مدل علّی رابطه ی بین «مذهب»، «سرسختی روانشناختی»، «دنیاگرایی» و «حل مسئله» در سربازان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان (نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی مدل علّی رابطه ی بین «مذهب»، «سرسختی روانشناختی»، «دنیاگرایی» و «حل مسئله» در سربازان بود. از بین جامعه آماری (سربازان پایگاه چهارم هوانیروز اصفهان) با روش نمونه گیری تصادفی، تعداد 110 سرباز با سنوات خدمتی متفاوت، انتخاب شده و به پرسشنامه های «دنیاگرایی» (مسد)، «سرسختی» اهواز (AHI، «دینداری»خدایاریفرد و «تجدید نظر شده حل مسئله اجتماعی» (SPSI-R) پاسخ دادند.یافته ها نشان داد که: 1. «مذهب» به طور مستقیم بر «حل مسئله» اثر می گذارد؛ 2. «مذهب» از طریق «افزایش سرسختی» و «کاهش دنیا گرایی» نیز بر «حل مسئله» اثر می گذارد. بنابر این می توان نتیجه کلی گرفت که مذهب نقش مهمی در رویارویی با استرس‌های زندگی دارد و می‌تواند اثر بحران‌های شدید زندگی را تعدیل کند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study on Kennedy's and Suhrawardi's Philosophical Approaches to the Prevention and Treatment of Worldly Sorrow; a Causal Model of the Relationship among Religion, Psychological Hardiness, Worldism, and Problem-Solving among Soldiers

نویسندگان [English]

  • mohammadhasan mallee 1
  • fariba yazdkhasti 2
1 M.A. in Psychology, University of Isfahan
2 Assistant Professor of Psychology, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan
چکیده [English]

This research aimed to study a causal model of the relationship among religion, psychological hardiness, worldism, and problem-solving among soldiers. 110 soldiers with different service years were selected by the simple random sampling among the population (soldiers of the Fourth Base of Air-Force in the city of Isfahan) and responded to worldism questionnaire (MASAD), Ahvaz Hardiness Inventory (AHI), Khodayarifard's religiosity questionnaire, and Social Problem-Solving Inventory-Revised (SPSI-R). The findings showed that a) religion directly affects problem-solving; b) religion also influences problem-solving by increasing hardiness and decreasing worldism. As a result, religion has an important role in facing life stresses and it can adjust the effects of severe crises in life

کلیدواژه‌ها [English]

  • religion
  • psychological hardiness
  • worldism
  • problem-solving
  • soldiers
1. آزموده، پیمان؛ شهریار شهیدی و عصمت دانش (بهار 1386)، «بررسی رابطه جهت‌گیری مذهبی با سرسختی و شادکامی در دانشجویان»، مجله روان‌شناسی، ش1، ص60−74.
2. اکبری، الله رضا و علی فتحی آشتیانی (زمستان 1388)، «ساخت مقیاس سنجش‌ دنیاگرایی (مسد) براساس متون دینی»، فصلنامه روانشناسی و دین، س2، ش4، ص71−100.
3. باقری، مسعود؛ حسن بنی‌اسدی و صفورا داوری (پاییز و زمستان 1390)، «رابطه دینداری و ابعاد شخصیت با سلامت روان معلمان رودان»، دوفصلنامه علمیپژوهشی مطالعات اسلام و روانشناسی، س5، ش9، ص7−32.
4. جعفری، عیسی؛ نادر حاجلو و علی محمدزاده (زمستان 1393)،«رابطه عمل به باورهای دینی و بهزیستی معنوی با سلامت عمومی و شیوه‌های مقابله در سربازان وظیفه»،مجله طب نظامی، دوره 16، ش4، ص191−196.
5. حاجی امینی، زهرا؛ محمد زمانی؛ علی فتحی آشتیانی؛ عباس عبادی؛ فریال خمسه و سیدحمید قریشی (1389)، «عوامل جمعیت‌شناختی مرتبط با واکنش‌های هیجانی سربازان»، مجله طب نظامی، دوره 12، ش4، ص211−216.
6. شکری‌نیا، ایرج (1389)، «رابطه هویت مذهبی، نگرش مذهبی و سرسختی روان‌شناختی با سلامت روان در معتکفان»، دوفصلنامه علمیپژوهشی مطالعات اسلام و روانشناسی، س4، ش7، ص7−20.
7. شوماخر، رندال. ای و لومکس، ریچارد. جی. (1388)، مقدمهای بر مدلسازی معادله ساختاری، ترجمۀ وحید قاسمی، تهران: جامعه‌شناسان.
8. صدیقی ارفعی، فریبرز؛ محمدرضا تمنایی‌فر و عاطفه عابدین آبادی (پاییز 1391)، «رابطه جهت‌گیری مذهبی سبک‌های مقابله و شادکامی در دانشجویان»، روان‌شناسی و دین، س5، ش3، ص135−163.
9. صیادی تورانلو، حسین؛ رضا جمالی و سیدحبیب‌الله میرغفوری (زمستان 1386)، «بررسی رابطه اعتقاد به آموزه‌های مذهبی اسلام و هوش هیجانی دانشجویان»، فصلنامه علمیپژوهشی اندیشۀ نوین دینی، س3، ش11، ص145−172.
10. مخبری، عادل؛ فریبا درتاج و علی دره کردی (1390)، «بررسی شاخص‌های روان‌سنجی و هنجاریابی پرسشنامه توانایی حل مسئله اجتماعی»، فصلنامه اندازهگیری تربیتی، س1، ش4، زمستان 1389.
11. هاتون، کیت و کرک، جوان (1389)، حل مسئله، در: کیت. هاتون؛ پال. سالکووس کیس؛ جوان، کرک و دیوید، کلارک: رفتاردرمانی شناختی، ترجمۀ حبیب‌الله قاسم‌زاده، اصفهان: انتشارات ارجمند.
12. هومن، حیدرعلی (1380)، تحلیل داده‌های چندمتغیری در پژوهش رفتاری، تهران: نشر پارسا.
13. یاسمی‌نژاد، پریسا؛ محسن گل‌محمدیان و بهنام فعلی (1390)، «بررسی رابطه جهت‌گیری مذهبی و سرسختی روان‌شناختی در دانشجویان»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، س19، ش12، ص119−137.
1. Hood, R.W., Hill, P.C., & Spilka, B. (2009), The Psychology of Religion. 4thed. NewYork and London: The Guilford Press.
2. Maddi, S.R. (2013a), Hardiness as the Existential Courage to Grow Through Searching for Meaning. In: J.A. Hicks & C. Routledge, The experience of meaning in life. NewYork: Springer.
3. Maddi, S.R. (2013b), Hardiness: Turning stressful circumstances into resilient growth. NewYork: Springer.
4. Pargament, K.I., Kennel, J., Hathaway, Grevengoed, N., Newman, J.m, Jones, W. (1988), Religion and the problem solving process: Three styles of coping. Journal for the scientific study of Religion, 27(1), 90-104.
5. Ugwu, F., & Ugwu, C. (2013), Anointing without money: Exploring the relationships between materialism, happiness and daily spiritual experience in a Nigerian sample. International Journal of Asian Social Science, 3(5):1196-1207.
6. Weiss Ozorak, E. (2005), Cognitive approaches to religion. In R.F. Paloutzian & C.L. Park, Handbook of the psychology of religion and spirituality. NewYork & London: The Guilford Press.
7. Zinnbauer, B.J., & Pargament, K.I. (2005), Religiousness and spirituality. In R.F. Paloutzian & C.L. Park, Handbook of the psychology of religion and spirituality. NewYork & London: The Guilford Press.