بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آزمون سبک زندگی اسلامی در نوجوانان دبیرستانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دبیر و عضو هیئت مدیره انجمن روانشناسی اسلامی

2 استاد روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران

3 دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

هدف پژوهش، بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آزمون سبک زندگی اسلامی(ILST) در نوجوانان بود. بدین منظور، نخست روایی محتوایی و صوری این آزمون بررسی و سپس اجراء شد. جامعه آماری، دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر قم (15-20 سال) بودند که 578 نفر به روش نمونه­گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش «آزمون سبک زندگی اسلامی» و «آزمون جهت­گیری مذهبی» بود. داده­ها، با روش تحلیل عاملی و تحلیل مانوا تحلیل شدند. بررسی ها، به اصلاح 12 و حذف 9 سؤال‌ انجامید. ضریب آلفای کرونباخ برابر با 86/0 بدست آمد. تعداد عوامل در نمونه نوجوان همانند نسخه اصلی 9 عامل است، اما نامِ بعضی، متفاوت است. عوامل تحت عنوان عبادی، روشنفکری منفی، خویشتن‌داری، تعهد، ارتباط مثبت، خردورزی، دنیاخواهی، فعال بودن و بی‌تفاوتی نامگذاری شدند. عامل‌ها 42/39 درصد واریانس سبک زندگی در نوجوانان را تبیین کرد. در تحلیل عاملی، 8 سؤال حذف شد. روایی همزمان در دو آزمون مورد نظر، 70/0، همبستگی را نشان داد. با توجه به روایی عاملی، روایی همگرا و پایایی مناسب «آزمون سبک زندگی اسلامی- نسخه نوجوانان» (ILST-AV)، استفاده آن در پژوهش‌های مربوط به نوجوانان توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation into the Psychometric Characteristics of Islamic Lifestyle Test among the High School Adolescents

نویسندگان [English]

  • Hamid Mahdizadeh 1
  • jafar bolhary 2
  • mohammad Kavyani 3
1 Secretary and Member of Board of Directors of Islamic Psychology Association
2 Professor of Psychiatry of Tehran University of Medical Sciences, Tehran Psychiatric
3 Associate Professor of Psychology Department, Research Institute of Hawzah and University
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the psychometric characteristics of Islamic Life Style Test (ILST) among the adolescents; thus, after ensuring the content and formal validity of the test, it was done. The population was the students in the high schools in the city of Qom (15-20 years old) and 578 students were selected among them by cluster sampling. The research tools were the Islamic lifestyle test and religious orientation test. The data were analyzed by the factor analysis and MANOVA. After analyzing, 12 questions were corrected and 9 questions were deleted. The Cronbach's alpha was equal to 0.86. In the sample, the number of factors was 9 that it was similar to the original version, but some names were different. The factors were named as follows: worship, negative open-mindedness, continence, commitment, positive relationship, wisdom, the world-willingness, activeness, and incuriosity. These factors explained 39.42% of the variance of the adolescents' lifestyle. 8 questions were deleted in the factor analysis. The simultaneous validity of the two tests demonstrated a correlation of 0.70. According to the factor validity, convergent validity, and appropriate reliability of the Islamic Life Style Test-Adolescent Version (ILST-AV), it is suggested to use it for doing researches about the adolescents

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic lifestyle
  • psychometrics
  • assessment of religion
  • Islamic psychology
  • religious orientation

مراجع

قرآن کریم.
آذربایجانی، مسعود (1382)، تهیه و ساخت آزمون جهت‌گیری مذهبی با تکیه بر اسلام، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
اسپلیکا، برنارد؛ هود. رالف دبلیو؛ هونسبرگر؛ بروس و گرساچ، ریجارد (1390)، روان‌شناسی دین بر اساس رویکرد تجربی، ترجمه محمد دهقانی، تهران: نشر رشد.
اسحاقی، فرج‌زادگان و بابک (1388)، «طراحی پرسشنامه سنجش سبک زندگی در سالمندان»، فصلنامه پایش، س1، ش9.
بشیری، مژگان؛ علیزاده، حمید و کرمی، ابوالفضل (1386)، «بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی و هنجاریابی پرسشنامه شیوه زندگی(BASIS-A) بر روی جوانان 18 تا 40 ساله»، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، س6، ش21.
خطیب، سیدمهدی (1390)، «رابطه سبک زندگی مذهبی و سلامت روانی با توجه به مؤلفه‌های شخصیتی»، پایان‌نامه ارشد، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
ریحانی، الهام (1390)، «بررسی رابطۀ مؤلفه‌های سبک زندگی با تعهد سازمانی»، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
رفیعی‌هنر، حمید؛ جان‌بزرگی، مسعود؛ پسندیده، عباس و رسول‌زاده طباطبایی، سیدکاظم (1393)، «تبیین سازه خودمهارگری براساس اندیشه اسلامی»، مجله روان‌شناسی و دین، س7، ش27.
شولتز، دوان. پی؛ شولتز، سیدنی الن (1378)، تاریخ روان‌شناسی نوین، ترجمه علی‌اکبر سیف و دیگران، تهران: بعثت.
شولتز، دوان. پی؛ شولتز، سیدنی الن (1389)، نظریه‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران: ویرایش.
طغیانی، مجتبی؛ کجباف، محمدباقر و بهرام‌پور، مهدی (1392)، «بررسی رابطه سبک زندگی اسلامی با نگرش‌های ناکارآمد در دانشجویان»، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، ش54.
عمارتی، فتانه سادات (1390)، «بررسی ویژگی‌های شخصیتی با سبک زندگی و سلامت عمومی معلمان»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
کاویانی، محمد (1388)، «طرح نظریه سبک زندگی براساس دیدگاه اسلام و ساخت آزمون سبکزندگی اسلامی بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آن»، پایان‌نامه دکتری، اصفهان: دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان.
کاویانی، محمد (1392)، سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن، چ3، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
کجباف، محمدباقر؛ سجادیان، پریناز؛ کاویانی، محمد و انوری، حسن (1390)، «رابطه سبک زندگی اسلامی و شادکامی در رضایت از زندگی دانشجویان شهر اصفهان»، روان‌شناسی و دین. ش4.
    کلینى، محمد بن یعقوب (1403ق)، اصول کافی، اصفهان: مکتب امیرالمؤمنین(ع).
لعلی، محسن؛ عابدی، احمد و کجباف، محمدباقر (1391)، «ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سبک زندگی»، پژوهش‌های روان‌شناختی، دوره 15.
مجلسی، محمدباقر (1410ق)، بحارالانوار. ج67، بیروت: مؤسسه وفا.
منصور، محمود (1384)، روان‌شناسی ژنتیک، تهران: سمت.
هجل، لاری ای.؛ زیگلر، دانیل جی. (1379)، نظریه‌های شخصیت: مفروضه‌های اساسی، پژوهش کاربردها، ترجمه علی عسکری، ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی.
مصور، ش. (1382)، «بررسی رابطة سبک زندگی و رضایت زناشویی هنرمندان در استان اصفهان»، پایــان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد خوراسگان.
 
 
Adler, Alfred (1956), Individual psychology of Alfred Adler, NewYork, Basic Book Inc.
Allport, G. W. (1937), Personality: A psychological interpretation. New York: Holt.
Ansbacher, L H., and Ansbacher, R. R. (eds). (1956), The individual psychology of Alfred Adler: A Systematic Presentation in Selection from His Writings, New York: Harper & Row.
Blum RW. Nelson-Mmari )2004(, The health of young people in a global context. Journal of Adolescent Health; 35: 402-18.
Bugajska, J., Lastowiecka, E., )2005), Life Style, Work Environment Factors and Work Ability in Different Occupations, International Congress Series, v 1280, p 247-252.
Cassel R . N and costello B . R(1991), Developing a lifstyle syntalics for persons involved in psychological Therapy. College Student Journal, V 25 (2), 215 - 221 .
Disque, J. G., and Bitter, J. R. (1998), Integrating narrative therapy with Adlerian lifestyle assessment: A case study. Journal of Individual Psychology, 54, 431-450.
Donahue, M.J. (1998), There is no true spirituality apart from religion. Paper pre- sented in the annual convention of the American Psychological Association,.Chicago.
Donald A (2001),"What is quality of life?"Available at: www.jr2.ox.ac.uk.
Eckstein, D. and Kern, R. (2002), Psychological Fingerprints: Lifestyle Interventions and Interventions, London, Kendall Hunt PubCo.
Giuseppe,G.,andSwatos, W.(2011), Religion, Spirituality and Everyday Practice. London and New York: Springer.
Hamer, D. , and Copeland, P. (1999), Living with Our Genes. New York, NY: Anchorbooks.
Mendozea R. H. (1989), An empiricale To measure Type and degree of acculturation in Mexican -American adolesents and adults,  Journal of Cross Cultural Psychology, V 20 (4), 372– 385.
Mozac, H. et al. (1999), A Primer of Adlerian Psychology, Philadelphia,Brunner-Mazel.
 Powers, R., J. Griffith (2007), The Lexicon of Adlerian Psychology ( 2nd ed). Port Townsend WA: Adlerian Psychology Associates.
Shulman, B., Harold H,M. (1988), Manual for Life Style Assessment. New York:Routledge.
Unicef (2003), Which skills are "Life Skill". www.life skills-Based Education

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار