روش‌های سنجش شخصیت از منظر دین و روان‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور واحد گرمسار

چکیده

روش‌های مختلف سنجش و بررسی ابعاد مختلف شخصیتی، دو عامل عمده در تفسیر رویکردها در مطالعة شخصیت می‌باشد. براین اساس یکی از مباحث مهم در تفاوت مدل‌ها، در استراتژی تحقیق، روش‌ها و مدل‌های جمع‌آوری داده‌ها می‌باشد که این تغییر نگرش‌ها عامل اساسی شکل‌گیری مکاتب روان‌شناسی و رویکردهای مطالعاتی اندیشمندان اسلامی می‌باشد. در تقسیم‌بندی موجود دربارة روش‌های مختلف تحصیل شناخت، چهار روش عمدة تجربی، عقلی، نقلی و شهودی مورد تأکید قرار گرفته است. این تحقیق بر مبنای روش مطالعات کتابخانه‌ای و به شیوة تحلیل محتوا در متون انسان‌شناختی دانشمندان مسلمان و مباحث روش‌شناختی نظریه‌پردازان شخصیت در روان‌شناسی غربی انجام شده است. از روش‌های سنجش شخصیت در سه مکتب عمده مطالعة شخصیت؛ یعنی روان‌تحلیل‌گری، صفات و انسان‌گرایی؛ و سه رویکرد عمده مطالعات اسلامی دربارة انسان، یعنی رویکرد نقلی، عقلی و عرفانی گزارشی ارائه شده و سپس به توصیف و تبیین اجمالی روش‌ها و آزمون‌های مربوط به این رویکردها می‌پردازد. در ادامه به بررسی، تحلیل و ترکیب نتایج مطرح شده در روش‌شناسی پرداخته و راه‌حل‌هایی را برای مطالعات نوین روان‌شناسی در حوزة دین بیان می‌کند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Methods of measuring personality from religion and psychology perspective

نویسنده [English]

  • Ibrahim Nikseffat
چکیده [English]

Among major factors involved in the interpretation of approaches relating to study of personality are "various methods of personality measurement" and "study of various dimensions of personality". Accordingly, one of main issues in association with "difference among models" is methods and models of collecting data which, in turn, can be treated as a basic factor affecting formation of "psychological school of thoughts" and "research approaches of Islamic scholars" as well. In categorization of various methods of acquiring cognition, four main methods namely "experimental", "intellectual", "traditional", and "witnessed" can be identified. This research has been done based on both library and content analysis methods with which some psychological texts written by Islamic scholars and methodological issues posed by western theory makers of personality have been consulted. Also, it discusses on methods of personality measurement available in three main personality schools of thought – psychoanalysis, traits, and humanism – as well as three major Islamic approaches about human – traditional, intellectual, and mystical – and then, describes and addresses briefly methods and tests relating to such approaches. Following this, in addition to analyzing and synthesizing results found in respective methodologies, some solutions have been provided for modern psychological studies in area of religion

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychology
  • Personality
  • Measurement
  • Psychoanalysis
  • Traits
  • Humanism
  • Inspiration
  • Intellect
  • mysticism