تدوین مدل نظم‎جویی شناختی هیجان براساس مؤلفه‎های خداپنداره، خودپنداره و سبک‎های دلبستگی با میانجی‎گری نیرومندی من

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی دانشگاه شاهد

2 گروه روان‌شناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

3 گروه روان‌شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مدل ساختاری پیش‎بینی نظم‎جویی شناختی هیجان براساس خداپنداره−خودپنداره، سبک‎های دلبستگی با میانجی‎گری نیرومندی من صورت گرفت.
روش: روش این پژوهش همبستگی مبتنی بر روابط ساختاری (تحلیل مسیر) می‎باشد. شرکت‎‎کنندگان شامل 250 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران و شاهد که به روش نمونه‎گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه خداپنداره−خودپنداره برای مداخلات معنوی جانبزرگی، پرسشنامه سبک دلبستگی کولینز و رید، پرسشنامه نظم‎جویی شناختی هیجان گارنفسکی و پرسشنامه نیرومندی من‎ مارکستروم بود. داده‎های حاصله با استفاده از نرم‎افزار SPSS-26 و لیزرل مورد تجزیه و تحیل قرار گرفت.
نتائج: نتائج حاصل از مدل معادلات ساختاری نشان داد که مدل مفهومی اولیه مفروض اولیه برازش مطلوب را نداشت و مسیرهای خداپنداشت و دلبستگی اجتنابی معنادار نشد. بعد از حذف این مسیرها، مدل اصلاح شده برازش مطلوب پیدا کرد. مدل اصلاح شده به این شکل است که خودپنداره، خودپنداشت و سبک دلبستگی دوسوگرا با میانجی‎گری نیرومندی من توانستند نظم‎جویی انطباقی و غیرانطباقی شناختی هیجان را پیش‎بینی کنند. همچنین خداپنداره و سبک دلبستگی ایمن، توانستند بدون میانجی‎گری نیرومندی من نظم‎جویی غیرانطباقی را پیش‎بینی کنند.
نتیجه‎گیری: براساس نتائج حاصله می‎توان گفت که خداپنداره در مقابل خداپنداشت در افراد بیشتر باشد، نظم‎جویی شناختی هیجان غیرانطباقی در آنها افزایش می‎دهد. همچنین دلبستگی ایمن در افراد، نظم‎جویی غیرانطباقی شناختی هیجان را کاهش می‎دهد. همچنین خودپنداره، خودپنداشت و سبک دلبستگی دوسوگرا با میانجی‎گری نیرومندی من، راهبرد انطباقی و غیرانطباقی نظم‎جویی شناختی هیجان را پیش‎بینی می‎کند. بدین‎سان می‎توان در روابط بین‎فردی، موضوعات تربیتی، خانوادگی، مذهبیِ، معنوی و درمانی به متغیرهای یاد شده توجه نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Formulation of a Model of Predicting Cognitive Emotion Regulation Based on the Components of God-Image, Self-Image, and Attachment Styles with the Mediation of Ego Strengths

نویسندگان [English]

  • yavar toopchi 1
  • rasul roshan chesli 2
  • masud janbozorghi 3
1 M.A in clinical psychology shahed university
2 Department of Psychology, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran. (Corresponding Author)
3 department of psychology of Research Institute of Hawzeh and University, qom, iran
چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to evaluate a structural model of predicting cognitive emotion regulation based on the components of God-image, self-image, and attachment styles with the mediation of ego strengths.
Methodology: This correlational study applied the methodology of structural equation modeling (path analysis). The participants, who were selected by the convenience sampling, included 250 students from the University of Tehran and Shahed University. Janbozorgi's God-image and self-image questionnaire for spiritual interventions, Collins and Read's attachment style questionnaire, Garnefski's cognitive emotion regulation questionnaire, and Markstrom's ego strengths questionnaire were used. The data were analyzed by the SPSS-26 and LISREL.
Results: According to the structural equation modeling, the initial conceptual model did not have the desired initial fit and the paths of God-image and avoidant attachment style were not significant. After omitting these paths, the modified model had a desired fit. In the modified model, self-image, self-concept, and ambivalent attachment style were able to predict adaptive and non-adaptive cognitive emotion regulation by mediating ego strengths. Moreover, God-image and secure attachment style could predict non-adaptive regulation without mediating ego strengths.
Conclusion: Based on the results, it can be said that the higher God-image versus God-concept in individuals, the more non-adaptive cognitive emotion regulation in them. In addition, secure attachment style decreases non-adaptive cognitive emotion regulation in individuals. Self-image, self-concept, and ambivalent attachment style with the mediation of ego strengths predict the strategy of adaptive and non-adaptive cognitive emotion regulation. Therefore, we can consider such variables in the interpersonal relationships and educational, family, religious, spiritual, and therapeutic issues.

کلیدواژه‌ها [English]

  • God-image
  • self-image
  • attachment
  • ego strengths
  • cognitive emotion regulation
  • emotion
  • mental health
  • spirituality

مراجع

1. اخوان، فاطمه؛ محمدرضا شعیری و محمد غلامی (1397)، «روابط ساختاری سبک دلبستگی با پریشانی روان‎شناختی: نقش واسطه‎ای تنظیم شناختی هیجان»، مجله روان‎شناسی بالینی، دوره10، ش3، ص63−75.
2. انصاری، حسن و مسعود جان‎بزرگی (1395)، «بررسی ارتباط خداپنداره با خودپنداره، بررسی ارتباط در درمان مذهبی (معنوی) اختلالات روانی»، دو فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اسلام و روان‎شناسی،دوره 10، ش19، ص115−130.
3. بشارت، محمدعلی؛ ساره تاجدین و مسعود غلامعلی (1396)، «نقش میانجی‎گر دشواری نظم‎جویی هیجان در رابطه سبک‎های دلبستگی و تعارضات زناشویی»، علوم روان‎شناختی، دوره 16، ش61، ص20−44.
4. بشارت، محمدعلی؛ محمدمهدی اسدی و فهیمه تولاییان (1394)، «نقش واسطه‎ای استحکام من در رابطه بین سبک‎های دلبستگی و راهبردهای نظم‎دهی شناختی هیجان»، روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، دوره 12، ش46، ص107−119.
5. پاکدامن (1385)، «بررسی ارتباط بین دلبستگی و جامعه‎طلبی در نوجوانان»، پایان‎نامه دکتری دانشگاه تهران.
6. تیموری، علی؛ مسعود غلامعلی لواسانی و علیرضا بخشایش (1391)، «پیش‎بینی رضایت زناشویی براساس سبک دلبستگی و خودمتمایزسازی»، خانواده‎پژوهی، دوره8، ش32، ص441−463.
7. جان‎بزرگی، مسعود (1395)، «درمان چندبعدی معنوی: امکان تبیین پدیده‎های روانی (سلامتی و اختلال) با سازه‎های معنوی شخصیت بر اساس منابع دینی»، روان‎شناسی بالینی و شخصیت، ش27، ص173−189.
8. جان‎بزرگی، مسعود (1398)، درمان چندبعدی معنوی: یک رویکرد خداسو برای مشاوره و روان‎درمانگری (فنون وبرنامه‎ها)، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
9. جان‎بزرگی، مسعود و آسا سرآبادانی (1399)، «اعتبار و روایی و ساختار عاملی پرسش‎نامه خودپنداره−خداپنداره برای مداخله‎های معنوی»، فصلنامه علمی−پژوهشی روان‎سنجی، ش33، ص45−62.
10. جان‎بزرگی، مسعود و حسن انصاری (1395)، «بررسی اثربخشی درمان‎شناختی رفتاری مبتنی بر پیش‎فرض‎های خداپنداره، خودپنداره و آخرت‎پنداره بر شدت اختلال وسواس بی‎اختیاری: مطالعه موردی»، روان‎شناسی و دین، س9، ش4، ص25−40.
11. حسنی، جعفر (1390)، «بررسی اعتبار و روایی فرم کوتاه پرسشنامه نظم‎جویی شناختی هیجان»، تحقیقات علوم رفتاری، دوره9، ش4، ص229−240.
12. رسول‎زاده طباطبایی، سیدکاظم؛ فرشته حقیقت و سمیه زادهوش (1388)، «نیرومندی من، شدت درد و خودکارآمدی مربوط به درد در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس: بررسی نقش متغیرهای واسطه‎ای»، پژوهش در سلامت روان‎شناختی، دوره3، ش2، ص61−72.
13. زیباکردار، معصومه؛ نسترن شریفی و حسن پاشاشریفی (1392)، «بررسی ویژگی‎‎های روان‎سنجی پرسشنامه دلبستگی بزرگسالان کولینزورید و رابطه آن با پنج عامل شخصیتی NEO−FFI»، پایان‎نامه ارشد روان‎شناسی دانشکده روان‎شناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
14. شهابی، مهرنسا؛ سیدامیر امین یزدی، علی مشهدی و جعفر حسنی (1396)، «نقش نگرش مذهبی در تحمل پریشانی روان‎شناختی و دشواری نظم‎جویی هیجان دانشجویان دانشگاه تهران»، مجله پژوه در دین و سلامت، دوره3، ش4، ص32−47.
15. الطافی، ش. (1390)، «بررسی و مقایسه قدرت ایگو و صفات شخصیتی وابسته به مصرف مواد و مستقل»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد روان‎شناسی بالینی دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد.
16. غباری بناب، باقر و علی‎اکبر ‎حدادی (1390)، «تصویر ذهنی از خدا و افکار پارانوئید در دانشجویان»، روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، دوره7، ش27، ص289−295.
17. فتحی آشتیانی، علی (1395)، آزمون‎های روان‎شناختی،ج2، تهران: انتشارات بعثت.
18. هومن، حیدر (1395)، مدل‎یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‎افزار لیزرل، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه (سمت).
19. Abood Mohammad, H.  & Idri Nadia (2020),The Relationship between Religious Commitment and Ego Strength among a Sample of Hashemite University Students, Educational and Psychological Studies, 614−398.
20. Ainsworth Mary D, Salter, Blehar Mary, C, Waters Everett, Wall Sally, N. (2015), Patterns of Attachment a Psychological Study of the Strange Situation, New York: Psychology Press.
21. Aliche Joseph Chinenye, Ifeagwazi Chuka Mike, Chika Chukwuorji JohnBosco & John E. Eze (2020),) Roles of Religious Commitment, Emotion Regulation and Social Support in Preoperative Anxiety, Journal of Religion and Health, 905−919.
22. BOWLBY, J. (1969), Attachment and Loss Volume I Attachment, Basic Books: New York.
23. Bowlby, J. (1973), Attachment and Loss Volume II Separation Anxiety and Anger, New York: The Tavistock Institute of Human Relations.
24. Cassidy Jude & Shaver Phillip R. (2016), Handbook of Attachment Theory, Research and Clinical Applications, New York: The Guilford Press.
25. Ceyhan Ebubekir, Boysan Murat & Kadak Muhammed Tayyip (2019), Associations between Online Addiction, Attachment Style, Emotion Regulation, Depression and Anxiety in General Population: Testing the Proposed Diagnostic Criteria for Internet Addiction. Sleep and Hypnosi: A Journal of Clinical Neuroscience and Psychopathology, 123−139.
26. Diamantopoulos, A. & Siguaw, JA. (2013), Introducing LISREL: A guide for the uninitiated: Sage.
27. Garnefski Nadia & Kraaij Vivian (2018), Specificity of relations between adolescents’ cognitive emotion regulation strategies and symptoms of depression and anxiety, Cognigion and Emotion, Vol, 32, NO. 7, 1401−1408.
28. Garnefski, Kraaij, V. & Spinhoven, P. (2001), Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problem, Personality and Individual Differences 30, 1311−1327.
29. Garnefski, N., Teerds, J, Kraaij, V., Legerstee, J. & van Den Kommer, T. (2004), Cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: Differences between males and females, Personality and individual differences, 36(2): 267−76.
30. Gross, JJ. (2007), HANDBOOK OF EMOTION REGULATION, NewYork, London: The Guilford Press.
31. HenschelaSébastien, Jean−LouisNandrino & KarynDoba (2020), Emotion regulation and empathic abilities in young adults: The role of attachment styles, Personality and Individual Differences, 50−62.
32. Hsieh Manying & Stright Anne Dopkins (2012), Adolescents’ Emotion Regulation Strategies, Self−Concept and Internalizing Problems, The Journal of Early Adolescence, 876−901.
33. Kahwagi, RM., Zeidan, RK., Haddad, C., Hallit, R., Sacre, H., Kheir, N., Salameh, P. & Obeid, S. (2020), Emotion regulation among Lebanese adults: Validation of the Emotion Regulation Questionnaire and association with attachment styles, perspective in psychitatric care.
34. Kerstine Kaya Nielsen Sara, Lønfeldt Nicole, Wolitzky−Taylor Kate, B., Hageman  Ida, Vangkilde Signe & Sarah Ingrid Franksdatter Daniel (2017), Adult attachment style and anxiety − The mediating role of emotion regulation, Journal of Affective Disorders, Volume 218, 253−259.
35. Kline, RB. (2011), Principles and practice of structural equation modeling, New York: Guilford.
36. Kring Ann, M. & Sloan Denise, M. (2009), Emotion Regulation and Psychopathology, NEW YORK: The Guilford press.
37. Laurin Kristin, Kay Aaron, C. & Fitzsimons Gra´inne, M. (2011), Divergent Effects of Activating Thoughts of God on Self−Regulation, Personality and Social Psychology, 4−21.
38. Loehlin, J. C. (2004), Latent variable models: An introduction to factor, path and structural equation analysis: Psychology Press.
39. Markstrom Carol A. & Marshal Sheila, K. (2007), The psychosocial inventory of ego strengths: Examination of theory and psychometric properties, Journal of Adolescence, 30, 63−79.
40. Markstrom Carol, A., Sabino Vicky, Turner Bonnie & Herman Rachel (1997), The Psychosocial Inventory of Ego Strengths: Development and Validation of a New Eriksonian Measure, Journal of Youth and Adolescence, 705−732.
41. McCullough, Michael, E. & Willoughby, Brian, L. B. (2009), Religion, Self−Regulation and Self−Control: Associations, Explanations, Psychological Bulletin, 69−93.
42. Megreyaa Ahmed M., Al−AttiyahaAhmed Asma A. A., MoustafabElsayed, E.A. & Hassanein (2020), Cognitive emotion regulation strategies, anxiety and depression in mothers of children with or without neurodevelopmental disorders, Research in Autism Spectrum Disorders.
43. Moriarty, Glendon L. & Hoffman, Louis (2013), God Image Handbook for Spiritual Counseling and Psychotherapy: Research, Theory and Practice, New York: The Haworth Pastoral Press.
44. Pargament, K. I. (1997), Psychology of religion and coping: Theory, research, practice, New York: Guilford Press.
45. VandenBos, G. R. (2015), APA Dictionary of psychology, Washington DC: American Psychological Association.
46. Vishkin Allon, Ben−Nun Bloom Pazit, Schwartz Shalom H., Solak Nevin & Tamir Maya (2019), Religiosity and Emotion Regulation, Journal of Cross−Cultural Psychology, 1050−1074.
47. Vishkin Allon, Bloom Pazit Ben−Nun & Tamir Maya (2019), Always Look on the Bright Side of Life: Religiosity, Emotion Regulation and Well−Being in a Jewish and Christian Sample, Happiness Studies, 427− 447.
48. Zarzycka, B. (2019), Parental Attachment Styles and Religious and Spiritual Struggle: A Mediating Effect of God Image, Journal of Family Issues, 575−593.
مطالعات اسلام و روانشناسی
دوره 17، شماره 32
فروردین 1402
صفحه 79-103

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار