بررسی نقش حمایتی خانواده با تحلیل صفحه «تقدیم به» در رساله های دکتری فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت اطلاعات، مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، شیراز، ایران

2 مربی، گروه زبان‌شناسی رایانشی، مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، شیراز، ایران

3 کارشناس، گروه همایش‌ها، مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، شیراز، ایران

چکیده

هدف پژوهش پیش‌رو تحلیل محتوای قدردانی به‌عنوان یکی از مقوله‌های مهم در تربیت اسلامی از راه استخراج اطلاعات از صفحه «تقدیم به» رساله‌های دانشجویان مقطع دکتری در ده رشته متفاوت است؛ این صفحه، صفحه‌ای اختیاری برای شناسایی حامیان معنوی دانشجویان در آخرین مرحله از آموزش رسمی آنهاست. نوع پژوهش حاضر کاربردی است. روش آن تحلیل محتوا و با رویکرد تحلیلی انجام شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 393 رساله دکتری بود که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای−تصادفی و براساس رشته دانشگاهی و نویسنده رساله از میان ده رشته دانشگاهی از پایگاه گنج استخراج شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته بود که با استفاده از آزمون‌های آماری کروسکال والیس و آنوا مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که مقوله خانواده با محوریت مادر، بیشترین میزان تقدیم (85 درصد) را به خود اختصاص داده است. مقوله انتزاعیات و سپس مقوله معنویات به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد که بین تعداد دفعات تقدیم در رشته‌های مختلف از نظر آماری اختلاف معنا‌داری وجود دارد. نتایج آزمون آنوا در مورد میانگین حجم واژگان در رشته‌های مختلف نشان داد که میانگین حجم واژگان «تقدیم به» در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، بیش از سایر رشته‌ها و در رشته هنر کمتر از سایر رشته‌هاست. در مجموع می‌توان گفت که دانشجویان معتقدند موفقیت ایشان در دوره دکتری ارتباطی تنگاتنگ با زحمات خانواده و در رأس آن مادر و حمایت‌های روانی، اجتماعی، اخلاقی و حتی مالی آنها دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Supporting Role of the Family by Analyzing the "Dedicated to" Page in Persian Ph.D. Theses

نویسندگان [English]

  • Forough Rahimi 1
  • Marzieh Kohandel Jahromi 2
  • Maryam Jahangiri 3
1 Assistant Professor, Department of Information Management, Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute, Shiraz, Iran
2 Instructor, Department of Computational Linguistics, Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute, Shiraz, Iran.
3 Expert, Department of Conferences, Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The aim of this study is to analyze the content of gratitude as one of the important categories in Islamic education by extracting information from the "dedicated to" page of theses of Ph.D. students in ten different disciplines; this page is an optional page to identify spiritual supporters of students in the last stage of their formal education. The type of the study is applied. Its method is a content analysis with an analytical approach. The sample of the study included 393 Ph.D. theses, which were extracted from the Ganj database by the stratified sampling and based on the academic field and author of the thesis among ten academic fields. The research tool was a researcher-made questionnaire that was analyzed using Kruskal-Wallis and ANOVA tests. The findings showed that the category of the family, centered on the mother, has the highest number of submissions (85%). The category of abstractions and then the category of spirituality are ranked second and third, respectively. The results of the Kruskal-Wallis test showed that there is a statistically significant difference between the number of submissions in different disciplines. The results of the ANOVA test about the average volume of words in different disciplines demonstrated that the average volume of words "dedicated to" in the field of information science and knowledge studies is more than other fields and in the field of art is less than other fields. In general, it can be said that the students believe that their success in the Ph.D. course is closely related to the efforts of the family, especially the mother, and their psychological, social, moral, and even financial support.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islam
  • dedication
  • Islamic family
  • Ph.D. theses
  • "dedicated to" page

مراجع

  1. *القرآن الکریم

    1. اصفهانیان، محمود، سالاروند، ابراهیم، سالاری فر، محمدرضا، و عبدالوحید داودی (1401). تدوین مدل مفهومی قدردانی مبتنی بر مؤ لفه­های شکر اسلامی. پژوهشنامه روان‌شناسی اسلامی، س8، ش17، 75ـ93.
    2. الحرالعاملی، محمد بن الحسن (1367). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
    3. اکبری، سپیده و مهرانگیز شعاع کاظمی (1401). چالش­های فرزندآوری در زنان تحصیل­کرده دارای سه فرزند و بیشتر راهبردهای ترغیبی. مطالعات زن و خانواده، س10، ش4، 81ـ103.
    4. انتشاری نجف‌آبادی، فهیمه، چشمه سهرابی، مظفر، و ابراهیم افشار (1390). بررسی کاربرد رساله­های کارشناسی ارشد و دکترای علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی در کتابخانه‌های شهر اصفهان. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، س1، ش1، 67ـ88.
    5. آدینه سالروند، راضیه و رضایی جمالویی، حسن (1399). قدردانی از خدا و هوش معنوی عواملی اثرگذار بر افزایش تحمل ناکامی دانشجویان ایرانی. اسلام و سلامت، س5، ش1، 25ـ39.
    6. آقابابائی، ‌ناصر (1389). نقش احساس قدردانی در رضایت از زندگی. روان‌شناسی و دین، س11، ش3، 39ـ52.
    7. بابایی، رضا (1384). آیین تقدیم‌ نامه نویسی. پژوهش و حوزه، ش23 و 24، 223.
    8. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1383). غررالحکم و دررالکلم. انتخاب احادیث و ترجمه محسن موسوی. کنترل ترجمه و مقدمه حمید فرخیان. قم: دارالحدیث.
    9. دلجوان انوری، نگار (1400). تحلیل توصیفی و اثربخشی مقاله‌های رساله‌ها / رساله­ها: حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، رساله کارشناسی ارشد، مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری، شیراز.
    10. رشیدی، علیرضا و میری، سکینه (1388). بررسی تاثیر تعامل و نقش خانواده ودانشگاه در بهبود مسائل انضباطی دانشجویان. اولین همایش خانواده، دانشجو و دانشگاه، مشهد، ایران.
    11. سیدین، سید مهرداد و باب‌الحوائجی، فهیمه (1388). تحلیل محتوای رساله‌های کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحدهای تهران شمال، علوم و تحقیقات تهران، علوم و تحقیقات اهواز و همدان در سال‌های 1372–1386. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، س15، ش1، 95ـ127.
    12. عالمی، مینو و رضانژاد، عاطفه (1394). بررسی ساختار صفحات تقدیر در پایان نامه­ دانشجوهای ایرانی. آموزش مهارت­های زبان، س 7، ش 4، 1−
    13. عطاری، بهناز، منیرپور، نادر، و مجید ضرغام حاجبی (1399). نقش قدردانی بر شادکامی با میانجی‌گری پذیرش خود و بخشش در سالمندان. پژوهشنامه روا­­­ن­شناسی مثبت، س6، ش1، 67ـ82.
    14. قلی‌فامیان، علیرضا و نائبی، یعقوب (1398). تحلیل ساختار و گفتمان بخش تقدیر رساله‌های فارسی در دو مقطع کارشناسی‌ارشد و دکتری»، زبان پژوهی، س33، ش11، 105ـ127.
    15. کریمی، شهناز و ذاکری هامانه، راضیه (1396). نیازسنجی و اولویت‌بندی محورها و موضوعات پژوهشی در حوزه مطالعات زنان و خانواده. پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، س5، ش9، 175ـ198.
    16. کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
    17. موسوی، أمل السادات، نیسی، آتنا و سارا ویسی شیخ رباط (1395). نقش خانواده در تعلیم و تربیت دینی فرزندان و کاهش آسیب­های فرهنگی. چهارمین همایش علوم تربیتی و روان‌شناسی، آسیب­های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران.
    18. ناروئی، رحیم، صالحی، علی‌محمد، و غلامرضا جندقی (1392). اثربخشی یاد خدا بر خودمهارگری براساس منابع اسلامی. روان­شناسی و دین، س6، ش2، 19ـ30.
    19. واگان، لیون (1384). روش‌های آماری برای متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی: رویکرد کاربردی و ساده برای درک، استفاده و تفسیر علم آمار. ترجمه محمدرضا قانع و کیوان کوشا. تهران: چاپار.
    20. Alemi, M. & Rezanejad, A. (2016). The Generic Structure of Acknowledgments in Persian Dissertations, Journal of Teaching Language Skills, 34(4), 1−
    21. Cronin, B., McKenzie, G. & Rubio, L. (1993). The norms of acknowledgement in four humanities and social sciences disciplines, Journal of Documentation. 49(1), 29-‏
    22. Estaji, M. & Nosrati, F. (2018). Examining the generic features of thesis acknowledgments: A case of Iranian MA graduate students majoring in teaching Persian to speakers of other languages (AZFA) and TEFL, Iranian Journal of English for Academic Purposes, 6(1), 71−
    23. Gordon, K., Musher−Eizenman, D. R., Holub, S. C. & Dalrymple, J. (2004). What are children thankful for? An archival analysis of gratitude before and after the attacks of September 11, Journal of Applied Developmental Psychology, 25(5), 541−553.
    24. Hunter, L. A. & Leahey, E. (2010). Parenting and research productivity: New evidence and methods, Social Studies of Science, 40(3), 433−
    25. Hyland, K. (2003). Dissertation acknowledgements: The anatomy of a Cinderella genre, Written Communication, 20(3), 242−
    26. Jairam, D. & Kahl Jr, H. (2012). Navigating the doctoral experience: The role of social support in successful degree completion. International Journal of Doctoral Studies, 7(31), 1−329.‏
    27. Jalilifar, A. & Mohammadi, M. J. (2014). Cross−cultural investigation into the generic structure of dissertation acknowledgments in English and Persian: Reflections on politeness strategies, Journal of Teaching Language Skills, 33(1), 23−
    28. Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Sample size determination table, Educational and Psychological Measurement, 30, 607−
    29. Leshem, S. & Bitzer, E. (2021). The invisible support networks of doctoral candidates: what acknowledgment sections of doctoral theses reveal, South African Journal of Higher Education, 35(3), 1−
    30. Lopez, S. J. (2009). The Encyclopedia of Positive Psychology, Blackwell, Volume I.
    31. Mavriplis, C., Heller, R., Beil, C., Dam, K., Yassinskaya, N., Shaw, M. & Sorensen, C. (2010). Mind the gap: Women in STEM career breaks, Journal of technology management & innovation, 5(1), 140−
    32. Roudbari, M., Moghaddami Fard, Z., Vazirinasab, H. & Sedghi, S. (2012). Paper publication ratios by postgraduates based on theses and dissertations in Tehran University of Medical Sciences, Pak J Med, 28(5), 830−
    33. Wao, H. O. & Onwuegbuzie, A. J. (2011). A mixed research investigation of factors related to time to the doctorate in education, International Journal of Doctoral Studies,6(9), 115−
    34. Wisker, G., Robinson, G. & Bengtsen, S. (2017). Penumbra: Doctoral support as drama: From the ‘lightside’to the ‘darkside’, From front of house to trapdoors and recesses, Innovations in Education and Teaching International, 54(6), 527−538.‏

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار