پیش‌بینی‌پذیری احساس تنهایی براساس سبک دلبستگی با توجه به نقش میانجی‌گری ارتباط با خدا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشجوی کارشناسی روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی

4 کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مطالعه حاضر با هدف پیش­بینی «احساس تنهایی» بر اساس «سبک دلبستگی»، با میانجی‌گری «نوع ارتباط با خدا» انجام شد. جامعه آماری عبارت بود از جوانان 18 تا 35 ساله شهر تهران؛ به این منظور، 232 نفر، با مراجعه به اماکن عمومی سطح شهر، (نمونه­گیری در دسترس) انتخاب شدند و به مقیاس­های «دلبستگی» هازان و شیور (AAQ)، «احساس تنهایی» ایرانی (ILQ) و «کیفیت رابطه فرد با خدا» (بام اول) پاسخ دادند. داده­ها از طریق تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند؛ نتایج نشان داد که اولاً، چه در «احساس تنهایی» و چه در «نوع رابطه با خدا»، «سبک دلبستگی اضطرابی»، یک متغیر پیش‌بین مهم است ثانیاً، اهمیت این الگوی دلبستگی تا جایی است که حتی رابطه مطلوب و ایمن با خدا (که مبتنی بر امید و محبت است)، نیز نمی­تواند اثر آن بر «احساس تنهایی» را تحت تأثیر قرار دهد و حتی با وجود رابطه مطلوب با خدا، هم­چنان دلبستگی اضطرابی، پیش­بین مثبت و مهمی برای احساس تنهایی به شمار می­رود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Predictability of Loneliness based on the Attachment Style Concerning the Role of Relationship with God as a Mediator

نویسندگان [English]

  • fatemeh qabezi 1
  • mansoreh sadeqi 2
  • laly moradkhani 3
  • rayhan pasbani 4
1 M.A. in Psychology, Shahid Beheshti University
2 Assistant Professor and Faculty Member of Shahid Beheshti University
3 B.A. Student in Psychology, Shahid Beheshti University
4 M.A. in Educational Psychology, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

 
The present study was conducted with the aim of predicting loneliness based on the attachment style concerning the role of relationship with God as a mediator. The population was the 18-35 year old young people in the city of Tehran; thus, by visiting the public places of the city, 232 people were selected by convenience sampling. They answered the Hazan's & Shaver's AdultAttachment Questionnaire (AAQ), Iranian Loneliness Questionnaire (ILQ), and the Quality of Relationship with God (Bam Aval). The data were analyzed by the correlation analysis and multiple regression analysis. The results showed that first, the ambivalent attachment style is an important predictor variable in both the loneliness and the quality of relationship with god; second, the importance of this attachment pattern is to the extent that even a desirable and secure relationship with God (based on the hope and kindness) can also not influence its effect on the loneliness and even with a good relationship with God, the ambivalent attachment style is still a positive and important predictor for the loneliness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • loneliness
  • attachment style
  • ambivalent attachment
  • relationship with God
احدی، بتول (1388)، «رابطه احساس تنهایی و عزت نفس با سبک­های دلبستگی دانشجویان»، مطالعات روان­شناختی، دوره 5، ش1، ص95ـ112.
پاکدامن، شهلا (1380)، بررسی ارتباط بین دلبستگی و جامعه­طلبی در نوجوانی، پایان­نامه دکتری روان­شناسی، دانشگاه تهران.
چشمه‌علایی، مریم (1390)، اثر­بخشی آموزش مهارت­های اجتماعی به دو گروه کودکان و کودکان و مادران در کاهش احساس تنهایی و افزایش پذیرش همسالان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
چلبی، مسعود و امیر­کافی، مهدی (1383)، «تحلیل چندسطحی انزوای اجتماعی»، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره 5، ش2، ص3ـ31.
حدادی‌کوهسار، علی­اکبر و غباری‌بناب، باقر (1391)، «رابطه تصور فرد از خدا و روان­پریشی»، فصلنامه مطالعات اسلام و روان­شناسی، دوره 6، ش11،‌ ص59-74.
رحیم­زاده، سوسن (1390)، ساختار عاملی و مدلی برای احساس تنهایی در دانشجویان، پایان­نامه دکتری دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
زرین‌کلک، حمیدرضا و برزوکی، سعید (1391)، «رابطه سبک دلبستگی و شیوه­های والدگری ادراک‌شده با تجربیات معنوی و اعمال مذهبی»، فصلنامه روان­شناسی تحولی (روان­شناسان ایرانی)، دوره 8، ش31، ص305ـ313.
صادقی، منصوره سادات (1387)، «والدین، خود و دیگران مهم: منابع تصور از خدا»، مجله علوم رفتاری، دوره2، ش1، ص83ـ96.
صیاد­پور، زهره (1386)، «ارتباط بین حرمت خود و سبک دلبستگی»، فصلنامه روان­شناسی تحولی (روان­شناسان ایرانی)، دوره 3، ش12، ص311ـ321.
 عبدی، محمدرضا؛ خوش­کنش، ابوالقاسم؛ پورابراهیم، تقی و محمدی، روح­الله (1391)، «بررسی سبک دلبستگی و رضایت زناشویی افراد متأثل درگیر خیانت اینترنتی»، فصلنامه مطالعات روان­شناختی، دوره 8، ش3، ص135ـ158.
قابضی، فاطمه (1392)، تأثیر زیارت بر ابعاد مثبت و منفی احساس تنهایی دانشجویان، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
قابضی، فاطمه؛ پاکدامن، شهلا؛ پاسبانی، ریحانه و مرادخانی، لیلا (1394)، «پیش­بینی احساس تنهایی جوانان بر اساس کیفیت ارتباط آنها با خدا»، پژوهشنامه روان‌شناسی مثبت، س1، ش1، بهار، ص81ـ92.
مظاهری، محمدعلی؛ پسندیده، عباس و صادقی، منصوره سادات (1390)، مثلث ایمان: الگوی ابعادی رابطه انسان با خدا، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
هومن، حیدرعلی؛ احدی، حسن؛ سپاه منصور، مژگان و شیخی، منصوره (1389)، «مدل­یابی احساس تنهایی بر پایه ساختار بهزیستی معنوی، خودکارآمدی و رضایت از زندگی»، مجله تحقیقات روان‌شناختی، دوره 2، ش7، ص19ـ32.
 
Bekhet, A. k; Zauszniewski, J. A. & Nakhla, W. E. (2008), Loneliness: A Concept Analysis. Journal Compilation, Vol.43(4), 207-213.
De Jong Gierveld, J. & Van Tilburg, T. (2010), The De Jong Gierveld short scales for emotional and social loneliness : tested on data from 7 countries in the UN generations and gender surveys. European Journal of Agein, Vol.7(2), 121–130.
Gebauer,J.E & Maio,G.R. (2012), The need to belong can motivate belief in God.Journal of
Hawkley, L. C; Burleson, M. H; Berntson, G. G. & Cacioppo, J. T. (2003), Loneliness in everyday life: Cardiovascular activity, psychosocial context, and health behaviors. Journal of Personality and Social Psychology, Vol 85(1), 105-120.
Hechet, D. T. & Baum, S. K. (1984), Loneliness and attachment patterns in young adults. Journalof Clinical Psychology, Vol.40(1), 193-197.
Heinrich, L. M. & Gullon, E. (2006), The clinical significance of loneliness: Aliterature review. Clinical Psychology Review, Vol.26, 695-718.
Hu,Y; Jin, Y; Hu,C. & He, H. (2013). Loneliness and Their Relationship to Explicit and Implicit Self-Esteem. Psychology, Vol.4(5), 455-458.
Kirkpatrick, L. A. & Shaver, P. R. (1992), An attachment-theoretical approach toromantic love and religious beliefs.Personality and Social Psychology Bulleti,.Vol.18 (3), 266-275.
Kirkpatrick,L.A; Shillito,D.J.&Kellas,S.L. (1999), Loneliness, Social Support, and Perceived Relationships with God.Journal of Social and Personal Relationships, Vol.16(4), 513-522.
Louise C. Hawkley, Ph.D. John T. &Cacioppo, Ph.D. (2010), Loneliness Matters: A Theoretical and Empirical Review of Consequences and Mechanisms.Annals of Behavioral Medicine. 40:218–227
McDonald, A; Beck, R; Allison, S & Norsworthy, L. (2005), Attachment to God and Parents: Testing the Correspondence vs. Compensation Hypotheses. Journal of Psychology and Christianity, Vol.24 (1) : 21-28.
Mohammadiarya, A; Mirzaei, S; Dousti, S; Ghasemzadeh, A; Lachinani, F; Karimzadeh, M. & Goodarzi, A. (2012), Relationship between attachment styles and solitude feeling in runaway and non-runaway girls in Tehran. Social and Behavioral Sciences, Vol.46, 570-574.
Newton,A.T & McIntosh, D.N. (2010), Specific Religious Beliefs in a Cognitive Appraisal Model of Stress and Coping The International Journal for the Psychology of Religion, Vol.20:39–58
Paloutzian,R.F & Janigian, A.S. (2008), Interrelationships Between Religiousness and Loneliness. The Psychotherapy Patient, Vol.2 (3), 3-14
Perlman, D. (1984), Recent Developments in Personality and Social Psychology: A Citation Analysis. Personality and Social Psychology Bulletin, Vol.10(4), 493-501.
Personality, “Accepted Article”, undergo copy-editing, doi: 10.1111/j.1467-6494.2011.00730.x
Peterson, C. (2000). The Future of Optimism. Journal of American Psychologist, Vol.55(1). 44-55.
Riddick, C.C.& Keller,M.J.(1992), Efficacy of recreation on influencing the social psychological health of elders, Parks&Recreation,Vol,27(3):20-24.
Rokach, A. (2000). Loneliness and the life cycle. Psychological Reports,Vol.86, 629-642.
Rokach,A. &Venegas,G. (2012), Can religiosity affect how we cope with loneliness? European Psychiatry, Vol.27(1).
Rote,S; Hill,T.D & Ellison.C.G. (2012), Religious Attendance and Loneliness in Later Life. The Gerontologist (Oxford Journals), Vol53(1): 39-50.
Sadler, W.A. (1978), Dimensions in the problem of loneliness: A phenomenological approach in social psychology, Journal of Phenomenological Psychology, Vol.9(1-2), 157-187.
Sim,T.N & Loh, B,S.M. (2003), Attachment to God: Measurement and Dynamics, Journal of Social and Personal Relationships, Vol20(3): 373-389