تدوین مدل تعهد دینی براساس سبک دلبستگی به خدا با نقش میانجی تصویر ذهنی از خدا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری،گروه روان‌شناسی عمومی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

2 استادیار، گروه روان‌شناسی، واحد یادگار امام خمینی(ره)، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، ایران.

3 استادیار،گروه معارف اسلامی، واحد تهران غرب،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.30471/psy.2024.10232.2255

چکیده

تعهد مذهبی بیان می‌کند یک فرد تا چه اندازه درگیر با امور و مفاهیم مذهبی است یا به عبارت دیگر فردی با تعهد مذهبی بالا در زندگی و امور روزمره خود به دین پایبند است. یکی از مهم‌ترین مواردی که می‌توان بر ارتباط‌های انسان همچون با خدا اثر بگذارد، سبک دلبستگی است. دلبستگی از نظر بالبی ، پیوند عاطفی پایداری می‌باشد که ویژگی آن گرایش به جستجو و حفظ مجاورت به شخص خاص به ویژهبه‌ویژه در زمان استرس می باشد، پاتریک با مفهوم سبک دلبستگی به خدا بر این باور بود که تفاوت‌های فردی سبک‌های دلبستگی بزرگسال و تاریخچه دلبستگی دوران کودکی در یک نقطه زمانی با تفاوت‌های فردی عقاید مذهبی و الگوهای روان‌شناختی از خدا هماهنگ هستند؛ از این رو بین ادراک دلبستگی دوران کودکی و اعتقادات انسان به خدا نیز رابطه وجود دارد. از نظر پاتریک زمانی که شخص درمانده است، همان ارتباطی را با خدا برقرار می‌کند که در خلال کودکی با والدین خود داشته است و سبک‌های دلبستگی به والد احتمالاً پایه شکل‌گیری ارتباط با خدا می‌شود، انواع سبک‌های دلبستگی به خدا عبارت‌اند از: دلبستگی ایمن به خدا، دلبستگی اضطرابی به خدا و دلبستگی اجتنابی به خدا. لارنس تصور از خدا را مفهومی شناختی از خداوند تعریف می‌کند که برداشتی شهودی از خدا است و از راه مجموعه‌ای از یادآوری‌ها، تداعی‌های مرتبط با آن و تجربه‌ها مشخص می‌شود. بر اساس پیشینه نظری و عملی پژوهش تصویر خدا متغیری شناخته می شود که هم با تعهد دینی و هم با سبک دلبستگی به خدا در ارتباط است و می توان آن را به عنوان یک متعیر میانجی در نظر گرفت نظر به این آنکه این روابط در قالب یک مدل ساختاری بررسی نشده‌اند، هدف این پژوهش تدوین مدل تعهد دینی بر سبک دلبستگی به خدا با نقش میانجی تصویر ذهنی خدا.
روش: پژوهش حاضر نظری و از نوع بنیادی و داده‌های مورداستفاده کمّی است. طرح پژوهش مطالعه توصیفی از نوع همبستگی مدل معادلات ساختاری است، می‌باشد. جامعه این پژوهش شامل دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی نیم سال دوم 1403-1402 دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام بود که انتخاب نمونه به روش تصادفی خوشه‌ای انجام شد و داده‌ها با استفاده از مقیاس مقیاس تعهد مذهبی، مقیاس سبک دلبستگی به خدا و مقیاس تصویر ذهنی از خدا جمع‌آوری شدند. تحلیل داده‌ها با نرم افزارهای آماری SPSS-22 و AMOS-29 انجام شد.
نتایج: نتایج نشان داد که مدل از شاخصه‌های برازش مطلوب برخوردار است و پس از برازش مدل نتایج نشان داد سبک دلبستگی اجتنابی به خدا با تعهد دینی رابطه مستقیم و منفی دارد، دلبستگی ایمن به خدا با تصویر مثبت رابطه مستقیم و مثبت دارد. دلبستگی اجتنابی به خدا با تصویر مثبت رابطه مستقیم و منفی دارد، دلبستگی دوسوگرا به خدا با تصویر مثبت از خدا رابطه مستقیم و منفی دارد، سبک دلبستگی ایمن با نقش میانجی تصویر مثبت از خدا با تعهد دینی رابطه غیرمستقیم و مثبت دارد. سبک دلبستگی دوسوگرا به خدا با نقش میانجی تصویر مثبت از خدا با تعهد دینی رابطه غیرمستقیم و منفی دارد، سبک دلبستگی اجتنابی با نقش میانجی تصویر منفی از خدا با تعهد دینی رابطه غیرمستقیم و منفی دارد.
بحث: افراد ایمن در پرتو ایمنی و آرامش کسب شده از وجود خداوند فرصتی برای پرداختن به سطوح عالی نیازها می‌یابند؛ یعنی آنچه مازلو آن را خود شکوفایی می‌نامد ؛ مردم تمایل ذاتی به تبدیل شدن به خود واقعی‌شان دارند، یعنی تمام آنچه که می‌توانند باشندبرای دستیابی به این اهداف نهایی، تعدادی از نیازهای اساسی دیگر مانند نیاز به غذا، ایمنی، عشق و عزت نفس باید برآورده شود که خلاصه و عصارۀ آن در معنویت براساس علم وحی است که و ابزار مهم ایستادگی در مسیر سخت و پرچالش زندگی (انشقاق، 6) را مفهوم ایمان (عصر، 3) می‌داند که ایمان از معنای لغوی تصدیق و اعتقاد قلبی به کسی یاچیزی است و از معنای اصطلاحی آن، اعتقاد و تصدیق قلبی به خدا است. افرادی با دلبستگی اجتنابی به خدا دلیل نگاه منفی به خود و خدا، با ترس از صمیمیت در پی ردّ ارتباطات نزدیک می‌باشند این افراد گاها نگاه خرافی به مذهب دارند و آن را مانع زندگی و آزادی خود می‌دانند،؛ بنابراین با دیدی منفی از خود و خدا، رابطه‌ای سرد و فاصله فاصله‌دار ایجاد می‌کنند که در نتیجه منجر به اجتناب از خدا می شود. پیلاگ و همکاران (2016) نیز توضیح می‌دهند که در افراد نا‌‌ایمن مضطرب در جست و جوی مداوم صمیمت در رابطه با خدا همراه با اضطراب زیاد و تنش‌های فراوانی است؛ از این‌رو لذا افراد مضطرب برای این که از علاقه خدا اطمینان داشته باشند و نیز به علت ترس از طرد شدن، دوست دارند در روابط نزدیک کنترل شوند و کنترل را نشانۀ دوست داشتن می‌دانند که البته این احساس با خشم و اضطراب همراه است،. این افراد اعمال مذهبی را در جهت ترس از دست دادن خدا و یا ترس از مجازات الهی انجام می‌دهند. یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های پژوهش‌ها با موضوع دینداری در ایران نبودن ابزارهای بومی مطابق با فرهنگ ایران و اسلامی است. منحصر بودن نمونه حاضر به دانشجویان ساکن تهران و میانگین سنی جوانی از محدودیت‌های این پژوهش است که نتایج حاصله را بایستی با احتیاط به گروه‌های مختلف و شهرهای دیگر تعمیم داد. 
در پایان پیشنهاد می‌شود مطالعات بیشتری با مقیاس‌های متنوع و نمونه‌های مختلف انجام پذیرد تا بتوان به چنین یافته‌هایی عمومیت بخشید.
تقدیر و مشارکت نویسندگان: نویسندگان ابتدا شکرگزار خداوند و سپس تمام افرادی که در این پژوهش همراه بوده‌اند کمال قدردانی و تشکر را دارم. نویسنده اول مسئولیت طراحی، جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل را انجام داده است و دارند نویسنده دوم مسئولیت هدایت فرایند کلی پژوهش را برعهده داشت و نویسنده سوم مسئولیت نظارت بر ابعاد مذهبی پژوهش را داشته است. 
تضاد منافع و تأمین مالی: نویسندگان اعلام کرده‌اند که هیچ تضاد منافع در این مقاله وجود ندارد و کلیه هزینه‌های پژوهش توسط نویسندگان تأمین شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Formulating a Model of Religious Commitment Based on Attachment Style to God with the Mediating Role of the Mental Image of God

نویسندگان [English]

  • Erfan Talebi 1
  • Sareh Zamani 2
  • Hamid reza Jafari 3
1 Ph.D. Student, Department of Psychology, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Yadegar Imam Branch, Shahr Rey, Iran.
3 Formulating a Model of Religious Commitment Based on Attachment Style to God with the Mediating Role of the Mental Image of God
چکیده [English]

Introduction: Religious commitment means the extent to which a person is involved in religious matters and concepts, or in other words, a person with a high religious commitment adheres to religion in his life and daily affairs. One of the most important things that can affect human relationships, such as with God, is attachment style. According to Bowlby, attachment is a firm emotional bond characterized by a tendency to seek and maintain a proximity to a specific person, especially in times of stress. Regarding the concept of attachment style to God, Patrick believed that individual differences in adult attachment styles and childhood attachment history at a point in time are consistent with individual differences in religious beliefs and psychological models of God; hence, there is also a relationship between the perception of childhood attachment and human beliefs in God. According to Patrick, when a person is helpless, he establishes the same relationship with God that he had with his parents during childhood, and attachment styles to the parents are likely to be the basis for the formation of a relationship with God. The types of attachment styles to God are as follows: secure attachment to God, anxious attachment to God, and avoidant attachment to God. Lawrence defines the image of God as a cognitive concept of God that is an intuitive perception of God and is determined through a set of memories, related associations, and experiences. Based on the theoretical and practical background of research, the image of God is known as a variable that is related to both religious commitment and attachment style to God and can be considered as a mediating variable. Given that these relationships have not been examined in the form of a structural model, the aim of this research is to formulate a model of religious commitment on attachment style to God with the mediating role of the mental image of God.
Method: The present research is a theoretical and fundamental research and the used data are quantitative. This descriptive research is a correlation study, a structural equation model type. The population included male and female undergraduate students of the second semester of 2023-2024 at Islamic Azad University, Yadegar Imam Branch, whose sample selection was done by cluster random sampling and the data were collected using Worthington et al.'s religious commitment inventory, Patrick's attachment styles to God scale, and the Image of God scale. SPSS-22 and AMOS-29 are applied for analyzing the data.
Results: The results indicated that the model has desirable fit characteristics and after the model fit, the results showed that avoidant attachment style to God has a direct and negative relationship with religious commitment. Secure attachment to God has a direct and positive relationship with the positive image of God and a direct and negative relationship with the negative image. Avoidant attachment to God has a direct and negative relationship with the positive image and a direct and positive relationship with the negative image. Ambivalent attachment to God has a direct and negative relationship with the positive and negative image. Secure attachment style with the mediating role of the positive image of God has an indirect and positive relationship with religious commitment. Ambivalent attachment style with the mediating role of the positive image of God has an indirect and negative relationship with religious commitment. Avoidant attachment style with the mediating role of the negative image of God has an indirect and negative relationship with religious commitment.
Discussion: In the light of the safety and peace gained from God's existence, secure individuals find an opportunity to meet higher levels of needs; that is, what Maslow calls self-actualization. People have an inherent desire to become their true selves, that is, all that they can be. To achieve these ultimate goals, a number of other basic needs, such as the need for food, safety, love, and self-esteem, must be met, which is summarized in spirituality based on the science of revelation, which considers the concept of faith (Asr, 3) as an important means of standing on the difficult and challenging path of life (Inshiqaq, 6). Faith, in its literal meaning, is the affirmation and heartfelt belief in someone or something, and in its idiomatic meaning, it is the belief and heartfelt affirmation in God. People with the avoidant attachment to God, due to their negative view of themselves and God, fearing intimacy, seek to reject close relationships. These people sometimes have a superstitious view of religion and consider it an obstacle to their life and freedom; therefore, with a negative view of themselves and God, they create a cold and distant relationship, which ultimately leads to avoid God. Pilag et al. (2016) also explain that insecure and anxious people, constantly seeking for intimacy in relationship with God, have a high anxiety and tension; therefore, anxious people, in order to be sure of God's love and also due to the fear of rejection, like to be controlled in close relationships and they consider control as a sign of love, which of course is accompanied by anger and anxiety. These people do religious activities in order to fear losing God or the fear of divine punishment. One of the most important limitations of the studies on the subject of religiosity in Iran is the lack of native tools in accordance with Iranian and Islamic culture. One of the limitations of this research is that the present sample is confined to students living in Tehran and their young average age, so the results should be generalized to different groups and other cities with caution.
Finally, it is suggested that more studies be conducted with diverse scales and different samples in order to generalize such findings.
Acknowledgements: The authors would like to express their gratitude to God first and then to all the people who participated in this research. The first author was responsible for the design, data collection, and analysis. The second author was responsible for guiding the overall research process, and the third author was responsible for supervising the religious aspects of the research.
Conflicts of interest and funding: The authors declare that there are no conflicts of interest in this research and all research costs were covered by the authors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mental Image of God
  • Religious Commitment
  • Attachment Style to God

مراجع

  1. ابراهیمی، سیدمحسن؛ سپاه منصور، مژگان و سوزان امامی‌پور (۱۳۹۳)، «چگونگی نقش سبک‌های دلبستگی و روابط موضوعی در شکل‌گیری تصور از خدا در دانش‌آموزان دوره متوسطه».مجله تحقیقات روان‌شناختی، س22، ش6، ص64−
    1. اسدزندی، مینو و علی سیدکلال (۱۴۰۱)، «نقش عرف اجتماعی در ایجاد دلبستگی غیرایمن به خداوند: مبتنی بر مدل قلب سلیم». معنویت پژوهی اسلامی، س1، ش2، ص45−75.
    2. اکبریان فیروزآبادی، مهسا؛ بهاری، علی و شهرام محمدخانی (۱۳۹۶)، «رابطه سبک‌های فرزندپروری والدین و آسیب‌های کودکی ادراک شده فرزندان با سبک‌های دلبستگی بزرگسالی آنها». خانواده‌پژوهی، س49، ش13، ص25−
    3. امیدی، احد؛ فرهوش، محمد؛ احمدی، محمد‌رضا و رقیه افتخار (۱۳۹۹)، «نقش واسطه‌ای تصور از خدا در رابطه سبک‌های دلبستگی با رضایت از زندگی». روان‌شناسی فرهنگی، س۴، ش۱، ص۸۱−۱۰۳.
    4. بیطرفان، لیلا؛ کاظمی، علی و مجید یوسفی افراشته (1396)، «رابطه سبک‌های دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با اضطراب مرگ در سالمندان». نشریه سالمند: مجله سالمندی ایران، س12، ش4، ص446−
    5. تفرشی، لیلا و مسعود جان‌بزرگی (1397)، «رابطه خداپنداره (تصویرپردازی ساختگی از خدا) و تحول روانی معنوی با افسردگی، اضطراب و استرس در دانشجویان»، پژوهشنامه روان‌شناسی مثبت،س33، ش9، ص3−
    6. تقی‌یاره، فاطمه؛ مظاهری، محمدعلی و پرویز آزادفلاح (۱۳۸۴)، «بررسی ارتباط سطح تحول من، دلبستگی به خدا جهت‌گیری مذهبی در دانشجویان». روان‌شناسی، س33، ش9، ص3−
    7. توپچی، یاور؛ روشن چسلی، رسول و مسعود جان‌بزرگی (1402)، «تدوین مدل نظم‎جویی شناختی هیجان براساس مؤلفه‎های خداپنداره، خودپنداره و سبک‎های دلبستگی با میانجی‎گری نیرومندی من». مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س17، ش32، ص79−
    8. ‏‫جان‌بزرگی‌، مسعود (۱۴۰۲)، روان‌شناسی شخصیت: نقد و بررسی و مطابقت‌های فرهنگی به ضمیمه نظریه‌های معنوی − مذهبی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    9. جاودان، محمدعلی (۱۳۹۸)، رهنمای طریق. قم: واژه‌پرداز اندیشه.
    10. حدادی کوهسار، علی‌اکبر و باقر غباری‌بناب (1390)، «رابطه تصویر ذهنی از خدا با کیفیت دلبستگی در دانشجویان». مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س۸، ش۱۵، ص۱۰۸−۱۱۵.
    11. خالق‌خواه، علی و محمدمهدی بابایی منقاری (1393)، «رابطه سبک‌های دلبستگی و هوش معنوی با نگرش دینی دانش‌آموزان متوسطه‌ شهرستان آمل در سال 1393». مجله دین و سلامت، س2، ش2، ص1−
    12. ‏‫خجسته‌مهر، رضا؛ احمدی، منیژه و منصور سودانی (۱۳۹۳)، «نقش تعدیل‌کننده تعهد دینی در رابطه بین سبک‌های دلبستگی ناایمن و صمیمیت زناشویی». روان‌شناسی معاصر، س3، ش9، ص80−96.
    13. ‏‫خدایاری، محمد روابط بین‌فردی درون خانواده و دینداری نوجوانان: ارائه یک مدل ساختاری». روان‌شناسی و دین، س47، ش12، ص55−
    14. سرمد، زهره؛ حجازی، الهه و عباس بازرگان (۱۳۹۰)، روش تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
    15. ‏‫شهابی‌زاده، فاطمه و محمدعلی مظاهری (۱۳۹۱)، «دلبستگی ادراک شده دوران کودکی کنش‌وری خانواده و مقابله مذهبی». روان‌شناسی تحولی روان‌شناسان ایرانی، س31، ش8، ص221−
    16. شهبازی‌منش، مهدیه (1394)، «بررسی رابطه تعهد مذهبی، ارزش‌های شغلی و جو مدرسه با اهمال کاری معلمان ابتدایی شهر یزد»، دانشگاه یزد، پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی تربیتی، گروه علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی.
    17. صادقی، رضا و اصغر مظاهری (۱۳۹۴)، «رابطه سبک‌های دلبستگی و نگرش دینی والدین دانش‌آموزان متوسطه‌ قم در سال ۱۳۹۴». دین و سلامت، س۳، ش۴، ص۸−۱۷.
    18. ‏‫صفائی‌‌حائری‌، علی (۱۳۹۹)، آیه‌های‌ سبز: داستان‌ها و نکات تربیتی. قم: لیلةالقدر.
    19. ‏‫طباطبایی‌، سیدمحمدحسین‌ (۱۳۹۱)، از علم تا عمل. قم: غنچه.
    20. طریحی، فخرالدین بن محمدعلی (۱۳۶۲)، مجمع البحرین. ج2، تهران: نشر مرتضوی.
    21. عالیپور، سیروس (۱۳۹۸)، «رابطه علّی مذهبی بودن و معنویت با سازگاری روان‌شناختی با میانجی‌گری دلبستگی به خدا در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز». دستاوردهای روان‌شناختی، س3، ش9، ص80−96.
    22. ‏‫فرشباف، جواد و عباس بخشی‌پور (۱۴۰۰)، «بررسی روابط ساختاری دگماتیسم، سبک هویت، تعهد و ایمان مذهبی در جامعه جوانان». مطالعات روان‌شناختی نوجوان و جوان، س2، ش2، ص35−50.
    23. فیض آبادی، سلیمه و زهره خسروی (۱۳۸۸)، «مقایسه تصور از خدا و رضایت از زندگی در بین زنان خواهان طلاق و غیرخواهان طلاق شهرستان کاشان». مجله پژوهش‌های تربیتی و روان‌شناختی، س4، ش۲، ص۱−۹.
    24. قابضی، فاطمه؛ صادقی، منصوره سادات؛ مرادخانی، لیلا و ریحانه پاسبانی (۱۳۹۶)، «پیش‌بینی‌پذیری احساس تنهایی براساس سبک دلبستگی با توجه به نقش میانجی‌گری ارتباط با خدا». مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س21، ش11، ص107−130.
    25. قنبری هاشم آبادی، بهرامعلی؛ اشرف، محمدحسن و محمدرضا قنبری هاشم آبادی (۱۳۹۱)، «بررسی ارتباط ادراک از خدا با خودپنداره و خودکارآمدی با توجه به متغیرهای فردی در میان دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد». پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، س۲، ش۱، ص78−95.
    26. قیامی، سیده زهرا (۱۳۸۴)، «بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی با سبک‌های مقابله مذهبی». روان‌شناسی و علوم تربیتی، س35، ش1، ص37-
    27. کرین‌، ویلیام‌ کریستوفر؛ خوی‌نژاد، غلامرضا و علیرضا رجائی‌ (۱۳۹۷)، نظریه‌های رشد: مفاهیم و کاربردها، ویراست6، تهران: رشد.
    28. کلینی، محمدبن یعقوب (1395)، اصول کافی. ترجمه عباس به نژاد، قم: آرایه.
    29. ‏‫مصباح‌، علی‌ و همکاران (۱۳9۴)، روان‌شناسی‌ رشد با نگرش‌ به‌ منابع‌ اسلامی. تهران: سازمان‌ مطالعه‌ و تدوین‌ کتب‌ علوم‌ انسانی‌ دانشگاه‌ها (سمت‌).
    30. مکارم‌ شیرازی‌، ناصر؛ مکارم، مسعود و محمدرضا حامدی‌ (۱۳۹۶)، اسلام در یک نگاه. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی.
    31. ‏‫نظری، محمد؛ بحرینیان، سیدعبدالمجید؛ حاجی علیزاده، کبری و باقر غباری بناب (۱۴۰۲)، «تدوین برنامه مداخله‌ای مبتنی بر دلبستگی به خدا و بررسی اثربخشی آن بر طرحواره‌های ناکارآمد معنوی و بهزیستی معنوی». مطالعات و تازه‌های روان‌شناختی نوجوان و جوان، س13، ش4، ص140−
  2. Akbarian FirouzAbadi, M. , Bahari, A. , & Mohammadkhani, S. (2017). Relationship of Parenting Styles and Offspring’s Perceived Childhood Traumas with their Attachment Styles in Adulthood. Journal of Family Research, 13(1), 25-45. https://jfr.sbu.ac.ir/article_97532.html [In Persian]
  3. allipour, S. (2019). Causal relationship of religiosity and spirituality with psychological adjustment with mediating attachment to god in students of Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences. Psychological Achievements, 26(1), 79-94. doi: 10.22055/psy.2019.28953.2305[In Persian]
  4. Asadzandi, M., & Seyed Kalal, A. (2023). The Role of Social Customs in Creating Insecure Attachment to God: Based on the Model of Sound Heart. Islam and Researches about Spirituality, 1(2), 129-94. doi: 10.22081/jsr.2023.64855.1030 [In Persian]

  5. Bitarafan L, Kazemi M, Yousefi Afrashte M. Relationship Between Styles of Attachment to God and Death Anxiety Resilience in the Elderly. Salmand: Iranian Journal of Ageing 2018; 12 (4) :446-457

    URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1296-fa.html[In Persian]

  6. Bowlby, John. (1979), The Bowlby−Ainsworth attachment theory. Behavioral and Brain Sciences, 2(4), 637−
  7. Bradshaw, M., Ellison, C. G. & Marcum, J. P. (2010), Attachment to God, Images of God and Psychological Distress in a Nationwide Sample of Presbyterians, The International Journal for the Psychology of Religion, 20(2), 130–147.
  8. Buri, J. R. & Muller, R. A. (2005), Psychoanalytic theory and loving God concepts: Parent referencing vs. self−referencing, Journal of Psychology, 127: 17−
  9. Cicirelli, V. (2004), God as the ultimate attachment figure for older adults, Attachment & Human Development, 6(4), 371–388.
  10. Crane, William Christopher; Khoynejad, Gholamreza and Rajaei, Alireza (2018), Growth Theories: Concepts and Applications, 6th Edition, Tehran: Roshd. [In Persian]
  11. D’Urso, G., Petruccelli, I. & Pace, U. (2019), Attachment style, attachment to God, religiosity, and moral disengagement: a study on offenders, Mental Health, Religion & Culture, 22(1), 1–11.
  12. De Roos, S. A. & Summey, W. (2014), A childُs concept of God. In Ratchiff, D., Childrenُs spirituality: Christian perspective, research and application (3th. Pp. 201-218), Eugen, O.R: Cascade Books.
  13. Dickie, J. R., Eshleman, A. K., Merasco, D. M., Shepard, A., Vander, M. & Johnson, M. (2012), Parent−child relationships and childrenُs images of God, Journal for the Scientific Study of Religion, 36: 25−
  14. Ebrahimi, Seyed Mohsen; Sepah Mansour, Mojgan and Emamipour, Suzan (2014), “The role of attachment styles and subject relationships in the formation of the concept of God in high school students”, Psychological Research, Vol. 22, No. 6, pp. 64-78. https://srb.sanad.iau.ir/fa/Article/1070265[In Persian]
  15. Farshbaf, Javad and Bakhshipour, Abbas (1400), “Investigating the structural relationships between dogmatism, identity style, commitment and religious faith in youth society”, Psychological Studies of Adolescents and Young People, Vol. 2, No. 2, pp. 35-50. https://www.sid.ir/paper/1000312/fa[In Persian]
  16. Feizabadi, S., & Khosravi, Z. (2009). Comparison of the concept of God and life satisfaction in divorcing and non-divorcing couples in Kashan. New Educational Approaches , 4(2), 1-12. https://nea.ui.ac.ir/article_19052.html?lang=en[In Persian]
  17. ghanbari hashemabadi, B. , ashraf, M. H. , & ghanbari hashemabadi, M. (2012). Image of God and its relationship with demographics variables, self-concept and self-efficacy. Research in Clinical Psychology and Counseling, 2(1), -. doi: 10.22067/ijap.v2i1.13923 [In Persian]
  18. Granqvist, P. & Kirkpatrick, L. A. (2013), Religion, spirituality, and attachment, In K. I. Pargament, J. J. Exline, & J. W. Jones (Eds.), APA handbook of psychology, religion and spirituality (Vol. 1): Context, theory, and research (pp.139–155), American Psychological Association.
  19. Greenway, A. P., Milne, L. C., & Clarke, V. (2003). Personality variables, self- esteem and depression and an individual’s perception of God. Mental Health, Religion & Culture, 6(1), 45-58.
  20. Haddadi, A., & Ghobari, B. (2012). The Relation among God Concept, Attachment and Paranoid Ideation in College Students. Journal of Modern Psychological Researches, 6(24), 39-58.

https://psychologyj.tabrizu.ac.ir/article_4138.html?lang=en[In Persian]

  1. Halama, P., Gasparikova, M. & Sabo, M. (2013), Relationship between attachment styles and dimensions of the religious conversion process, Studia Psychologica, 55(3), 195.
  2. Handojo, V., Yuspendi & Sisemore, T. A. (2023), Attachment style, religiosity, and well-being among Indonesian Christians, Journal of Prevention & Intervention in the Community, 51(1), 58–72.
  3. Jan-Bozorgi, Masoud (1402), Personality Psychology: Critique and Review and Cultural Correspondences in Addition to Spiritual-Religious Theories, Qom: Seminary and University Research Institute. [In Persian]
  4. Javdan, Mohammad Ali (2019), The Path of Guidance, Qom: Thoughth Word Processor. [In Persian]
  5. Khodayari, Mohammad; Ghobaribonab, Baqer; Hejazi, Elahe and Hashemi-Goshnigani, Ramin (2019), “Interpersonal relationships within the family and adolescent religiosity: Presenting a structural model”, Psychology and Religion, Vol. 47, No. 12, pp. 55-72. https://ravanshenasi.nashriyat.ir/en/node/504 [In Persian]
  6. Khojasteh Mehr, Reza; Ahmadi, Manijeh and Sudani, Mansour (2014), “The moderating role of religious commitment in the relationship between insecure attachment styles and marital intimacy”, Contemporary Psychology, Vol. 3, No. 9, pp. 80-96. https://bjcp.ir/article-1-492-fa.html[In Persian]
  7. Kim, T. H., Lee, S. M., Yu, K., Le, Sk. & Puig, A. (2006), Hope and the Meaning of Life as Influences on Korean Adolescents Resilience: Implications for Counselor, Asia Pacific Education Review, 2(6), 143 −152.
  8. Kirkpatrick, D. & Kirpatrick, J. D. (2002), The Kirkpatrick four levels. Kirkpatrick Partners.
  9. Kirkpatrick, L. A. (2018), God as a substitute attachment figure: A longitudinal study of adult attachment style and religious change in college students, Personality and social psychology bulletin, 24(9), 961−
  10. Kulayni, Muhammad ibn Yaqub (2016), Principles of Al-Kafi, translated by Abbas Behnajad, Qom: Arayeh. [In Persian]
  11. Makarem Shirazi, Nasser; Makarem, Masoud and Hamedi, Mohammad Reza (2017), Islam at a Glance, Qom: Institute for the Compilation and Publication of the Works of Grand Ayatollah Makarem Shirazi. [In Persian]
  12. Mesbah, Ali et al. (2015), Developmental Psychology with a View to Islamic Sources, Tehran: Organization for the Study and Compilation of University Humanities Books (SAMAT). [In Persian]
  13. Nazari, Mohammad; Bahrenian, Seyyed Abdul Majid; Haji Alizadeh, Kobra and Ghobari Bonab, Baqer (1402), “Developing an intervention program based on attachment to God and examining its effectiveness on dysfunctional spiritual schemas and spiritual well-being”, Studies and Updates in Adolescent and Young Psychological Studies, Vol. 13, No. 4, pp. 140-150. http://noo.rs/YI5Lf [In Persian]
  14. Noftle, E. E. & Shaver, P. R. (2006), Attachment dimensions and the big five personality trait: Associations and comparative ability to predict relationship quality, Journal of Research in Personality, 40, 179-208.
  15. Omidi, A., Farhoush, M. , Ahmadi, M. , & Eftekhar arbabi, R. (2020). The mediating role of the image of God in the relationship between attachment styles and life satisfaction. Cultural Psychology, 4(1), 81-103. doi: 10.30487/jcp.2020.209092.1098[In Persian]
  16. Pielage, S.B., Barelds, D. P. H., J. & Gerlsma., C. P. D. R., Schaap. (2016), Adult attachment and couples verbal and nonverbal communication patterns in a stressful situation, Manuscript submitted for publication.
  17. qabezi, F., sadeqi, M., moradkhani, L., & pasbani, R. (2018). The Predictability of Loneliness based on the Attachment Style Concerning the Role of Relationship with God as a Mediator. Studies in Islam and Psychology, 11(21), 107-130. doi: 10.30471/psy.2018.1426[In Persian]
  18. Qiami, Seyedeh Zahra. (2005). Investigating the relationship between attachment styles and religious coping styles. Journal of Psychology and Educational Sciences, 35(1), -. https://jpsyedu.ut.ac.ir/article_10590.html[In Persian]
  19. Rogers, P. (2013), Investigating the relationship between adult attachment style and belief in the paranormal: Results from two studies, Imagination, Cognition and Personality, 32(4), 393-425.‏
  20. Ross, T. (2007), Attachment and Religious Beliefs––Attachment Styles in Evangelical Christians, Journal of Religion and Health, 46, 75-84.
  21. Sadeghi, Reza and Mazaheri, Asghar (2015), “The Relationship Between Attachment Styles and Religious Attitudes of Parents of High School Students in Qom in 2015”, Religion and Health, Vol. 3, No. 4, pp. 8-17. [In Persian]
  22. Safai-Haeri, Ali (2012), Green Verses: Stories and Educational Tips, Qom: Laylat al-Qadr. [In Persian]
  23. Sarabadani Tafreshi, L., & Janbozorgi, M. (2018). "The relationship between God-image and psycho-spiritual development with depression, anxiety, and stress in students. Positive Psychology Research, 4(3), 45-56. doi: 10.22108/ppls.2018.110334.1382 [In Persian]
  24. Sarmad, Zohreh; Hejazi, Elaheh and Abbas Bazargan (2011), Research Method in Behavioral Sciences. Tehran: Agah Publications. [In Persian]
  25. Shahabizadeh, Fatemeh, Mazaheri, Mohamad A. (2012).Perceived childhood attachment,family functioning and relodious coping.Journal of Developmental Psychology Iranian Psychologists,)31(,221-234. https://sanad.iau.ir/en/Journal/jip/Article/512251?jid=512251[In Persian]
  26. Shahbazi Manesh, Mahdieh (2015), “Investigating the Relationship between Religious Commitment, Career Values, and School Climate with Work Procrastination among Elementary School Teachers in Yazd City,” Yazd University, Master’s Thesis, Educational Psychology, Department of Educational Sciences and Psychology, Faculty of Humanities. [In Persian]
  27. Silton, Nava R.; Flannelly, Kevin J.; Galek, Kathleen & Ellison, Christopher G. (2014), Beliefs About God and Mental Health Among American Adults, Journal of Religion and Health, 53(5), 1285-1296.
  28. Straub, J. D. (2009). God attachment, romantic attachment and relationship satisfaction in a sample of evangelical college students [Unpublished doctoral dissertation], Liberty University.
  29. Tabatabaei, Seyyed Mohammad Hossein (2012), From Science to Action, Qom: Ghoncheh. [In Persian]
  30. toopchi, Y., roshan chesli, R., & janbozorghi, M. (2023). The Formulation of a Model of Predicting Cognitive Emotion Regulation Based on the Components of God-Image, Self-Image, and Attachment Styles with the Mediation of Ego Strengths. Studies in Islam and Psychology, 17(32), 79-103. doi: 10.30471/psy.2023.8460.1983[In Persian]
  31. Tung, E. S., Ruffing, E. G., Paine, D. R., Jankowski, P. J. & Sandage, S. J. (2018), Attachment to God as mediator of the relationship between God Representations and mental health, Journal of Spirituality in Mental Health, 20(2), 95–113.
  32. Turahi, Fakhr al-Din bin Muhammad Ali (1933), Majma' al-Bahrain, vol. 2, Tehran: Mortazavi Publications. [In Persian]
  33. Urbán, S., Kézdy, A. & Martos, T. (2011), The relationship between adult attachment and religious doubts, Studia Universitatis Babes-Bolyai, Theologia Catholica Latina, 56(2).
  34. Worthington Jr, E. L., Wade, N. G., Hight, T. L., Ripley, J. S., McCullough, M. E., Berry, J. W., ... & O'Connor, L. (2003). The Religious Commitment Inventory--10: Development, refinement, and validation of a brief scale for research and counseling. Journal of counseling psychology, 50(1), 84.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار