اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر مؤلفه‎های اضطراب وجودی، صبر و امید در زنان افسرده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 روان شناسی عمومی , واحد بندرعباس،دانشگاه آزاد اسلامی , بندرعباس , ایران

2 استادیار، دکترای تخصصی روان‎شناسی بالینی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار، دکترای تخصصی روان‎شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

چکیده

از آنجا که افسردگی جزء شایع‎ترین اختلالات روانی در زنان به شمار می‎رود و مؤلفه‎های صبر و امیدواری نقش مهمی در تسکین این اختلال دارند، هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر بهبود سه مؤلفه صبر، امید و اضطراب وجودی در زنان افسرده بود. طرح پژوهش از نوع شبه آزمایشی با پیش‎آزمون−پس‎آزمون و گروه گواه است. گروه نمونه را 40 نفر از زنان مراجعه‎کننده به مرکز مشاوره دانشگاه آزاد بندرعباس تشکیل می‎دهند که براساس مقیاس افسردگی بک، افسرده تشخیص داده شدند. سپس این افراد به شیوه گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. برای گردآوری داده‎های مورد نیاز از مقیاس‎های افسردگی بک، امید، صبر و اضطراب وجودی استفاده شد. اعضای گروه آزمایش طی دوازده جلسه مشاوره فردی، تحت درمان یکپارچه توحیدی قرار گرفتند.
برای تجزیه و تحلیل آماری داده‎های حاصل از پیش‎آزمون و پس‎آزمون، تحلیل کوواریانس‎ انجام شد. نتایج تحلیل کوواریانس‎ نشان داد پس از مداخله، در متغیرهای صبر (37/376=F و 0001/0=p)، امید (91/22=F و 0001/0=p) و اضطراب وجودی (37/27=F و 0001/0=p)، بین گروه‎های آزمایش و کنترل تفاوت معنا‎داری حاصل شده است؛ بنابراین با توجه به نتایج پژوهش می‎توان ادعا کرد که درمان یکپارچه توحیدی در بهبود مؤلفه‎های صبر، امید و اضطراب وجودی در زنان افسرده مؤثر بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of an Integrated Monotheistic Treatment on the Components of Existential Anxiety, Patience, and Hope among Depressed Women

نویسندگان [English]

  • Monireh Bayati Eshkaftaki 1
  • Azita Amir Fakhraei 2
  • Mohammad Hossein Sharifinia 3
1 M.A., Psychology, Islamic Azad University, Bandarabas Branch, Bandarabas, Iran
2 Assistant Professor, Ph.D. in Clinical Psychology, Islamic Azad University, Bandarabas Branch, Bandarabas, Iran, Corresponding Author
3 Assistant Professor, Ph.D. in Psychology, Research Institute of Hawzah and University, Qom, Iran
چکیده [English]

This study aimed to determine the effectiveness of an integrated monotheistic treatment on improving three components of patience, hope, and existential anxiety among depressed women, because the depression is one of the most common mental disorders among women, and the components of patience and hope play an important role in relieving this disorder. Research design is a quasi-experimental type with a pretest-posttest and a control group. The sample consists of 40 women referring to the counseling center of Islamic Azad University in Bandarabas who were recognized as depressed ones according to Beck depression inventory. They were randomly placed in two test and control groups. To gather the data, the inventories of Beck depression, hope, patience, and existential anxiety were applied. The members of the test group underwent an integrated monotheistic treatment during 12 sessions of individual counseling. The pretest-posttest data were analyzed by the analysis of covariance. According to this analysis, after the intervention, there was a significant difference between the test and control groups in terms of the variables of patience (F=376.37, P=0.0001), hope (F=22.91, P=0.0001), and existential anxiety (F=27.37, P=0.0001). Regarding these results, it can be claimed that the integrated monotheistic treatment has affected the improvement of the components of patience, hope, and existential anxiety among depressed women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women's depression
  • integrated monotheistic treatment
  • hope
  • patience
  • existential anxiety

مراجع

  1. اکبری، امیرحسین؛ بهرامعلی قنبری هاشم آبادی؛ محمدجواد اصغری ابراهیم‌آباد و مریم آزادگان‌مهر (1399)، «اثربخشی توحیددرمانی بر بهبود کنش‎های اجرایی و کاهش پرخاشگری زندانیان مبتلا به اختلال شخصیت»، فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی دانشگاه علامه طباطبایی، س11، ش41، ص61−90.
  2. الهی‌مجد، لیلا و شهناز خالقی‌پور (۱۳۹۶)، «اثربخشی درمان یکپارچه‌نگر توحیدی بر سبک اسنادی و خودآگاهی زنان افسرده»، همایش ملی پژوهش‎های نوین در روان‌شناسی، نائین: دانشگاه آزاد اسلامی واحد نائین.
  3. باقری، فریبرز؛ فاطمه اکبری‎زاده و حمیدرضا حاتمی (1390)، «رابطه بین هوش معنوی و شادکامی و متغیرهای دموگرافیک در پرستاران بیمارستان فاطمه‎الزهرا و بنت‎الهدی شهرستان بوشهر»، طب جنوب، س۱۴، ش۴، ص۲۵۶−۲۶۳.
  4. بلقان‌آبادی، مصطفی؛ حسین حسن‌آبادی و سیدمحسن اصغری‌نکاح (1390)، «تأثیر زوج‌درمانی مثبت‌نگر بر امیدواری مادران کودکان با نیازهای ویژه»، یافته‌های نو در روان‌شناسی، دوره7، ش21، ص113−121.
  5. جایروند، حمداله (1396)، «مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک و روان‌درمانی یکپارچه توحیدی بر کاهش افکار خودکشی و تغییر شناختی هیجان در افراد اقدام‌کننده به خودکشی»، نشریه دانشگاه علوم پزشکی ایلام (پیاپی 106)، ش 5.
  6. جلالی تهرانی، سیدمحمدمحسن (1383)، «توحیددرمانی»، مجله نقد و نظر، س9، ش 3 و 4، ص18−46.
  7. چوپانی، مراد (1389)، «بررسی تأثیر گروه‎درمانی مذهبی و شناختی‌رفتاری بر عزت نفس و نگرش‎های زناشویی زندانیان مرد شهر قم»، دوفصلنامه علمی تخصصی مطالعات اسلام و روان‎شناسی، ش 6، ص31−61.
  8. حسین ثابت، فریده (1386)، «تعیین اثربخشی آموزش صبر بر اضطراب و افسردگی و شادکامی»، رساله دکتری تخصصی، دانشکده روان‌شناسی و تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
  9. حسین ثابت، فریده (1387)، «اثربخشی آموزش صبر بر اضطراب، افسردگی و شادکامی»، دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س1، ش2، ص79−92.
  10. خرمایی، فرهاد؛ اعظم فرمانی و اسماعیل سلطانی (1393 الف)، «ساخت و بررسی ویژگی‎های روان‎سنجی مقیاس صبر»، مجله اندازه‎گیری تربیتی، 5(17)، ص83−100.
  11. خلجی، طیبه (1386)، «بررسی رابطه بین امید، منبع مهار تحصیلی و موفقیت تحصیلی دختران دوره پیش‌دانشگاهی شهر تهران»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، دانشکده علوم‌تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهراh.
  12. رجبی، غلامرضا (1384)، «ویژگی‎های روان‎سنجی فرم کوتاه پرسشنامه افسردگی بک»، فصلنامه روان‌شناسان ایرانی، س1، ش4، ص23−45.
  13. رضوی‌دوست، غلامرضا؛ حسین خاکپور و حسین فنودی و صدیقه واکاتی (1394)، «نقش صبر در آرامش و سلامت معنوی انسان از نگاه قرآن و روایات اسلامی»، مجله تاریخ پزشکی، ش25، ص129−160.
  14. شریفی‎نیا، محمدحسین (1386 الف)، ارزیابی تأثیر روش درمان یکپارچه توحیدی در کاهش مصرف مواد مخدر و رفتارهای پرخطر زندانیان قم، اداره کل زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی استان قم.
  15. شریفی‎نیا، محمدحسین (1386 ب)، «مقایسه میزان اثربخشی دو روش درمانی یکپارچه توحیدی و شناخت‎درمانی در کاهش رفتار مجرمانه زندانیان»، مجله روان‎شناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه تهران، س37، ش3، ص41−72.
  16. شریفی‎نیا، محمدحسین (1387 الف)، «مقایسه اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی و شناخت‎درمانی در درمان اعتیاد و اختلالات همایند زندانیان»، رساله‎ دکتری روان‎شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
  17. شریفی‎نیا، محمدحسین (1387 ب)، «بررسی اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی در کاهش بزهکاری زندانیان»، دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان‎شناسی، س1، ش2، ص7−30.
  18. شریفی‎نیا، محمدحسین (1388)، «درمان یکپارچه توحیدی، رویکردی دینی در درمان اختلالات روانی»، دوفصلنامه علمی−تخصصی اسلام و روان‌شناسی، س3، ش4، ص65−82.
  19. شریفی‎نیا، محمدحسین (1392)، الگوهای روان‎درمانی یکپارچه با تأکید بر درمان یکپارچه توحیدی ، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  20. طیبی، ‎هاجر (1390)، «مقایسه اثربخشی گروه‎درمانی یکپارچه توحیدی و شناختی−رفتاری در کاهش فشار روانی و افسردگی همسران جانبازان مبتلا به اختلال پس از ضربه»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد روان‎شناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  21. عطارد، نسترن؛ نیلوفر میکائیلی؛ نسترن مهاجری و بابک وجودی (1395)، «بررسی اثربخشی درمان فراتشخیصی یکپارچه بر اختلالات اضطرابی و افسردگی همایند، طرح تک‌آزمودنی»، نشریه دانشگاه علوم پزشکی تربت‎حیدریه، س4، ش4، ص54−62.
  22. فتحی آشتیانی، علی (۱۳۸۸)، آزمون‌های روان‌شناختی−ارزشیابی شخصیت و سلامت روان، تهران: انتشارات بعثت.
  23. 23.  فتی، لادن (1382)، «ساختارهای معناگذاری حالت‌های هیجانی و پردازش شناختی اطلاعات هیجانی: مقایسه دو چهارچوب مفهومی»، پایان‌نامه دکتری روان‌شناسی بالینی، انیستیتو روان‌پزشکی تهران.
  24. قادری، عادل؛ احسان کهریزی؛ الهه قاسمی و ندا مظلوم‌پور (1395)، «تأثیر گروه‎درمانی یکپارچه توحیدی در کاهش افسردگی زندانیان اصفهان»، پنجمین همایش ملی روان‌شناسی، مشاوره و مددکاری اجتماعی.
  25. کار، آلن (1384)، روان‌شناسی مثبت، ترجمه مهرداد کلانتری، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
  26. کوهساریان، پریسا (1387)، «بررسی تأثیر امیددرمانی بر کاهش افسردگی زنان دیالتیک در مرکز پژوهش‌های دیابت سمنان»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان‌شناسی عمومی، دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
  27. گراث−مارنات، گری (1394)، راهنمای سنجش روانی: برای روان‌شناسان بالینی، مشاوران و روان‌پزشکان، ترجمه حسن پاشاشریفی و محمدرضا نیکخو، ج2، تهران: انتشارات رشد.
  28. گنجی، حمزه (1388)، ارزشیابی شخصیت (پرسشنامه)، تهران: نشر ساوالان.
  29. مرعشی، سیدعلی؛ عبدالزهرا نعامی؛ کیومرث بشلیده؛ یدالله زرگر و باقر غباری‌بناب (1391)، «تأثیر آموزش هوش معنوی بر بهزیستی روان‌شناختی و اضطراب وجودی و هوش معنوی در دانشجویان دانشکده نفت اهواز»، مجله دستاوردهای روان‌شناختی (تربیتی و روان‌شناسی)، دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره 4، ش1، ص63−80.
  30. نورعلیزاده میانجی، مسعود و مسعود جان‌بزرگی (1389)، «رابطه اضطراب وجودی و اضطراب مرضی و مقایسه آنها در سه گروه افراد بزهکار، عادی و مذهبی»، مجله روان‌شناسی و دین، س3، ش2، ص29−44.
  31. هادی، مهدی و مسعود جان‌بزرگی (1388)، «اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر مؤلفه‎های شخصیت و بالینی»، مجله روان‌شناسی و دین، س2، ش2، ص71−104.
  32. یگانه، طیبه (1392)، «بررسی نقش جهت‌گیری‌های مذهبی در تبیین امید و بهزیستی روان‌شناختی زنان مبتلا به سرطان پستان»، بیماری‌های پستان ایران، س6، ش3، ص47−56.
    1. Azizi  A, Azizi  A, Abedi  M , Kajbaf  R, Fallahzadeh A" (2016), The Effect of Spiritual Ther−apy on Hope of Life in Female Students Who Referred to Isfahan University Counseling Center. Psychology, 7, 126−131.
    2. Berman, S. L., Weems, C. F., & Stickle, T. R. (2006), "Existential anxiety in adolescents: prevalence, structure, association with psychological symptoms and identity development," Journal of Youth and Adolescence, 35(3), 303−310.
    3. Bülbül, A. E., & Izgar, G. (2017), "Effects of the Patience Training Program on Patience and Well−Being Levels of University Students," Journal of Education and Training Studies", 6(1), 159−168.
    4. Cheavens JS, Feldman DB, Gum A, Michael ST, Snyder C. (2006), Hope therapy in a community sample: a pilot investigation. Social Indicators Research, 77(1): 61−78.
    5. Cohen, B. N. (2003), "Applying existential theory and intervention to career decision−making", Journal of Career Development, 29(3), 195−209.
    6. Etkin, A. (2016), "A glimmer of hope for depression", Science Translational Medicine, 8(335), 335ec62.
    7. Ghobary, B., Lavasani, M., & Rahimi, H. (2007), Hope, purpos in life, and mental health in college students. International. journal of the humanisties, 5(5): 127−132.
    8. Good Lawrence R, & Good, Katherine C. A. (1974),  PRELINARY MEASURE OF EXISTENTIAL ANXIETY, Psychological Report, 4, 72−74.
    9. Jacobson, N. C., & Newman, M. G. (2017), Anxiety and depression as bidirectional risk factors for one another: A meta-analysis of longitudinal studies. Psychological bulletin, 143(11), 1155.
    10. Lewin  K. (2007), Depresion assessment. Pract Nurse J.,33(12):43−5.
    11. Lorenz, L., Doherty, A., & Casey, P. (2019), "The Role of Religion in Buffering the Impact of Stressful Life Events on Depressive Symptoms in Patients with Depressive Episodes or Adjustment Disorder,"International journal of environmental research and public health, 16(7), 1238.
    12. Moritz S, Klrin J. P., Lysaker P. H., & Mehl (2019), Metacognitive and congnitive-behaioral interventions for psychosis: new developments. Dialogues in clinical neuroscience S 21(3), 30.
    13. News and information base of the Ministry of Health, Community mental health, in the red.: http://behdasht.gov.ir/ 1398.
    14. Peteet, J. R. (2012), Spiritually integrated treatment of depression: A conceptual framework. Depression research and treatment.
    15. Retnowati S, Ramadiyanti DW, Suciati AA, Sokang YA, Viola H. (2015), Hope intervention against depression in the survivors of cold lava flood from Merapi mount. ProcediaSocial and Behavioral Sciences; 165:170−8.
    16. Rezaei, S., & Mousavi, S.V. (2019), The effect of monotheistic integrated psychotherapy on the levels of resilience, anxiety, and depression among prisoners. Health Spiritual Med Ethics, 6(1),2−10.
    17. Snyder ,C. R. Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., Youshinobu, L., Gibb, J., Langelle, C. & Harney, P. (1991)",The will and the ways : development and validation of an individual−differences measure of hope", Journal personality social psychology, 60(4):570−585.
    18. Snyder, C. R. (2000), “The Past and Possible Futures of Hope”, in: Journl of Social and Clinical Psychology, 19(1):11−28.
    19. Snyder, C. R. Hand book of Hope. Orlando FL: Academic Press.van Bruggen, V., ten Klooster, P., Westerhof, G., Vos, J., de Kleine, E., Bohlmeijer, E., & Glas, G (2017), "The Existential Concerns Questionnaire (ECQ)–Development and Initial Validation of a New Existential Anxiety Scale in a Nonclinical and Clinical Sample" ,Journal of clinical psychology 2000, 73(12), 1692−1703.
    20. Snyder CR. (1994), The Psychology of hope: you can get there from here. New York: Simon and Schuster.
    21. Snyder, C.R. and Lopez, S.L. (2007), Positive psychology: The scientific and practical explorations of human strengths. Sage Publications, Thousand Oaks, London, New Delhi.
    22. Strger, M. F., Frazier, P. (2005), “Meaning in Life : One Link in the chain from Religiousness to Well-Being” in : Journal of Counseling Psychology, 52: 574−582.
    23. van Bruggen, V., ten Klooster, P., Westerhof, G., Vos, J., de Kleine, E., Bohlmeijer, E., & Glas, G. (2017), The Existential Concerns Questionnaire (ECQ)–Development and Initial Validation of a New Existential Anxiety Scale in a Nonclinical and Clinical Sample. Journal of clinical psychology, 73(12), 1692−1703.
    24. Weems, C. F., Russell, J. D., Neill, E. L., Berman, S. L., & Scott, B. G. (2016), "Existential anxiety among adolescents exposed to disaster: linkages among level of exposure, ptsd, and depression symptoms", Journal of traumatic stress, 29(5), 466−473.
    25. Weems, C. F., Costa, N. M., Dehon, C., & Berman, S. L. (2004), Paul Tillich's theory of existential anxiety: A preliminary conceptual and empirical examination. Anxiety, Stress & Coping, 17(4), 383−399.
    26. World Health Organization, Depression, Available from: http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/depression. Accessed August 6 , 2018.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار