سیفاله؛ حمیدرضا صمدیفر (1397)، «نقش نارسایی شناختی، نارسایی هیجانی و انعطافپذیری شناختی در پیشبینی سلامت اجتماعی سالمندان»، فصلنامه تازههای علوم شناختی، 20(4)، ص62-69.
1
2. استوی، الهه؛ عباسعلی حسین خانزاده، معصومه ساکت و حاتم محمدی (1396)، «مقایسه استرس ادراکشده، انسجام خانوادگی و خودپنداره مادران کودکان با اختلال طیف اتیسم و عادی»، تعلیم و تربیت استثنایی، س16، ش3، ص13−21.
2
3. انصاری، حسن و مسعود جانبزرگی (1395)، «بررسی ارتباط خودپنداره با خداپنداره در درمان مذهبی (معنویی) اختلالات روانی»، دوفصلنامۀ علمی−پژوهشی مطالعات اسلام و روانشناسی، دوره10، ش19، ص115−130.
3
4. بوالهری، جعفر؛ باقر غباری بناب؛ شهربانو قهاری؛ مصلح میرزایی؛ رویا راقبیان؛ هدی علیوند و الهام زارعی دوست (1393)، مهارتهای معنوی، کتاب ویژۀ مربیان، وزارت علوم تحقیقات و فنآوری دفتر مشاوره و سلامت.
4
5. بولهری، جعفر؛ قاسم نظیری و سکینه زمانیان (1393)، «اثر بخشی رویکرد گروه درمانی معنوی بر کاهش میزان افسردگی، اضطراب و استرس در زنان مبتلا به سرطان سینه»، جامعهشناسی زنان، 1(9): ص85-112.
5
6. تقیزاده، محمداحسان (1390)، باد بیآرام نوجوانی، اصفهان: نشر یکتا.
6
7. توکل، محمد و هادی فراهانی (1397)، «بررسی جامعهشناختی اختلالات روانی»، مجله اخلاق زیستی، 7 (26)، ص7-21.
7
8. جانبزرگی، مسعود (1394)، فنون رواندرمانگری چندبعدی معنوی، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، کتاب زیر چاپ.
8
9. جانبزرگی، مسعود (1395)، «درمان چندبعدی معنوی: امکان تبیین پدیدههای روانی (سلامتی و اختلال) با سازههای معنوی شخصیت براساس منابع دینی»، روانشناسی بالینی و شخصیت، س14، ش2، ص173−189.
9
10. جانبزرگی، مسعود (1394)، «اصول درمانگری چندبعدی معنوی»، پژوهشنامه روانشناسی اسلامی، س1، ش1، ص9−45.
10
11. جانبزرگی، مسعود (1395)، «روان درمانگری چندبعدی معنوی: فعالسازی عمل معنوی و اثربخشی آن بر مشکلات روانشناختی مراجعان مضطرب»، پژوهشنامه روانشناسی اسلامی، س2، ش3، ص8−39.
11
12. جانبزرگی، مسعود و ناهید نوری (1394)، نظریههای بنیادین رواندرمانگری و مشـاوره: اصول، فنون و مطابقتهایی فرهنگی، قم و تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.
12
13. جانبزرگی، مسعود (1396)، درمان چندبُعدی معنوی: یک رویکرد مشاوره و درمان خداسو، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
13
14. سلطانی، سمانه؛ دوکانهایفرد، فریده (1394)، «اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی−رفتاری بر فرسودگی شغلی و رضایت زناشویی کارکنان هلالاحمر»، امداد و نجات، س7، ش3، ص84−95.
14
15. شمس الاحراری، مینا (1399)، «تدوین بسته درمان چند بعدی معنوی با محوریت کاهش وزن و ارزیابی اثربخشی آن بر شاخصهای زیستی، روانی و معنوی زنان فزون وزن»، رساله دکتری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.
15
16. نورعلیزاده میانجی، مسعود (1391)، «رابطـه خـداآگاهی بـا خودآگـاهی»، روانشناسی و دین، س5، ش3، ص5−24.
16
17. Benson, P. & Spilka, B. (1973), God image as a function of self-steem and locus of control, Journal for the Cientific study of Religion, v. 12, p. 297-310.
17
18. Bonanno G, Noll J, Horencyzyk R. (2011), Coping Flexibility and Trauma: The Perceived Ability to Cope With Trauma (PACT) Scale. Psychological Trauma Theory Research Practice and Policy, 3(2), 117-129.
18
19. Feral, J., Valcke, M. & Cai, Y. (2009), Academic self-efficacy and Academic self-concept:Reconsidering structural Relationships. Learning and Individual Differences, 19, 499-505.
19
20. Ferasat A.(2013), Role of spirituality in heeling stress related Disorders. Int Pharma Sci.;3(4):32-43.
20
21. Ferasat A.(2013), Role of spirituality in heeling stress related Disorders. Int Pharma Sci.;3(4):32-43.
21
22. Greenway, A.P., Milne L.C., Clarke, V., Personality variables, self-esteem and depression and an individual’s perception of God, Mental Health, Religion & Culture, 6, 1, 2003, p: 45- 58.
22
23. Hayes SC. (2013), Acceptance and Commitment Therapy, Relational Frame Theory, and the Third Wave of Behavioral and Cognitive Therapies - Republished Article. Behav Ther.;47 (6):869-85.
23
24. Herold B, Stanley A, Oltrogge K, Alberto T, Shackelford P, Hunter E, et al.(2016), Post-Traumatic Stress Disorder, Sensory Integration, and Aquatic Therapy: A Scoping Review. Occup Ther Ment Health. ;32(4):392-9.
24
25. Lawrence, R.T. (2010), Measuring the image of God: The Godimage inventory and the God image scale. Journal of Psychologyand theology. 25(2): 214-226.
25
26. Lehavot K, Katon JG, Chen JA, Fortney JC, Simpson TL. (2018), Post-traumatic Stress Disorder by Gender and Veteran Status. Am J Prev Med. ;54(1):e1-e9.
26
27. Li X, Wang J, Zhou J, Huang P, Li J. (2017), The association between post-traumatic stress disorder and shorter telomere length: A systematic review and metaanalysis. J Affect Disord. ; 218:322-6.
27
28. Nancy, E. B. (1994), Self-concept theory in career development and counseling. The Career Development Quarterly, 43 (1), 32–42.
28
29. Pargament, K. I. (2011), Spirituality Integration Psychotherapy, Guilford.
29
30. Reed‚ P. G. (1986). - Religiousness among terminally ill and healthy adults. Research in Nursing and Health‚ 9(1)‚ 35-41.
30
31. Reed‚ P. G. (1987), Spirituality and well-being in terminally hospitalized adults. Research in Nursing & Health. 10(5)‚ 335-344.
31
32. Richards, S. P., & Bergin, A. E. (2005), A spiritual strategy for counseling and psych, therapy, American psychological Association, (2nded.) U.S.A.
32
33. Rosenbaum S, Vancampfort D, Steel Z, Newby J, Ward PB, Stubbs B. (2015), Physical activity in the treatment of Post-traumatic stress disorder: A systematic review and meta-analysis. Psychiatry Res. ;230(2):130- 6.
33
34. Shimako J.(2013), Handbook of Multicultural Mental Health. 1st ed. San Diego: Academic Press.;147-66.
34
35. Shu BC, Luh WM, Li SM, Lu SY. (2007), Self-concept and menopause among mid-life women: a survey in Southern Taiwan. Maturitas .; 57:132-38.
35
36. Weiss, D., & Marmar, C. (1997),The Impact of Event Scale Revised. In J. Wilson & T. Keane (Eds), Assessing. psychological trauma and PTSD. New York: Guildford.
36
ORIGINAL_ARTICLE
مدل خودآگاهی هیجانی-معنوی براساس منابع اسلامی
درک و خودآگاهی نسبت به هیجانهای معنوی و همچنین توجه به حضور و نیاز به خداوند به هنگام وقوع یک تجربه معنوی از جمله مباحثی است که در منابع اسلامیمورد تأکید قرار گرفتهاند. این پژوهش با هدف ارائه مدل خودآگاهی هیجانی−معنوی مبتنی بر تعالیم دین اسلام انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کیفی است و جامعه اسنادی در آن آیات قرآن و روایات کتب حدیث شیعه میباشد. نمونه این پژوهش 45 گزاره مرتبط با خودآگاهی هیجانی−معنوی است که با استفاده از روش نمونهگیری قضاوتی (هدفمند) گزینش شدهاند. مواجه شدن با ساحت معنوی، خودارزیابی دروننگرانه و نسبتیابی هیجان معنوی با صفات الهی، سه مؤلفه اصلی هستند که برای مدل خود آگاهی هیجانی−معنوی استخراج شدند. همچنین چهار ساحت اصلینیایش، آفرینش، گرفتاری و سرشت خویشتن بهعنوان ساحتهای معمول وقوع تجربههای معنوی شناسایی شدند. این پژوهش با توجه به خلأ موجود در زمینه رویکرد هیجانی نسبت به معنویت انجام شده، براساس متون اسلامی به تبیین خودآگاهی هیجانی−معنوی میپردازد.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1858_ec2b680040f25c810027a1fc1cf57f12.pdf
2021-03-21
203
225
10.30471/psy.2021.7285.1786
خودآگاهی هیجانی−معنوی
تجربه معنوی
ساحت معنوی
هیجانهای معنوی
مهدی
عباسی
ym.abbasi@gmail.com
1
دانشیار گروه روانشناسی اسلامی دانشگاه قرآن و حدیث قم
AUTHOR
محمد
امیدیان
mohammadiran1365@gmail.com
2
کارشناس ارشد روانشناسی اسلامی با رویکرد مثبتنگر از دانشگاه قرآن و حدیث قم (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
* قرآن کریم
1
1. آذربایجانی، مسعود (1387)، روانشناسی دین از دیدگاه ویلیام جیمز، چ1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
2
2. اژدریفرد، پریسیما؛ قاسم قاضی و رحمت اله نورانیپور (1389)، «بررسی تأثیر آموزش عرفان و معنویت بر سلامت روان دانشآموزان»، فصلنامه اندیشههای تازه در علوم تربیتی، س5، ش2، ص105−127.
3
3. اصغری، محمدجواد (1393)، برهان تجربه دینی از دیدگاه ریچارد سویین برن، چاپ اول، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
4
4. امانی، امید؛ سحر قربانی، الهه رفعتی، مهسا دهقانی و شعبان ناهید (1399) «تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر خودآگاهی هیجانی و باورهای فراشناختی نوجوانان دارای اختلال اضطراب فراگیر»، نشریه روانپرستاری، دوره 8، ش5، ص55−66.
5
5. بیرامی، منصور؛ معصومه موحدی، یزدان موحدی و کلثوم کریمینژاد (1395)، «اثربخشی آموزش معنویت بر ارتقای سرسختی و بهزیستی روانشناختی»، فصلنامه روانشناسی و دین، س9، ش3، ص107−120.
6
6. پارگامنت، کنت (1395)، روان درمانی آمیخته با معنویت (درک و شناسایی امر مقدس)، سیدمحمد کلانتر و سیدمحمد حسینی و سجاد مطهری، چاپ اول، تهران: آوای نور.
7
7. جانبزرگی، مسعود (1394)، «اصول روان درمانگری چند بعدی معنوی»، پژوهشنامه روانشناسی اسلامی، س1، ش1، ص9−45.
8
8. حکیمی، محمدرضا (1382)، پیام جاودانه، چ1، قم: انتشارات دلیل ما.
9
9. شریف الرضی، محمد بن حسین (1414)، نهجالبلاغة (للصبحی صالح)، چ1، قم: نشر هجرت.
10
10. شریفینیا، محمدحسین (1394)، چهره جان خودشناسی با رویکرد یکپارچهسازی توحیدی، چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
11
11. صدوق، محمد بن علی (1398ق)، التوحید، چ1، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
12
12. فرامرز قراملکی، احد (1377)، «تجربه دینی روانشناسی دین و الهیات (کلام) در گفتگو با دکتر رالف هود»، نشریه قبسات، س3، ش8−9، ص2−21.
13
13. کلینی، محمد بن یعقوب (1387)، الکافی، چ1، قم: مؤسسه علمیفرهنگی دارالحدیث.
14
14. لیثى واسطى، على بن محمد (1376)، عیون الحکم و المواعظ، چ1، قم: دارالحدیث.
15
15. محمدی ریشهری، محمد (1384)، میزان الحکمه، چ1، قم: مؤسسه علمی دارالحدیث.
16
16. مظاهری سیف، حمیدرضا (1399)، خودکاوی معنوی، در حال چاپ.
17
17. مظاهری سیف، حمید رضا(1395)، آسیبشناسی شبه جنبشهای معنوی، قم: صهبای یقین.
18
18. مؤمنیراد، اکبر؛ خدیجه علیآبادی، هاشم فردانش و ناصر مزینی (1392)، «تحلیل محتوای کیفی در آیینه پژوهش: ماهیت، مراحل، اعتبار نتایج»، فصلنامه اندازهگیری تربیتی، س14، ش14، ص187−222.
19
19. نوری، ربابه (1392)، آموزش مهارتهای معنوی کتاب کار دانشجویان، چاپ اول، تهران: مرکز مشاوره دانشگاه تهران.
20
20. هفرن، کیت و ایلونا بونیول (1395)، روانشناسی مثبتنگر، ترجمه محمدتقی تبیک و محسن زندی، چ3، قم: دارالحدیث.
21
21. Argyle, Michael, (2000), Psychology and religion. First published by Routledge, London.
22
22. Burdzy, Donna Christine., (2014), SACRED EMOTIONS SCALE. A Thesis Submitted to the Graduate College of Bowling Green State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of MASTER OF ARTS.
23
23. Foster, Ian, (2012), "Wilderness, A Spiritual Antidote to the Everyday: A Phenomenology of Spiritual Experiences in the Boundary Waters Canoe Area Wilderness" Graduate Student Theses, Dissertations, & Professional Papers.
24
24. Poll, J., & Smith, T. B., (2003), The spiritual self: Toward a conceptualization of spiritual identity development, Journal of Psychology and Theology, 129-142.
25
25. Preston, Jesse and Shin, (2016), Faith. Spiritual experiences evoke awe through the small self in both religious and non-religious individuals, Journal of Experimental Social Psychology.
26
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی ابعاد نیازهای حیات معنوی منابع انسانی در صحیفه سجادیه
نیازهای حیات معنوی ناظر به بعد روحی وجود انسان هستند و تأمین درست این نیازها میتواند بستر اساسی رشد انسان سالم، توانا و سعادتمند را شکل دهد. در بعد سازمانی، وجود منابع انسانی شایسته اصلیترین سرمایۀ هر سازمان بهشمار میرود و ازاینرو یکی از مهمترین عوامل ارتقای بهرهوری سازمان، توانایی ایجاد انگیزش مؤثر در کارکنان براساس شناخت نیازهای معنوی و روحی انسان است؛ همچنین تفاوتهای فرهنگی، آسیبهای ناشی از استفاده از مدلهای انگیزشی غربی، ضرورت افزایش بهرهوری و ضعف ابزارهای انگیزشی در سازمانهای ایرانی ایجاب میکند تا مدلهای بومی برای شناخت نیاز و انگیزش انسان و با لحاظ ظرافتهای روحی و معنوی وی بر پایه فرهنگ اسلامی ارائه شود. در راستای این هدف، در این پژوهش از صحیفه سجادیه بهعنوان منبع دادهها به منظور تدوین مدل استفاده شد. در این تحقیق از روش تحلیل مضمون و نرمافزار مکس کیودا، برای تحلیل دادهها استفاده و پس از کنکاش در مجموعۀ دادهها، الگویی جدید از نیازها براساس فرهنگ اسلامی با عنوان «نیاز به حیات معنوی» عرضه شد که مضامین سازماندهنده چهاردهگانۀ آن تعریفی متمایز از نیازهای منابع انسانی ارائه میدهند.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1857_1a347ad9dbc42f2f285ee2f98ef1d5a7.pdf
2021-03-21
227
253
10.30471/psy.2021.7346.1800
نیاز
انگیزش
حیات معنوی
حیات روحی
صحیفه سجادیه
منابع انسانی
حمیدرضا
ابراهیمی
ebrahimi313@gmail.com
1
دانشجوی دکتری دانشکدهی علوم اقتصادی و اداری دانشگاه لرستان/ پژوهشگر دانشگاه قم
AUTHOR
حجت
وحدتی
vahdati.h@lu.ac.ir
2
گروه مدیریت دانشکده اقتصاد دانشگاه لرستان
LEAD_AUTHOR
رضا
سپهوند
sepahvand.re@lu.ac.ir
3
گروه مدیریت دانشکده اقتصاد دانشگاه لرستان
AUTHOR
محمود رضا
اسماعیلی
esmaili.mr@lu.ac.ir
4
گروه مدیریت دانشکده اقتصاد دانشگاه لرستان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه میزان هوش معنوی و شادکامی افرادی که در پیادهروی اربعین شرکت کردهاند با افرادی که شرکت نکردهاند
یکی از سنتهای قدیمی شیعیان مراسم پیادهروی اربعین است. با توجه به اهمیت آن و اینکه افزایش نشاط و شادکامی، همواره یکی از دغدغههای اساسی انسانها بوده است و هوش معنوی (از مهمترین نوع هوش) مختص انسانهاست؛ هدف پژوهش عبارت است از: تعیین تفاوت شادکامی و هوش معنوی در افرادی که در پیادهروی اربعین شرکت کردهاند با افرادی که شرکت نکردهاند. هدف این پژوهش، با توجه به هدف بنیادی و روش آن توصیفی از نوع علّی−مقایسهای بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیه افرادی است که از شهر کرج در کاروان «نذر اربعین» در پیادهروی اربعین سال 1396 شرکت کرده بودند و نیز افرادی که در شهر کرج، هرگز تجربه پیادهروی اربعین را نداشتهاند. نمونه پژوهش شامل 120 نفر بود که به شیوه هدفمند انتخاب شدند؛ابزارهای پژوهش، پرسشنامه شادکامی اکسفورد و پرسشنامه هوش معنوی کینگ بود. دادههای به دست آمده از پژوهش با استفاده از آزمون آماری تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند؛ نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که میزان شادکامی و هوش معنوی افرادی که در پیادهروی اربعین شرکت کردهاند، به صورت معناداری بیشتر از افرادی است که هرگز در پیادهروی اربعین شرکت نکردهاند؛ بنابراین گسترش فرهنگ پیادهروی اربعین با توجه به تأثیرات گسترده و عمیق آن سفارش میشود.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1882_74ba8871c1d32b76bd4e38ea943deb41.pdf
2021-03-21
255
272
10.30471/psy.2021.7043.1767
پیادهروی اربعین
زیارت
شادکامی
هوش معنوی
آتنا
اصفهانی خالقی
atena_esfahani_khaleghi@yahoo.com
1
گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد ملارد، استادیار، دکترای تخصصی (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
سید امیر حسین
قاسمی
esfahani_univwesity@yahoo.com
2
کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد واحد ملارد
AUTHOR
*قرآن کریم.
1
احمدی، محمدرضا و عباسعلی هراتیان (1391)، «اثربخشی مناسک عمره مفرده بر سلامت روانی و شادکامی»، نشریه روانشناسی و دین، س5، ش3، ص41−62.
2
اقدسی، اکرم؛ آتنا اصفهانی خالقی (1398)، مقایسه هوش معنوی در دانشجویان مقید به نماز اول وقت و دانشجویان غیر نمازگذار.سومین کنگره ملی نماز،سلامت روان و نشاط معنوی.
3
امینپور، حسن و حسین زارع (1397)، کاربرد آزمونهای روانی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
4
تسلی بخش، امیر (1395)، «رابطه ساده و چندگانه تنظیم شناختی هیجان و هوش معنوی با بهزیستی روانشناختی دانشجویان»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد ملارد.
5
ثابت، مهرداد و فرح لطفی کاشانی (1389)، «هنجاریابی آزمون شادکامی اکسفورد»، نشریه اندیشه و رفتار، 10 (15)، ص7−18.
6
رقیب، مائده السادات؛ سیدعلی سیادت؛ بهزاد حکیمینیا و سیدجعفر احمدی (1389)، «اعتباریابی هوش معنوی کینگ در دانشجویان اصفهان»، مجله دستاوردهای روانشناختی.4.1، ص3−17.
7
سحاقی، حکیم (1397)، «رابطه سلامت روان و شادکامی با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان جندیشاپور اهواز»، مجله راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی، س5، ش1، ص15−24.
8
صبحی قراملکی، ناصر و پرویز پرزور (1393)، «مقایسه هوش هیجانی و هوش معنوی طلاب و دانشجویان»، نشریه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، س4، ش2، ص297−310.
9
علیزادهفر، سوسن (1395)، «رابطه اقامه نماز اول وقت با استرس، اضطراب و افسردگی»، کنگره ملی نماز و سلامت روان، تهران: دانشگاه تهران.
10
10. علیپورشهیر، مونا (1398)، «تأثیر آموزش ذهن آگاهی بر استرس، شادکامی و امید به زندگی افراد مبتلا به بیماری قلبی−عروقی»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد ملارد.
11
11. قنبریان، مینا؛ مهناز پرموز و زینب رجبزاده (1395)، «رابطه بین شادکامی و امید به زندگی در دانشجویان دانشکده علوم پزشکی بهبهان»، کنفرانس بینالمللی روانشناسی و علوم تربیتی، دوره 3.
12
12. گلزاری، محمود (1383)، «تأثیر حج عمره بر سلامت روانی، شادکامی و عمل به باورهای دینی دانشجویان»، س4، ش7، ص111−126.
13
13. گیویان، عبدالله و محمد امین (1396)، «محبت و هویت در آیینه نمایش جهانی اربعین مطالعه ماهیت، کارکردها و ساختار پیادهروی اربعین از منظر ارتباطات آیینی»، س2، ش52، ص167−194.
14
14. موسوی، سیدمحمد؛ خدیجه یاری، بتول باغفلکی و ایرج نیکجو (1395)، «تأثیر برگزاری مراسم پیادهروی اربعین حسینی در کشور و افزایش شور و اشتیاق بین مردم و به خصوص نوجوانان و نقش سازنده آن بر روی تربیت نسل ارزشی در کشور»، نشریه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، س1، ش3، ص101−113.
15
15. میرشاه جعفری، ابراهیم، محمدرضا عابدی و هدایت الله دریکوندی (۱۳۸۱)، «شادمانی و عوامل مؤثر بر آن، تازههای علومشناختی، س۴، ش۳، ص۵۰−۵۸.
16
ناصری، اسماعیل (1392)، «بررسی مؤلفههای هوش معنوی و ساخت ابزاری برای سنجش آن در بین دانشجویان»، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
17
Ali Poor A, Agah Harris M. Validity and reliability of the Oxford Happiness inventory among, Iranian jornal of Iranian ppychologisis 2007; 3:12-9.
18
Argyle, M. (2001 b), Causes and correlates of happiness.InD.Kahenman E. Diener & N. Schwarz Well (Eds.), The foundation of hedonic psychology (pp. 353-373), New York: Russell Sage Foundation.
19
Amram, J. (2005), intelligence Beyond IQ: the contribution of emotion and spiritual intelligenced to effective business leasership, institune of transpersonal, Psychology.
20
Cheriar.p. (2004), Now IT IS SQ. retrieved from internet: www.life and work meaning and purpose.
21
Madhu. J. & Purohit. P. (2006), Spiritual Intelligence: A Contemporary Concern WithRegard to Living Status of the Senior Citizens, university of Rajasthan, jaipur, journal of the indian Academy of Applied Psychology. 32, 227-233.
22
Nasel , D. D. (2004), Spiritual Orientation in Relation to Spiritual Intelligence: A consideration of traditional Christianity and New Age/individualistic spirituality. Thesis submitted for the degree of Ph. D in The University of South Australia, Division of Education, Arts and Social Sciences, School of Psychology.
23
Vaillant, G., Templeton, J., Ardelt, M., & Meyer, S. E. (2008), The natural history of male mental health: Health and religious involvement. Social Science & Medicine, 66, 221–231.
24
Williams, A. (2010), Spiritual therapeutic landscapes and healing: A case study of St. Anne de Beaupre.
25
Young, J. S. et al. The moderating relationship of spirituality on negative life events and psychological adjustment. Journal of Counseling and Value, 2000; 45 (1): 49-58.
26
https://farsi.khamenei.ir/amp-content?id=34995.
27
https://fa.m.wikipedia.org/wiki.
28
ORIGINAL_ARTICLE
نقش دین و معنویت طی پاندمی کرونا ویروس 2019 (کووید-19) در زندگی سالمندان: یک مرور سیستماتیک
کرونا ویروس 2019 (کووید−19)، نخست از شهر ووهان استان هوبی کشور چین شیوع یافت و کمتر از دو ماه، بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت به یک بیماری همهگیر در سطح جهان تبدیل شد. در این راستا، پژوهش مروری حاضر با هدف بررسی نقش دین و معنویت در دوران همهگیری کرونا ویروس 2019 (کووید−19) در زندگی سالمندان انجام شد. در این مطالعه مروری نظاممند، واژگان کلیدی Coronavirus 2019 (COVID−19)، older adults Religion, Spirituality, Elder, در عنوان و چکیده مقالات منتشر شده در پایگاههای Google Scholar، PubMed، Scopus و ScienceDirect جستجو شد. معیار اصلی جهت ورود، مقالات چاپی تمام متن انگلیسی مرتبط در سالهای 2020 و 2021 بود. از چکلیست PRISMA برای بررسی و کنترل کیفیت مقالات استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد سالمندانی که در دوران همهگیری کرونا ویروس 2019 فعالیتهای معنوی و مذهبی خود را انجام میدادند، از سلامت روانی بهتری برخوردار بودند؛ همچنین داشتن باورهای دینی سبب معنا و آرامش در زندگی افراد میشود که نتیجه آن کاهش ترس و اضطراب ناشی از شیوع کووید−19 است. در واقع سالمندانی که از سطوح معنوی بالایی برخوردارند، تابآوری و انعطافپذیری روانشناختی بهتری دارند که موجب میشود نسبت به شرایط، ذهنآگاهی داشته باشند و فشار و درد ایجادشده را قابل تحملتر ادراک نمایند؛ بنابراین میتوان دریافت دین و معنویت فواید بسیار زیادی، نهتنها برای سالمندان بلکه برای تمام سنین به ارمغان میآورد که لازم است برای ارتقای معنویت به آموزشهایی در متون درسی (به صورت کارگاهی) پرداخته شود.
https://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1912_cb270359b7a10c2c12cb9c575c2a7201.pdf
2021-03-21
273
292
10.30471/psy.2021.7527.1834
کرونا ویروس 2019
دین
معنویت
سالمند
مرور سیستماتیک
فرزین
باقری شیخانگفشه
farzinbagheri73@gmail.com
1
دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
AUTHOR
علی
فتحی آشتیانی
afa1337@gmail.com
2
استاد مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
* قرآن کریم، ترجمه عزتالله فولادوند.
1
Al Eid, N. A., Arnout, B. A., Alqahtani, M. M., & Fadhel, F. H. (2021), The mediating role of religiosity and hope for the effect of self-stigma on psychological well-being among COVID-19 patients. Work, (Preprint), 1-17.
2
Ahmad, U. S., Nawab, S., & Shafi, K. (2021), The Role of Islamic Work Ethics in Spiritual Leadership and Inclusion Practices Relationship During COVID-19. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(3), 943-952.
3
Buenaventura, R. D., Ho, J. B., & Lapid, M. I. (2020), COVID-19 and mental health of older adults in the Philippines: a perspective from a developing country. International psychogeriatrics, 32(10), 1129-1133.
4
Boguszewski, R., Makowska, M., Bożewicz, M., & Podkowińska, M. (2020), The COVID-19 Pandemic’s Impact on Religiosity in Poland. Religions, 11(12), 646.
5
Burlacu, A., Mavrichi, I., Crisan-Dabija, R., Jugrin, D., Buju, S., Artene, B., & Covic, A. (2021), “Celebrating old age”: an obsolete expression during the COVID-19 pandemic? Medical, social, psychological, and religious consequences of home isolation and loneliness among the elderly. Archives of Medical Science: AMS, 17(2), 285.
6
Chang, M. C., Chen, P. F., Lee, T. H., Lin, C. C., Chiang, K. T., Tsai, M. F., ... & Lung, F. W. (2021), The Effect of Religion on Psychological Resilience in Healthcare Workers During the Coronavirus Disease 2019 Pandemic. Frontiers in Psychology, 12, 628894-628894.
7
Cherblanc, J., Bergeron-Leclerc, C., Maltais, D., Cadell, S., Gauthier, G., Labra, O., & Ouellet-Plamondon, C. (2021), Predictive factors of spiritual quality of life during the COVID-19 Pandemic: A multivariate analysis. Journal of Religion and Health, 60(3), 1475-1493.
8
Chintalapudi, N., Battineni, G., Sagaro, G. G., & Amenta, F. (2020), COVID-19 outbreak reproduction number estimations and forecasting in Marche, Italy. International Journal of Infectious Diseases, 96, 327-333.
9
Chen, N., Zhou, M., Dong, X., Qu, J., Gong, F., Han, Y., ... & Zhang, L. (2020), Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study. The lancet, 395(10223), 507-513.
10
10. Durmuş, M., & Durar, E. (2021), The relationship between spiritual well-being and fear of COVID-19 among Turkish elders. Journal of Religion, Spirituality & Aging, 1-14.
11
11. Elman, A., Breckman, R., Clark, S., Gottesman, E., Rachmuth, L., Reiff, M., ... & Rosen, T. (2020), Effects of the COVID-19 outbreak on elder mistreatment and response in New York City: Initial lessons. Journal of Applied Gerontology, 39(7), 690-699.
12
12. Fardin, M. A. (2020), COVID-19 epidemic and spirituality: A Review of the benefits of religion in times of crisis. Jundishapur Journal of Chronic Disease Care, 9(2), e104260.
13
13. Gifford, W., Davies, B., Edwards, N., Griffin, P., & Lybanon, V. (2007), Managerial leadership for nurses' use of research evidence: an integrative review of the literature. Worldviews on Evidence‐Based Nursing, 4(3), 126-145.
14
14. Hamilton, J. B., Best, N. C., Barney, T. A., Worthy, V. C., & Phillips, N. R. (2021), Using Spirituality to Cope with COVID-19: The Experiences of African American Breast Cancer Survivors. Journal of cancer education: the official journal of the American Association for Cancer Education, 1-7.
15
15. Haleem, A., Javaid, M., & Vaishya, R. (2020). Effects of COVID-19 pandemic in daily life. Current medicine research and practice, 10(2), 78.
16
16. Hutabarat, F., & Hutabarat, F. (2021), Factor Analysis of Spiritual Health during Covid-19 Pandemic: A Positioning of Adventist Higher Education Institution Students in Asia-Pacific International University. European Journal of Molecular & Clinical Medicine, 8(2), 1283-1294.
17
17. Isiko, A. P. (2020), Religious construction of disease: An exploratory appraisal of religious responses to the COVID-19 pandemic in Uganda. Journal of African Studies and Development, 12(3), 77-96.
18
18. Kowalczyk, O., Roszkowski, K., Montane, X., Pawliszak, W., Tylkowski, B., & Bajek, A. (2020), Religion and Faith Perception in a Pandemic of COVID-19. Journal of religion and health, 59(6), 2671-2677.
19
19. Kasapoglu, F. (2020), Examining the Relationship between Fear of COVID-19 and Spiritual Well-Being. Spiritual Psychology and Counseling, 5(3), 341-354.
20
20. Krause, N. (2019), Religion and health among Hispanics: Exploring variations by age. Journal of religion and health, 58(5), 1817-1832.
21
21. Koenig, H. G. (2020), Maintaining health and well-being by putting faith into action during the COVID-19 pandemic. Journal of religion and health, 59,
22
2205-2214.
23
22. Lucchetti, G., Góes, L. G., Amaral, S. G., Ganadjian, G. T., Andrade, I., Almeida, P. O. D. A., ... & Manso, M. E. G. (2020), Spirituality, religiosity and the mental health consequences of social isolation during Covid-19 pandemic. Int J Soc Psychiatry, 20764020970996-20764020970996.
24
23. Lee, S. A., Jobe, M. C., Mathis, A. A., & Gibbons, J. A. (2020), Incremental validity of coronaphobia: Coronavirus anxiety explains depression, generalized anxiety, and death anxiety. Journal of anxiety disorders, 74, 102268.
25
24. Lam, K., Lu, A. D., Shi, Y., & Covinsky, K. E. (2020), Assessing telemedicine unreadiness among older adults in the United States during the COVID-19 pandemic. JAMA internal medicine, 180(10), 1389-1391.
26
25. Lebrasseur, A., Fortin-Bédard, N., Lettre, J., Raymond, E., Bussières, E. L., Lapierre, N., ... & Routhier, F. (2021), Impact of the COVID-19 pandemic on older adults: rapid review. JMIR aging, 4(2), e26474.
27
26. Maraj, H. A., Gülerce, H., Rana, S., & Meraj, M. (2020), Resilience and Hopelessness: Exploring the Mediator Role of Spirituality in the Global Situation of COVID-19. Jurnal Kajian Wilayah, 11(1), 1-15.
28
27. Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., & Altman, D. G. (2010), Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Int J Surg, 8(5), 336-341.
29
28. Menzies, R. E., & Menzies, R. G. (2020), Death anxiety in the time of COVID-19: theoretical explanations and clinical implications. The Cognitive Behaviour Therapist, 13.
30
29. Mukhtar, S. (2020), Psychosocial impact of COVID-19 on older adults: a cultural geriatric mental health-care perspectived. Journal of Gerontological Social Work, 63(6-7), 665-667.
31
30. Monahan, C., Macdonald, J., Lytle, A., Apriceno, M., & Levy, S. R. (2020), COVID-19 and ageism: How positive and negative responses impact older adults and society. American Psychologist, 75(1), 887-896.
32
31. Olonade, O. Y., Adetunde, C. O., Iwelumor, O. S., Ozoya, M. I., & George, T. O. (2021), Coronavirus pandemic and spirituality in southwest Nigeria: A sociological analysis. Heliyon, 7(3), e06451.
33
32. Oman, D., & Riley, L. W. (2018), Infectious diseases, religion, and spirituality. Why religion and spirituality matter for public health, 153-163.
34
33. Ouanes, S., Kumar, R., Doleh, E. S. I., Smida, M., Al-Kaabi, A., Al-Shahrani, A. M., ... & AlAbdulla, M. A. (2021), Mental Health, resilience, and religiosity in the elderly under COVID-19 quarantine in Qatar. Archives of Gerontology and Geriatrics, 104457.
35
34. Parker, G., Lie, D., Siskind, D. J., Martin-Khan, M., Raphael, B., Crompton, D., & Kisely, S. (2016), Mental health implications for older adults after natural disasters-a systematic review and meta-analysis. International Psychogeriatrics, 28(1), 11-20.
36
35. Prazeres, F., Passos, L., Simões, J. A., Simões, P., Martins, C., & Teixeira, A. (2021), COVID-19-Related Fear and Anxiety: Spiritual-Religious Coping in Healthcare Workers in Portugal. International journal of environmental research and public health, 18(1), 220.
37
36. Prieto-Ursúa, M., & Jódar, R. (2020), Finding Meaning in Hell. The Role of Meaning, Religiosity and Spirituality in Posttraumatic Growth During the Coronavirus Crisis in Spain. Frontiers in psychology, 11.
38
37. Rababa, M., Hayajneh, A. A., & Bani-Iss, W. (2020), Association of Death Anxiety with Spiritual Well-Being and Religious Coping in Older Adults During the COVID-19 Pandemic. Journal of religion and health, 1-14.
39
38. Roberto, A., Sellon, A., Cherry, S. T., Hunter-Jones, J., & Winslow, H. (2020), Impact of spirituality on resilience and coping during the COVID-19 crisis: A mixed-method approach investigating the impact on women. Health care for women international, 1-22.
40
39. Solomon, M. D., McNulty, E. J., Rana, J. S., Leong, T. K., Lee, C., Sung, S. H., ... & Go, A. S. (2020), The Covid-19 pandemic and the incidence of acute myocardial infarction. New England Journal of Medicine, 383(7), 691-693.
41
40. Shannonhouse, L. R., Snyder, J. D., Fullen, M., Davis, E. B., McElroy-Heltzel, S. E., Breedlove Mize, M. C., ... & Van Tongeren, D. R. (2020), Resource Loss, Religious Coping, and Suicide Predictors/Outcomes During the COVID-19 Pandemic: A Prospective Study of US Racially Diverse Older Adults. Journal of Psychology & Christianity, 39(4), 313-327.
42
41. von Humboldt, S., Mendoza-Ruvalcaba, N. M., Arias-Merino, E. D., Costa, A., Cabras, E., Low, G., & Leal, I. (2020), Smart technology and the meaning in life of older adults during the Covid-19 public health emergency period: a cross-cultural qualitative study. International Review of Psychiatry, 1-10.
43
42. Walarine, M. T., & KV, B. M. (2020), Pandemic effect on the elderly and their caregivers. Journal of Ideas in Health, 3(4), 248-251.
44
43. Whitehead, B. R., & Torossian, E. (2021), Older adults’ experience of the COVID-19 pandemic: A mixed-methods analysis of stresses and joys. The Gerontologist, 61(1), 36-47.
45
44. Yıldırım, M., Kızılgeçit, M., Seçer, İ., Karabulut, F., Angın, Y., Dağcı, A., ... & Çinici, M. Meaning in Life, Religious Coping, and Loneliness During the Coronavirus Health Crisis in Turkey. Journal of religion and health, 1-15.
46
45. Yasaransi, E. T. J. (2020), Psychological and Spiritual Review on Stress, Immunity, Mental Health Issues and Stress Management Strategies Related to Covid-19 Pandemic. ADHYATMA: A Journal of Management, Spirituality and Human Values [ISSN: 2581-7809 (online)], 4(1).
47
46. Zhou, F., Yu, T., Du, R., Fan, G., Liu, Y., Liu, Z., ... & Cao, B. (2020), Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. The lancet, 395(10229), 1054-1062.
48