ساخت، اعتباریابی و رواسازی آزمون معنای زندگی براساس منابع اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 جامعه الزهرا ،قم،ایران

2 استادیار

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

این پژوهش به منظور ساخت و هنجاریابی پرسشنامه معنای زندگی براساس منابع اسلامی صورت گرفت. نوع پژوهش، توصیفی−تحلیلی و به روش پیمایشی انجام شد. با بررسی آیات و روایات، 142 مورد در 35 شاخص جایگزین شد. برای بررسی روائی محتوایی از نظرات متخصصان اسلامی و روان‌شناسی استفاده شد که تعداد شاخص‌ها به 19 مورد رسید؛ سپس با انجام تحلیل عاملی بر نمونه440 نفری از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی قم، سه عامل با عناوین «معناداری ارزشی»، «معناداری معرفتی» و «بی‌معنایی زندگی» به دست آمد. پایایی آزمون با سه روش «همسانی درونی»، (با آلفای کرونباخ 94%)، «دو نیمه سازی» و  «بازآزمایی» بررسی و تأیید شد. روایی آن نیز با سه روش از روایی ملاکی (همگرا −واگرا− نظرخواهی از افراد خبره) و روایی‌سازه (اجرای تحلیل عاملی) بر کل نمونه بررسی و تأیید شد. به این ترتیب این آزمون، توانائی سنجش میزان معنای زندگی در افراد براساس منابع اسلامی را دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Construction and Validation of a Life Meaning Test Based on Islamic Sources

نویسندگان [English]

  • Zohreh Heidari 1
  • Mohammad Reza Salarifar 2
  • Fatemeh Shaterian 3
1 Clergyman and M.A. in Psychology, Instructor of Jame'at al-Zahra, Qom
2 Assistant Professor of Psychology, Research Institute of Hawzah and University
3 Assistant Professor of Islamic Azad University, Saveh Branch
چکیده [English]

The aim of this study was to construct and validate a life meaning test based on Islamic sources. This descriptive-analytical study was conducted with a survey method. 142 cases were placed in 35 criteria after reviewing verses and narratives. The content validity of this study was confirmed by referring to Islamic experts' and psychologists' ideas and it resulted into the reduction of the criteria to 19. The factor analysis of a sample of 440 selected among the students of Islamic Azad University of Qom showed that there are three factors of value meaningfulness, knowledge meaningfulness, and life meaninglessness. The reliability of the test was confirmed by three methods of internal consistency (with Cronbach's alpha of 0.94), splitting it in half, and re-testing. Its validity was also confirmed by three methods of criterion validity (convergent/divergent), expert's ideas, and concept validity (factor analysis). Therefore, this test is able to measure the rate of life meaning based on Islamic sources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • life meaning test
  • reliability
  • validity
  • Islamic sources

مراجع

1. قرآن کریم.
2. آقاجمال خوانسارى، محمد بن حسین (1366)، شرح آقاجمال‌الدین خوانسارى بر غررالحکم و دررالکلم، 7ج، چ4، تهران: دانشگاه تهران.
3. ابوالمعالی، خدیجه و فاطمه‌سادات آل یاسین (1395)، «بررسی معنای زندگی از دیدگاه امام علی و مقایسه آن با دیدگاه ویکتور فرانکل»، دوفصلنامه علمی ترویجی علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، بهار و تابستان، س4، ش6، ص85−105.
4. بیات، محمدرضا (1390)، دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی، چ1، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
5. تقوی، سیدحسین (1394)، «تبیین معناداری زندگی با معیارهای علمی قرآنی»، فصلنامه پژوهش‌های اعتقادی کلامی، س5،  ش19، پاییز، ص7−34.
6. راوندى کاشانى، فضل الله بن على (بی‌تا)، النوادر، 1ج، چ1، قم: دارالکتاب.
7. شجاعی، محمدصادق؛ سیدمحمد غروی و مسعود جان‌بزرگی (1391)، «معنای زندگی در نهج‌البلاغه»، دو فصلنامه مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س6، ش11، پاییز و زمستان، ص37−59.
8. شرفی، محمدرضا (1388)، «فلسفه معنای زندگی از نظر اسلام»، مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، س3، ش39، ص143−170.
9. صاحبی، علی؛ محمدجواد اصغری و راضیه‌سادات سالاری (1384)، «اعتباریابی مقیاس افسردگی اضطراب تنیدگی (DASS-21) برای جمعیت ایرانی»، فصلنامه روانشناسان ایرانی، س1، ش4، تابستان 1384.
10. صلواتی، عبدالله؛ عین‌اله خادمی و لیلا پوراکبر (1397)، «تحلیل تکثر معنای زندگی در فلسفۀ ملاصدرا»، جستارهای فلسفۀ دین، انجمن علمی فلسفه دین ایران، س7، ش1، بهار و تابستان، ص67−90.
11. علیخانی، اسماعیل (1394)، «برخی از شاخصه‌های زندگی معنادار در اسلام»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوره چهارم.
12. فرانکل، ویکتور (1390)، انسان در جستجوی معنای غایی، ترجمه احمد صبوری، چ1، تهران: نشر آشنا.
13. کاتینگهام، جان (1393)، معنای زندگی، مترجمان امیرعلی علی‌زمانی و مریم دریانی اصل، چ1، تهران: انتشارات حکمت.
14. موفق، علیرضا (1388)، معنای زندگی تأملی بر دیدگاه دین و مکاتب بشری، چ1، تهران: کانون اندیشه جوان.
15. یالوم، آروین (1980)، روان‌درمانی اگزیستانسیال، ترجمه سپیده حبیب، تهران: نی، 1390.
16. Frankel, v. (1963), Man,s Searchs for Meaning , New York, Pocker Book.
17. Gholam Mohammadi H. (2013), [Effectiveness of religious education based on the Quran, Hadith and Islamic narrations on the meaning of life and hope in the elderly in Kahrizak care center of the elderly (Persian) [Msc. thesis]. Tehran: University of Social Welfare and Rehabilitation Science.
18. Jim, H., Pumell, J, Richardson, S., Golden-Kreutz,d. & Andersen, B. (2006), Measuring Meaning in life, following cancer, Quality of Life Reseach, 15(8), 1355 – 1371.
19. Macdonald, Marvin (2007), Meaning in life and development brier version of the personal profile. Tinity western university.
20. Metz ,Thadeus (2013), Meaning in life an analyze study (oxford).
21. Steger, M.F. and Frazer P., Oishi,S. and Kaler,m.(2006), The Meaning in life Questioner: Assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of counseling psychology No 53(1), 80- 93.
22. Wong, P. (1998), Implicit Theories of Meaningful Life and the Development of the Personal Meaning Profile.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار