روش‌شناسیِ ساخت یک مقیاس اسلامی (معیار مرجع) ویژگی‌ها و محدودیت‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دانشیار دانشگاه اصفهان

3 مدیر گروه روان شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

4 استاد دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف پژوهش، ارائه روش‌شناسیِ ساختِ آزمون سبک زندگی اسلامی، ویژگی‌ها و تفاوت آن با دیگر آزمون‌ها است. سؤال اصلی این است که آیا نحوه ساخت یک آزمون دینیِ معیار مرجع با آزمون هنجار مرجع یکسان است؟ برای پاسخ دادن عینی‌تر و روشن‌تر به این سؤال، روش و مراحل ساخت و ویژگی‌های روان‌سنجیِ یک آزمون معیار مرجع (آزمون سبک زندگی تجویزی اسلام) را مورد بحث قرار دادیم. در این پژوهش، قدم به قدم، ساخت یک آزمون هنجار مرجع را مورد دقت و تأمل قرار می‌دهیم تا تفاوت‌ها و تشابه‌ها معلوم شود. در این پژوهش معلوم شد که نحوه مطالعه متون دینی (جامعه مورد مطالعه)، کیفیت استخراج منبع سؤال‌ها، نحوه انتخاب کردن آنها و روش به دست آوردن روایی محتوایی، از مواردی است که بین آزمون‌های روان‌شاختیِ موجود (که هنجار مرجع است) با آزمون‌های دینی معیار مرجع تفاوت وجود دارد و گاهی باعث اشتباه محققان می‌شود. مواردی، مانند: روایی صوری، دقت‌های لازم در اجرا، به دست آوردن پایایی کل آزمون و هر یک از مؤلفه‌های آن (آلفای کرونباخ)، تحلیل عاملی و شناسایی عوامل تشکیل‌دهنده آزمون، استنباط‌های آماری از داده‌های آن، از مواردی است که بین دو نوع آزمون مشترک است و تفاوتی بین دو نوع آزمون وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Methodology of Building an Islamic Scale (Reference Criterion); Features and Limits

نویسندگان [English]

  • Muhammad Kavyani 1
  • Mohammadbagher Kajbaf 2
  • Seyyed Mohammad Ghravi 3
  • Hussein Mullavi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

The object of this research is to present a methodology of building an Islamic test and to verify its features and differences with other tests. The question was: Is the method of constructing a religious test (reference criterion) the same as that of the "reference norm"?  In order to provide a concrete and clear answer to this question, I have examined and scrutinized the method as well as the stages of constructing and also the psychometric features of a reference criterion test (Islamic lifestyle test) so that the differences and similarities could be known.
It became known in this research that the method of studying religious texts, extracting questions, screening them and the method of obtaining content validity are some of the differences between the two kinds of tests. However, cases like form validity, precision in implementation, reliability test of the entire test and reliability each of the constituents, factors analysis, statistical inferences from the data are some of the similarities between the two tests.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Methodology
  • scale
  • psychometrics
  • religious test
  • Islamic psychology
  • Islamic lifestyle