نقش انعطاف‎پذیری روان‌شناختی، همدلی عاطفی و تجارب معنوی در پیش‎بینی رضایت زناشویی زنان متأهل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، روان‎شناسی عمومی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی هدی، قم، ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی و مشاوره، دانشکده الهیات و معارف اسلامی هدی، قم، ایران

چکیده

هدف پژوهش پیش‎رو بررسی نقش انعطاف‎پذیری روان‌شناختی، همدلی عاطفی و تجارب معنوی در پیش‎بینی رضایت زناشویی زنان متأهل بود. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش کلیه‎ زنان متأهل شهر قم بود. برای تعیین حجم نمونه از قانون تاباچنیک و فیدل استفاده شد که تعداد 250 نفر از زنان متأهل به روش نمونه‎گیری در دسترس انتخاب شدند. در جمع‎آوری داده‎ها از چهار پرسشنامه رضایت زناشویی اینریج (EMS)، پذیرش و عمل − نسخه دوم (AAQ-II)، همدلی عاطفی مهرابیان و اپستین (EES) و تجارب معنوی روزانه (DSES) استفاده شد. داده‎های به‎دست آمده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. یافته‎ها نشان داد که رضایت زناشویی به ترتیب با انعطاف‎پذیری روان‌شناختی، همدلی عاطفی و تجارب معنوی ارتباط مثبت و معناداری دارد. با توجه به تحلیل رگرسیون، انعطاف‎پذیری روان‌شناختی به میزان بیشتر و همدلی عاطفی و تجارب معنوی به میزان کمتر می‎توانند رضایت زناشویی را پیش‎بینی کنند؛ بنابراین می‎توان گفت انعطاف‎پذیری روان‌شناختی، همدلی عاطفی و تجارب معنوی نقش بسزائی در رضایت زناشویی زنان متأهل ایفا می‎کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Psychological Flexibility, Emotional Empathy, and Spiritual Experiences in the Prediction of Marital Satisfaction of Married Women

نویسندگان [English]

  • Zeinab Sadat Hakimi Dezfouli 1
  • Ghodsieh Ebrahimpour 2
1 Master's degree, General Psychology, Hoda Faculty of Theology and Islamic Studies, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Psychology and Counseling Department, Hoda Faculty of Theology and Islamic Studies, Qom, Iran
چکیده [English]

This study aimed to investigate the role of psychological flexibility, emotional empathy, and spiritual experiences in the prediction of marital satisfaction of married women. This descriptive study was a correlational research and the population was all married women living in the city of Qom. To determine the sample size, based on Tabachnick and Fidell's method, 250 married women were selected by convenience sampling. For data collection, the following four questionnaires were used: the ENRICH Marital Satisfaction (EMS) Scale, the Acceptance and Action Questionnaire-version 2 (AAQ-II), Mehrabian and Epstein's Emotional Empathy Scale (EES), and the Daily Spiritual Experience Scale (DSES). The data were analyzed using Pearson correlation coefficient and multiple regression tests. The findings showed that marital satisfaction respectively has a positive and significant relationship with psychological flexibility, emotional empathy, and spiritual experiences. According to the regression analysis, psychological flexibility to a greater extent and emotional empathy and spiritual experiences to a lesser extent can predict marital satisfaction. Therefore, it can be said that psychological flexibility, emotional empathy, and spiritual experiences play a great role in the marital satisfaction of married women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital Satisfaction
  • Psychological Flexibility
  • Emotional Empathy
  • Spiritual Experiences
  • Married Women

مراجع

  1. احمدی اردکانی، زهرا و فاطمی عقدا، نسرین (1398). رابطه سبک‌های دلبستگی و رضایت زناشویی با میانجی‌گری بخشش و همدلی: بررسی یک مدل. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ش1، 15ـ25.
  2. امان‌‌الهی، عباس، حیدریان، مریم، و یوسفعلی عطاری (1396). بررسی مدل پیشنهادی رابطه دلبستگی به خدا و رضایت زناشویی با میانجی‌گری معنویت زناشویی و بهزیستی معنوی در کارکنان زن اداره‌های دولتی شهر اهواز. روان‌شناسی و دین، ش10، ص107ـ126.
  3. آل‌کثیر، عماد، واحد، ندا، محمدخانی، پروانه، و فاطمه جعفریان دهکردی (1397). نقش انعطاف‌پذیری شناختی زنان دارای اختلافات زناشویی در پیش‌بینی عملکرد خانواده. سومین کنفرانس توانمندسازی جامعه در حوزه علوم انسانی و مطالعات روان‌شناسی، تهران.
  4. آورنده، مسعود، افتخار صعادی، زهرا، بختیارپور، سعید، حیدری، علیرضا، و پرویز عسکری (1398). نقش میانجی‎گر رضایت زناشویی در رابطه بین تجربیات معنوی با شادکامی دانشجویان متأهل. علوم روان‌شناختی، ش18، 719ـ726.
  5. بیطرفان، لیلا، کاظمی، محمود، و مجید یوسفی افراشته (1396). رابطه سبک‌های دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با اضطراب مرگ در سالمندان. سالمندی ایران، ش4، 446ـ457.
  6. ترقی‌جاه، صدیقه، بهادری خسروشاهی، جعفر، و زینب خانجانی (1395). پیش‌بینی رضایت زناشویی زنان با ویژگی‌های شخصیتی و دینداری آنها. مشاوره و روان‎درمانی خانواده، ش6، 107ـ127.
  7. تقوی، سید محمدرضا و حمید امیری (1389). بررسی خصوصیات روان‎سنجی مقیاس تجارب معنوی روزانه (DSES). تربیت اسلامی، ش5، 151−
  8. جهاندوست دالنجان، سوسن، علاءالدینی، زهره، و هاجر براتی (1399). نقش موفقیت و همدلی عاطفی در رضایت زناشویی با درنظر گرفتن نقش تعدیل‌گر سن. فرهنگ مشاوره و روان‎درمانی، ش11، 139ـ156.
  9. حبیبی‌خواه، زهرا و محمدجواد رحیمی (1398). «سبک‌های دلبستگی، انعطاف‌پذیری روان‌شناختی و رضایت‌ زناشویی. هفتمین کنگره انجمن روانشناسی ایران، تهران.
  10. حکیمی‌فر، خلیل (1400). درآمدی بر انواع تجارب دینی، معنوی و عرفانی. مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی، ش5، 97ـ112.
  11. دهقان منشادی، زبیده، دهقان منشادی، ماریه، و جواد ملازاده (1391). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه تجارب معنوی روزانه DSES. نخستین همایش اسلام و سلامت روان، بندرعباس.
  12. رجایی، مهسا (1396). سبک‌های دلبستگی و رضایت ‌زناشویی زنان: نقش انعطاف‌پذیری روان‌شناختی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی.
  13. رجبی، غلامرضا، کاظمی، فرزاد، و خدیجه شیرالی‎نیا (1401). ارزیابی مدل رابطه بین ذهن‌آگاهی و رضایت‌زناشویی با میانجی‌گری همدلی زناشویی. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، ش13، 183ـ198.
  14. رجبی، غلامرضا، کریمی وردنجانی، محمد، و منوچهر تقی‎پور (1397). ارزیابی مدل رابطه بین خانواده اصلی و رضایت زناشویی با میانجی‌گری‌های تعهد زناشویی و همدلی زناشویی در پرستاران. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، ش16، 432−
  15. رضاپور میرصالح، یاسر، فتوحی اردکانی، زهرا، و مهدیه علیخانی (1397). ارتباط همدلی و بخشودگی با رضایت زناشویی در بین زوجین در شهرستان یزد. ‌همایش ملی روان شناسی و سلامت با محوریت خانواده و زندگی سالم، شیراز.
  16. رهبری، مریم (1398). پیش‌بینی رضایت زناشویی براساس جو عاطفی خانواده، سبک‌های دلبستگی و همدلی در زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر خرمشهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی زند شیراز.
  17. رهیف امیر، وطنیه (2018). الرضا الزواجی وعلاقته بالمرونة النفسیة لدى المرشدین التربویین. مجلة کلیة التربیة الاساسیة للعلوم التربویة والانسانیة. ش38، 851ـ876.
  18. زرشقایی، مسعود، نوری، ابوالقاسم، و حمیدرضا عریضی (1389). کفایت شاخص‌های روان‌سنجی نسخه فارسی مقیاس همدلی هیجانی متعادل. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، ش1، 39−
  19. زین‌العابدین‌زاده، زینب (1393). بررسی نقش همدلی، جرئت‌ورزی، مهارت ارتباطی و فنون حل تعارض در پیش‌بینی رضایت‌زناشویی زوج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی.
  20. سالاری‎فر، محمدرضا و ریحانه فتاحی (1400). نقش میانجی انعطاف‌پذیری شناختی در رابطه هوش معنوی و رضایت زناشویی. اسلام و پژوهش‌های روان‌شناختی، ش7، 71ـ88.
  21. سیفی، یاور و محمدرضا تقوی (1398). رابطه‎ بهزیستی معنوی با رضایت‌زناشویی: نقش واسطه‎گری سرسختی روان‌شناختی. روان‌شناسی معاصر، ش14، 31ـ41.
  22. شاره، حسین و مریم اسحاقی‌ثانی (1397). نقش پیش‌بین شخصیت بامدادی‎شامگاهی، انعطاف‌پذیری شناختی و تنظیم‌شناختی هیجان در رضایت‌زناشویی زنان میانسال. روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، ش4، 384ـ399.
  23. شهماروند، شیما، حیدریان، نسرین، شبیب‎اصل، نادره، و بهزاد متین‎فر (1401). رضایت زناشویی معلمان زن: نقش پیش‌بینی شفقت به خود و تجارب معنوی. مطالعات اسلامی در حوزه سلامت، ش6، 85ـ96.
  24. صالحی، هما، حسینیان، سیمین و سیده منور یزدی (1400). رابطه‎ انعطاف‌پذیری شناختی و ازدواج موفق: نقش واسطه‎ای تنظیم‌شناختی هیجان. رویش روان‌شناسی، ش8، 93ـ102.
  25. صداقت‌خواه، عاطفه و ساره بهزادی‌پور (1396). پیش‌بینی کیفیت روابط زناشویی براساس باورهای ارتباطی، ذهن‌آگاهی و انعطاف‌‌پذیری روان‌شناختی. زن و جامعه، ش8، 57ـ76.
  26. صدیقی، مسعود، آبی‌پور، جابر، ناظریان، یاسر، و محسن عراقی (1393). تأثیر رابطه بین معنویت و شادکامی با رضایت‌زناشویی در بین دانشجویان متأهل دانشگاه یزد. ششمین کنگره ملی آسیب‌شناسی خانواده.
  27. صفاریان، محمدرضا، حاجی اربابی، فاطمه، و جمال عاشوری (1394). اثربخشی معنویت درمانی در افزایش رضایت‌زناشویی و کاهش اختلال اضطراب فراگیر زنان. زن و مطالعات خانواده، ش8، 95ـ113.
  28. طالبی جویباری، مسعود (1390). بررسی نقش گذشت و همدلی در پیش‌بینی رضایت‌زناشویی. دومین همایش ملی روان‌شناسی ـروان‌شناسی خانواده، مرودشت.
  29. عباسی، ایمانه، فتی، لادن، مولودی، رضا، و حمید ضرابی (1391). کفایت روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه و عمل −نسخه دوم. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، ش10، 65ـ80.
  30. عرب علیدوستی، علیرضا، نخعی، نوذر، و نرگس خانجانی (1393). پایایی و روایی پرسشنامه‌های رضایت ‌زناشویی کانزاس و اینریچ کوتاه شده به زبان فارسی. بهداشت و توسعه، ش4، 158ـ167.
  31. غفوریان قهرمانی، صفورا و علیرضا مهدویان (1400). پیش‌بینی رضایت ‌زناشویی بر مبنای متغیرهای همدلی، تعهد زناشویی و سبک‌های دلبستگی در زنان متأهل شهر تهران. روان‎شناسی بالینی و شخصیت، ش19، 71ـ80.
  32. فتوت، فاطمه، قهاری، شهربانو، و علیرضا سالمی‌خامنه (1398). سبک‌های ابرازگری هیجانی، همدلی عاطفی، رضایت‌زناشویی با میانجی‌گری سبک دلبستگی در مادران کودکان ای.دی.اچ.دی. پرستار و پزشک در رزم، ش7، 33ـ40.
  33. قائدشرفی، مریم، زارع، شیوا، و زهره دهقانیان (1399). بررسی رابطه میزان همدلی و رضایت‌زناشویی در بین زوجین شاغل شهر شیراز. پنجمین همایش بین‌المللی افق‌های نوین در علوم تربیتی. روان‌شناسی و آسیب‌های اجتماعی، تهران.
  34. کاوه، منیژه و هاجر بهرامی (1390). بررسی رابطه بین رضایت‌زناشویی و معنویت در بین کارکنان دانشگاه. دومین همایش ملی روان‌شناسی –روان‌شناسی خانواده، مرودشت.
  35. ملایی، حمید و فریبرز درتاج (1397). اثر معنویت‌درمانی بر رضایت زناشویی افراد در حال ترک مواد مخدر. اخلاق پزشکی، ش12، 1ـ12.
  36. موسوی، سیده زهرا (1399). پیش‌بینی رضایت‌ زناشویی براساس انعطاف‌پذیری شناختی و نظام ارزشی زوجین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس.
  37. مهدی‎یار، منصوره، تقوی، سیدمحمدرضا، و محمدعلی گودرزی (1398). پیش‌بینی افسردگی براساس تعلق مادی، دلبستگی به خدا و نگرش‌های ناکارآمد. روان‌شناسی و دین، ش12، 87ـ98.
  38. نادری، لیلا، مولوی، حسین و ابوالقاسم نوری (1394). پیش‌بینی رضایت‌زناشویی زوجین شهر اصفهان براساس همدلی و بخشودن. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، ش4، 69ـ75.
  39. نوروزی، نسرین، ترکاشوند، رؤیا، و بهناز ترکان (1398). بررسی رابطه انعطاف‌پذیری روان‌شناختی و رضایت‌زناشویی با توجه به متغیر تعدیل‌کننده نوع ناباروری در زنان نابارور شهر زنجان»، همایش ملی ارتقای سلامت فرد، خانواده و جامعه، اصفهان.
  40. Allsop, D.B., Leavitt, C.E., Saxey, M.T., Lawlor, J.M., Yorgason, J.B. & James, S.L. (2021). How empathy moderates associations between sexual and relational satisfaction, Journal of Sex & Marital Therapy, 47(6), 545-557.
  41. Billington, J., Baron-Cohen, S. & Wheelwright, S. (2007). Cognitive style predicts entry into physical sciences and humanities: Questionnaire and performance tests of empathy and systemizing, Learning and Individual Differences, 17(3), 260-268.
  42. Bond, F.W., Hayes, S.C., Baer, R.A., Carpenter, K.M., Guenole, N., Orcutt, H.K. & Zettle, R.D. (2011). Preliminary psychometric properties of the Acceptance and Action Questionnaire–II: A revised measure of psychological inflexibility and experiential avoidance, Behavior therapy, 42(4), 676-688.
  43. Czeisler, M. É., Lane, R. I., Petrosky, E., Wiley, J. F., Christensen, A., Njai, R.. .. & Rajaratnam, S. M. (2020). Mental health, substance use, and suicidal ideation during the COVID-19 pandemic—United States, June 24–30, Morbidity and Mortality Weekly Report, 69(32), 1049-1057.
  44. De Sousa, A., McDonald, S., Rushby, J., Li, S., Dimoska, A. & James, C. (2011). Understanding deficits in empathy after traumatic brain injury: The role of affective responsivity, Cortex, 47(5), 526-535.
  45. Dong, S., Dong, Q. & Chen, H. (2022). Mothers' Parenting Stress, Depression, Marital Conflict and Marital Satisfaction: The Moderating Effect of Fathers' Empathy Tendency, Journal of Affective Disorders, 299(1), 682-690.
  46. Eichorn, N., Marton, K. & Pirutinsky, S. (2018). Cognitive flexibility in preschool children with and without stuttering disorders, Journal of Fluency Disorders, 57, 37-50.
  47. Fang, S. & Ding, D. (2022). Which outcome variables are associated with psychological inflexibility/flexibility for chronic pain patients? A three level meta-analysis. Frontiers in Psychology, 13, 1069748
  48. Fowers, B.J. & Olson, D.H. (1993). Enrich Marital Satisfaction Scale: A brief research and clinical tool, Journal of Family psychology, 7(2), 176.
  49. Hayes, S.C, Strosahl, K.D. & Wilson, K.G. (2004). Measuring experiential avoidance: A preliminary test of a working model, The Psychological Record, 54, 553-578.
  50. Kasapoğlu, F. & Yabanigül, A. (2018). Marital Satisfaction and Life Satisfaction: The Mediating Effect of Spirituality, Spiritual Psychology and Counseling, 3(2), 177-195.
  51. Koenig, H.G. (2012). Religion, Spirituality and Health: The Research and Clinical Implications, ISRN Psychiatry, (8), 1-33.
  52. Li, T. & Fung, H.H. (2011). The dynamic goal theory of marital satisfaction, Review of General Psychology, 15(3), 246-254.
  53. Lucas, J.J. & Moore, K.A. (2020). Psychological flexibility: positive implications for mental health and life satisfaction, Health Promotion International, 35(2), 312-320.
  54. Mehrabian, A. & Epstein, N. (1972). A measure of emotional empathy, Journal of Personality, 40(4), 525-543.
  55. Miller, L., Balodis, I.M., McClintock, C.H., Xu, J., Lacadie, C.M., Sinha, R. & Potenza, M.N. (2019). Neural correlates of personalized spiritual experiences, Cerebral Cortex, 29(6), 2331-2338.
  56. Olson, D.H., Fournier, D.G. & Druckman, J.M. (1989). Counselor’s manual for Prepare/Enrich (Revised edition), Minneapolis, Mn, Prepare/Enrich, Inc.
  57. Roberto, A., Sellon, A., Cherry, S. T., Hunter-Jones, J. & Winslow, H. (2022). Impact of spirituality on resilience and coping during the COVID-19 crisis: A mixed-method approach investigating the impact on women, Health care for women international, 41(11-12), 1313-1334.
  58. Underwood, L.G. & Teresi, J.A. (2002). The daily spiritual experience scale: Development, theoretical description, reliability, exploratory factor analysis and preliminary construct validity using health-related data, Annals of behavioral medicine, 24(1), 22-33.
  59. Walker, R., Isherwood, L., Burton, C., Kitwe-Magambo, K. & Luszcz, M. (2013). Marital Satisfaction among Older Couples: The Role of Satisfaction with Social Networks and Psychological Well-Being, The International Journal of Aging and Human Development, 76(2), 123-139.
  60. B. (2022). The Relationship between Marital Satisfaction and Psychological Flexibility in Parenting among Mothers of Chinese Preschool Children: The Mediating Role of Experiential Avoidance, Institute of Psychology, Chinese Academy of Sciences, 1-13.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار