بررسی رابطه شخصیت ایثارگر با احساس خودارزشمندی با نقش واسطه‎ای هوش معنوی در بین دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه شهیدباهنر کرمان و آموزگار ابتدایی شهرستان رفسنجان

2 روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

خودارزشمندی از مهم‌ترین احساسات انسان است که در جنبه‎های مختلف زندگی مانند مسائل انگیزشی، افسردگی و... تأثیر دارد. به نظر می‎رسد که بروز رفتارهای ایثارگرانه با نقش واسطه‎ای هوش معنوی بر این احساس تأثیر داشته باشد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین شخصیت ایثارگر و خودارزشمندی با درنظر گرفتن نقش هوش معنوی است. جامعه این تحقیق دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان بودند که تعداد 329 نفر به صورت در دسترس، به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری داده‎ها از اعضای نمونه خواسته شد تا به پرسشنامه‎های شخصیت ایثارگر راشتون (1980)، هوش معنوی کینگ (2008) و خودارزشمندی کروکر و همکاران (2003) پاسخ دهند. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‎ها از نرم‎افزارهای SPSS ویراست 23 و AMOS ویراست 23 استفاده شد. نتایج نشان داد که بین شخصیت ایثارگر و خودارزشمندی ارتباط معنادار مستقیمی وجود ندارد، اما شخصیت ایثارگر از راه هوش معنوی با خودارزشمندی ارتباط دارد و هوش معنوی رابطه بین این دو متغیر را میانجی‎گری می‎کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation into the Relationship between Altruistic Personality and the Sense of Self-Worth with the Mediation of Spiritual Intelligence among Students of Shahid Bahonar University of Kerman

نویسندگان [English]

  • HASSAN ZARGARI 1
  • MASOUD BAGHERI 2
  • ghasem askari zadeh 2
1 Master of General Psychology from Shahid Bahonar University of Kerman And elementary teacher of Rafsanjan city
2 Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman
چکیده [English]

Self-worth is one of the most important human feelings that has an effect on different aspects of life such as motivation, depression, and... . It seems that the altruistic behaviors with the mediation of spiritual intelligence influence this sense. This research tried to examine the relationship between altruistic personality and the sense of self-worth with the mediation of spiritual intelligence. The population included students of Shahid Bahonar University of Kerman and 329 students were selected as the sample by the convenience sampling. The questionnaires of Rushton's (1980) altruistic personality, King's (2008) spiritual intelligence, and Crocker et al.'s (2003) self-worth were used for gathering the data. The data were analyzed by the structural equation modeling. The SPSS-23 and AMOS-23 were used for analyzing the data. According to the results, although there is not a significant positive relationship between altruistic personality and self-worth, altruistic personality is related to self-worth through spiritual intelligence, and spiritual intelligence mediates the relationship between these two variables.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self-worth
  • altruistic personality
  • spiritual intelligence
  • students

مراجع

* قرآن کریم
* نهج‎البلاغه
1. ابراهیمی، لقمان (1396)، «کارآیی مشاوره زناشویی براساس الگوی اعتباریابی انسان در کاهش تعارضات و افزایش رضایت زناشویی زوجین جانباز»، زن و جامعه، س8، ش32، ص247−264.
2. ابوالمعالی، خدیجه و فاطمه‌ سادات آل‌یاسین (1395)، «بررسی معنای زندگی از دیدگاه امام علیj و مقایسۀ آن با دیدگاه ویکتور فرانکل»، علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، س4، ش6، ص85−106.
3. احمدی، محمدرضا (1388)، «درآمدی بر تأثیر مناسک حج بر بعد عاطفی انسان»، معرفت، س18، ش147، ص39−58.
4. احمدی، محمدسعید؛ حمیدرضا حاتمی؛ حسن احدی و حسن اسدزاده (1392)، «اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر بهبود عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه»، روان‌شناسی تربیتی، س9، ش30، ص187−205.
5. اسدی، رقیه و علی دلاور (1394)، «کاربرد مدلسازی معادلات ساختاری pls در تبیین اثرات متغیرهای جمعیت‌شناختی بر هوش معنوی با میانجی‌گری بهزیستی ذهنی»، فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، س22، ش6، ص1−39.
6. اعتمادی، احمد و لقمان ابراهیمی (1392)، «تعیین اثربخشی آموزش گروهی خودارزشمندی براساس الگوی مبتنی بر اعتباریابی انسان بر افزایش میزان رضایت زناشویی»، روان‌شناسی، س17، ش68، ص435−450.
7. اعظم‌آزاده، منصوره و سیده مریم عبادی (1392)، «آزمون رابطۀ اختلال اجتماعی، حمایت اجتماعی و عزت نفس جوانان»، مطالعات اجتماعی ایران، س7، ش22، ص3−27.
8. بیرهوف، ه. و. (1984)، رفتارهای مطلوب اجتماعی: تحلیل انواع رفتار اجتماعی، از دیدگاه روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه رضوان صدقی‌نژاد (1383)، تهران: انتشارات گل آذین.
9. تاج الدینی، اورانوس؛ سیدعلی سادات موسوی و مهدی علیزاده (1396)، «هوش معنوی و سلامت روان در کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاهی»، مطالعات دانش شناسی، ش10، ص133−148.
10. جعفری، فروغ (1396)، «اثربخشی درمان کیفیت زندگی بر مهرورزی به خود و چشم‌انداز زمانی به آینده در زنان یائسه»، روان‌شناسی مثبت، س3، ش10، ص35−48.
11. حسنی‌بافرانی، طلعت و سمیرا عطایی (1394)، «ارتباط هدفداری و ارزشمندی زندگی با سلامت انسان از دیدگاه قرآن»، نامه جامعه، س13، ش115، ص29−60.
12. حسینیان، س.، پورشهریاری، م. س. و نصرالله‌کلانتری، ف. (1386)، «رابطه بین شیوههای فرزندپروری مادران و عزت نفس دانش آموزان دختر ناشنوا و شنوا»، کودکان استثنایی، 26 (7)، ص367−384.
13. حمیدی، فریده (1384)، «بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر دختران نوجوان مناطق محروم کشور در اردوهای تابستانی»، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، س3، ش7، ص129−148.
14. حیدری، ابوالفضل (1393)، «بررسی رابطه بین خودارشمندی مشروط و شادی با پیشرفت تحصیلی در بین دانش‎آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان شهریار در سال 92−93»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه.
15. خجسته‌مهر، رضا؛ رزگار محمدی؛ منصور سودانی و ذبیح‌الله عباس‌پور (1397)، «تجربه زیسته فداکاری در ازدواج‌های پایدار (یک مطالعه پدیدارشناسی توصیفی روان‌شناسانه)»، پژوهش‌های مشاوره، س17، ش65، ص150−185.
16. خواجه پیری، ح. (1397)، «ساخت، اعتباریابی و رواسازی پرسشنامه معنای زندگی بر مبنای نامه 31 نهج‎البلاغه»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث پردیس تهران.
17. رشیدی، جمال (1395)، «اثربخشی درمان پردازش شناختی بر بهبود شناخت‌های پس‌آسیبی، خودارزشمندی و افکار خودکشی دانشجویان دارای سندرم قلب شکسته»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی.
18. رضوی‌زاده، ندا؛ محسن نوغانی و علی یوسفی (1391)، «رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت روان در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد»، علوم اجتماعی (دانشگاه فردوسی مشهد)، س9، ش20، ص25−52.
19. رقیب، مائده سادات؛ سیدجعفر احمدی و سیدعلی سیادت (1387)، «تحلیل میزان هوش معنوی دانشجویان دانشگاه اصفهان و ارتباط آن با ویژگی‌های جمعیت‌شناختی»، پژوهشنامه مطالعات روان‌شناسی تربیتی، س15، ش8، ص39−56.
20. رمضانی، ر. (1398)، «رابطه بین سبک‎های شناختی، راهبردهای شناختی و فراشناختی با خودارزشمندی دانش‎آموزان»، پایان‎نامه کارشاسی ارشد در رشته مدیریت آموزشی، مؤسسه آموزش عالی سبز.
21. رنجبر، حکیمه (1398)، «رابطه هوش عاطفی، خوداثربخشی، خودارزشمندی و نشاط روانی با تعامل اجتماعی دانش‌آموزان»، پیشرفت‌های نوین در روان‌شناسی، علوم تربیتی و آموزش‌ و پرورش، س2، ش16، ص26−41.
22. زاهدی‌اصل، محمد و ‌ علی‌اصغر درویشی‌فرد (1395)، «عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان سلامت اجتماعی سالمندان(مطالعه موردی: سالمندان شهر کوهدشت)»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، س7، ش26، ص1−24.
23. زکی، محمدعلی (1391)، «آزمون و اعتباریابی پرسشنامه خودارزشمندی در بین دانش‌آموزان دختر و پسر دبیرستان‎های شهر اصفهان»، مجله روش‎ها و مدل‎های روان‌شناختی، س7، ش2، ص63−85.
24. زنگویی، اسدالله (1371)، «بررسی روش‌های پرورش حس مسئولیت‌پذیری در نوجوانان»، پیوند، دوره 1، ش150−151، ص31−35.
25. سام‌کن، معصومه و کلثوم ستاری (1393)، «روان‌شناسی یادگیری: تأثیر افزایش عزت نفس بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان»، رشد آموزش مشاور مدرسه، س9، ش35، ص23−32.
26. سپاه‎منصور، مژگان و کاترین وزیری (1396)، «ویژگی‌های روان سنجی پرسشنامه شخصیت ایثارگر و مقایسه ایثارگری در دانشجویان دختر و پسر»، مجله روانسنجی، س1، ش23، ص103−114.
27. سلحشور، ماندانا (1386)، «پرورش حس خودارزشمندی در کودکان»، پیوند، دوره 1، ش341، ص24−29.
28. شجاعی، محمدصادق (1386)، «نظریه نیازهای معنوی از دیدگاه اسلام و تناظر آن با سلسله مراتب نیازهای مازلو»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س1، ش1، ص87−116.
29. شیخ‌الاسلامی، راضیه؛ عصمت نجاتی و ساره احمدی (1390)، «پیش‌بینی مؤلفه‌های شادکامی زنان متاهل از طریق عزت نفس و روابط زناشویی»، زن در فرهنگ و هنر، س3، ش9، ص39−54.
30. صادقی، مرضیه (1397)، «خودگروی با رویکرد خودارزشمندی»، پژوهش نامه اخلاق، س11، ش40، ص143−156.
31. طباطبایی، مینو (1388)، «انواع هوش و کاربردهای آن در زندگی»، پیوند، دوره 2، ش362، ص22−25.
32. عالی‌پور‌بیرگانی، سیروس (1391)، «رابطه توافق‌پذیری و شیوه‌های فرزندپروری با رضایت از خانواده در دانشجویان»، مشاوره کاربردی، س2، ش4، ص73−84.
33. فرانکن، ر. (1939)، انگیزش و هیجان، ترجمه حسن شمس اسفندآباد، غلامرضا محمودی و سوزان امامی پور، تهران: نشر نی.
34. فقیهی، علی‌نقی؛ مهدی سبحانی‌نژاد و حسن نجفی (1392)، «مبانی پرورش صلح رحم و نقش آن در سبک زندگی اسلامی»، پژوهش‌نامه اخلاق، س6، ش22، ص59−82.
35. فقیهی، علی‌نقی؛ رضا جعفری هرندی، و حسن نجفی (1392)، «راهکارهای تربیتی زمینه ساز ظهور؛ برگفته از احادیث»، مشرق موعود، س7، ش26، ص65−90.
36. فقیهی، ع. ن. و نجفی، ح. (1394)، «شناسایی راهکارهای تعمیق تربیت دینی در فضای مجازی»، پژوهش نامه تربیت تبلیغی، 7−8 (4)، ص5−38.
37. قدمی‌کارمزدی، فخری (1397)، «نقش نماز و دعا در تقویت بهداشت روانی»، فقه و حقوق معاصر، س3، ش6، ص555−569.
38. کاوندی، زینب و محمدمهدی صفورایی‌پاریزی (1391)، «عزت نفس؛ احترامی به ملکوت خویشتن»، پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، س5، ش12، ص165−190.
39. کرمانی، مهدی؛ محمد مظلوم‌خراسانی؛ حسین بهروان و محسن نوغانی‌دخت‌بهمنی (1396)، «رابطه سرمایه اجتماعی و توانمندی روانی در زنان سرپرست خانوار شاغل در مراکز کوثر شهرداری تهران»، علوم اجتماعی (دانشگاه فردوسی مشهد)، س14، ش29، ص1−32.
40. کریمی، یوسف (1394)، روان‌شناسی اجتماعی، تهران: انتشارات پویش.
41. مهری‌‌نژاد، سیدابوالقاسم و سارا رجبی‌مقدم (1391)، «بررسی اثربخشی معنا درمانی بر افزایش امید به زندگی معتادان با ترک کوتاه‌مدت»، مطالعات روان‌شناسی بالینی، س2، ش8، ص29−42.
42. ناعمی، ع. م. (1395)، «میزان تاب‌آوری، سخترویی، رضایت از زندگی و تصویر بدنی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی سبزوار»، زن در توسعه و سیاست، 54 (14)، ص535−552.
43. نجفی، حسن (1395)، «بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعو»، معرفت، س25، ش223، ص21−36.
44. نجفی، محمود؛ جلال بابایی و علی‌محمد رضایی (1396)، «پیش‌بینی قلدری براساس مؤلفه‌های تحول مثبت نوجوانی و رضایت از زندگی در نوجوانان»، روان‌شناسی مثبت، س3، ش11، ص32−46.
45. نجمی، سید بدرالدین و آوات فیضی (1390)، «بررسی رابطه ساختاری کارکرد خانواده و عزت‌نفس با پیشرفت تحصیلی در دختران دبیرستانی»، پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، س6، ش22، ص97−120.
46. نریمانی، محمد و اصغر پوراسمعلی (1391)، «مقایسه ناگویی خلقی و هوش معنوی در افراد معتاد، افراد تحت درمان با متادون و افراد غیر معتاد»، اعتیادپژوهی، س6، ش22، ص7−22.
47. هاشمی‌نسب، سیده مریم؛ علیرضا آقایوسفی و احمد علی‌پور (1386)، «مقایسه بهزیستی شخصی کودکان کم‌توان ذهنی و مادران آنها»، کودکان استثنایی، س7، ش26، ص385−406.
48. هراتیان، عباسعلی (1391)، «رابطه حرمت خود بر همدلی نوجوانان»، روان‌شناسی و دین، ش17، ص133−164.
49. یارمحمدیان، احمد؛ امیر قمرانی و عادل محمدزاده (1396)، «اثربخشی مداخله‌ی مبتنی بر داستان زندگی (من کی هستم؟) بر سازگاری عاطفی و ادراک شایستگی نوجوانان کم‌توان ذهنی»، فرهنگ مشاوره و روان درمانی، س8، ش31، ص105−131.
50. ‏‫Ahmed, A., Arshad, M. A., Mahmood, A., & Akhtar, S. (2016), Spiritual intelligence (SQ): a holistic framework for human resource development. Administratie si Management Public(26), 60.
51. Argan, M. T., & Argan, M. (2017), Do Altruistic Values of An Individual Reflect Personality Traits. International Journal of Recent Advances in Organizational Behaviour and Decision Sciences (IJRAOB) An Online International Research Journal, 3(1), 858-871.
52. Crocker, Jennifer, Luhtanen, Riia K., Cooper, M. Lynne and Bouvrette, Alexandra (2003), Contingencies of Self-Worth in College Students: Theory and Measurement, PERSONALITY PROCESSES AND INDIVIDUAL DIFFERENCES, Vol 85(5), Nov 2003, 894-908.
53. Emmons, Robert A. (2000), Spirituality and Intelligence: Problems and Prospects, The International Journal for the Psychology of Religion, Volume 10, Issue 1, pages: 57-64.
54. Harter, Susan. (1990), Causes, correlates, and the functional role of global selfworth: A life-span perspective. In R. Sternberg & J. Kolligian (Eds.), Competence considered. New Haven, CT: Yale University Press, pages: 67-97.
55. Jiang, H., Chen, G., & Wang, T. (2017), Relationship between belief in a just world and Internet altruistic behavior in a sample of Chinese undergraduates: Multiple mediating roles of gratitude and self-esteem. Personality and Individual Differences, 104, 493-498.
56. King. D. B. (2008), Rethinking Claims of Spiritual Intelligence: A Definition, Model, and Measure. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science, Peterborouge.
57. King. C. A., Naylor. M. W., Harry. G. S. Tamlynn. M. S., Benjamin. N. and Shain M. D. (1993), Global Self-Worth, Specific Self-Perceptions of Competence, and Depression in Adolescents. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 32(4), 745-752.
58. Latone, B. and Darly, I.M. (2015), The Unresponsive Bystander ,why doesn't help? NewYork.
59. Macaulay J. R. and L. berkowits. Eds. (2014), Alteruism And Helping behavior, NewYork: Academic press.
60. Novak,phlip (2016), Religion And Alteruism, California: Institude of Noetic Sciences.
61. Osman-Gani, A. M., Anwar, M. A., & Hamid, Z. A. (2017), Impacts of emotional intelligence and spiritual intelligence on leadership effectiveness mediated by personal values: A conceptual framework. Journal of Islamic Management Studies, 1(1), 43-53.
62. Reddon, H., Meyre, D., & Cairney, J. (2017), Physical Activity and Global Self-worth in a Longitudinal Study of Children. Medicine and science in sports and exercise, 49(8), 1606-1613.
63. Righetti, F., & Impett, E. (2017), Sacrifice in close relationships: Motives, emotions, and relationship outcomes. Social and Personality Psychology Compass, 11(10), e12342.
64. Shahrokhi, A., Elikaei, N., Yekefallah, L., & Barikani, A. (2018), Relationship between spiritual intelligence and perceived stress among critical care nurses. The Journal of Qazvin University of Medical Sciences, 22(3), 40-49.
65. Vaughan, F. (2003), “What is Spiritual Intelligence?”, Journal of Humanistic Psychology, 42(2).
66. Vonk, R., Radstaak, M., De Heus, P., & Jolij, J. (2019), Ironic effects of feedback on contingency of self-worth: Why self-reports of contingency are biased. Self and Identity, 18(2), 183-200.
67. Whitehouse, H. (2018), Dying for the group: Towards a general theory of extreme self-sacrifice. Behavioral and Brain Sciences, 41.
68. Yamini, M., & Sadidi, M. (2019), Relationships between The self-worth and Beliefs in a just world with life satisfaction of elderly People. Journal of Gerontology, 3(2), 40-48.
Zhai, yida (2019), The role of online social capital in the relationship between Internetuse and self-worth, Current Psychology, pages: 1-10

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار