A Conceptual Pattern of Quran-Based Motivation (Qualitative Content Analysis)

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD in Quran and Psychology of Jamiat al-Mustafa al-Alamiya

2 Research institute of the field and university

3 Research institute of Jamiat al-Mustafa al-Alamiya

Abstract

The aim of this study was to present "a conceptual pattern of Quran-based motivation". This pattern was obtained from reviewing the concepts extracted from interpreters' interpretations. The main question was that: what is a conceptual pattern of Quran-based motivation? This study was a basic-developmental research, and its methodology was a qualitative content analysis. All verses of Quran (the population) were reviewed and the themes related to a conceptual pattern of motivation were identified as the sample (over 2700 verses). By referring to the interpretations, conceptual categorization and open, axial, and selective coding were done. To achieve a comprehensive pattern, the researchers reached the three basic themes of "causal", "structural", and "consequential" after coding the data. The causal theme included internal and external compelling category (29 items), and internal and external inhibitory category (16 items). Two cognitive categories (4 items) and behavioral tendencies (11 items) in the structural theme, and personal (9 items), family (5 items), and social (10 items) categories were designed in the consequential theme. In the first stage, the validity and reliability of this pattern were examined by 17 experts. The value of CVR and CVI confirmed the content validity of this conceptual pattern. The results showed that the conceptual pattern of Quran-based motivation is different from the concept of motivation in contemporary psychology in terms of nature, foundations, structure, factors, and methodology.

Keywords

References

  1. 1. قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی، ناصر (1380)، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

    2. احمدنیا آلاشتی، سیامک و همکاران (1392)، «الگوی انگیزش انسان در سازمان از دیدگاه قرآن کریم»، دو فصلنامه علمی−پژوهشی مدیریت اسلامی، س21، ش2، پاییز و زمستان، ص1−36.

    3. اسپالدینگ، چریل. ال (1381)، انگیزش در کلاس درس، ترجمه محمد نائینیان و اسماعیل بیابانگرد، تهران: رشد.

    4. امینی، محمدحسین؛ ابوالقاسم بشیری و رحیم ناروئی نصرتی (1395)، «عوامل و الگوی انگیزش از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی: نگاهی تحلیلی−روان‌شناختی»، فصلنامه روان‌شناسی و دین، ش42، تابستان، ص21−38.

    5. اورعی یزدانی، بدرالدین (1372)، «بررسی مقایسه‌ای انگیزش در فرهنگ غربی و فرهنگ اسلامی»، دانش مدیریت، ش 23، ص5−14.

    6. بخشی، علی‌اکبر (1380)، «مبانی انگیزش از دیدگاه اسلام»، معرفت، ش50، ص9−32.

    7. بشیری، ابوالقاسم (1393)، «نظریه انگیزش در اندیشه دینی»، روان‎شناسی و دین، ش26، ص39−60.

    8. بنتهام، سوزان (1384)، روان‌شناسى تربیتى، ترجمه اسماعیل بیابانگرد و على نعمتى، تهران: نى.

    9. پارسا، محمد (1392)، روان‌شناسی عمومی، تهران: آموزش و پرورش.

    10. پیروز، علی آقا (1382)، «متغیرهاى اساسى در انگیزش کارکنان از منظر اسلامى»، دوره 9، ش37، ص110−123.

    11. تبیک، محمدتقی (1396)، «تبیین سازه انگیزش بر اساس منابع اسلامی»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س3، ش7، ص3−27.

    1. 12.  ــــــــــــــــ (1398)، «تبیین مدل عملکردی انگیزش براساس منابع اسلامی»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س13، ش24، ص63−93.

    13. ترک‌زاده، جعفر و فاطمه زینلی (1391)، «بررسی مقایسه‎ای رویکردهای غربی و اسلامی به انگیزش: به سوی توسعه دانش بومی»، اسلام و مدیریت، دوره 1، ش2، ص7−30.

    14. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1366)، غررالحکم و دررالکلم، قم: نشر مکتبة الاعلام الاسلامیة.

    15. جاسبی، عبدالله (1377)، «بررسی انگیزش در مدیریت اسلامی از دیدگاه دانشمندان اسلامی»، مجله آینده پژوهشی مدیریت، دوره 10، ش2 (پیاپی 37)، ص5−32.

    16. خمینی، روح الله (1395)، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe.

    17. رضایى، اکبر و على‎اکبر سیف (1384)، «نقش باورهاى انگیزشى، راهبردهاى یادگیرى و جنسیت در عملکرد تحصیلى»، تعلیم و تربیت، ش4، زمستان، ص43ـ85.

    18. رمزگویان، غلامعلی و علی شبانی (1382)، «مدل انگیزشی منابع انسانی از دیدگاه اسلام»، مدیریت فردا، س1، ش3 و 4، پاییز و زمستان، ص153ـ164.

    19. ساروخانی، باقر (1388)، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، چ16، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

    20. شجاعی، محمد صادق (1391)، «نظریه نیازهای معنوی از دیدگاه اسلام و تناظر آن با نیازهای مزلو»، دو فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات اسلام و روان شناسی، س1، ش1، ص87-116.

    21. ــــــــــــــــــ (1386)، «نظریه نیازهای معنوی از دیدگاه اسلام و تناظر آن با نیازهای مزلو»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س1، ش1، ص87−116.

    22. ـــــــــــــــــــ (1395)، انگیزش و هیجان (با نگرش به منابع دینی)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    23. ـــــــــــــــــــ (1397)، روان‌شناسی در قرآن و حدیث، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    24. شولتز، دوان (1384)، نظریه‌های شخصیت، مترجم یوسف کریمی و همکاران، تهران: نشر ارسباران، چاپ اول.

    25. فیض کاشانی، ملامحسن (1383)، المهجة البیضاء، بی‌جا، مؤسسه نشر اسلامی.

    26. کاویانی، محمد (1392)، روان‌شناسی در قرآن (آموزه‌‌ها و مفاهیم)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    27. کاویانی، محمد و محمدرضا کریمی (1390)، «منابع انگیزش اخلاقی با رویکرد تطبیقی بین دیدگاه علامه طباطبایی و مازلو»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س5، ش9، ص79−104.

    28. کاویانی، محمد (1392)، «رویکردی جامع به مباحث انگیزش»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س7، ش13، ص67−93.

    29. کاویانی، محمد (1393)، روان شناسی در قرآن (آموزه ها و مفاهیم)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    30. کریپندورف، کلوس (۱۳۷۸)، مبانی روش شناسی تحلیل محتوا، ترجمه هوشنگ نائینی، تهران: نی.

    31. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، ‏کافی، قم‏: دار الحدیث، ‏1429ق، ج1.

    32. مجلسی، محمدباقر (1365)، بحارالانوار، تهران: دارالکتاب الاسلامی.

    33. محمدپور، احمد (1392)، تجربه نوسازی (مطالعه تغییر و توسعه در هورامان با روش نظریه زمینه‎ای)، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.

    34. محمدی‌مهر، غلامرضا (1387)، روش تحلیل محتوا (راهنمای عملی تحقیق)، تهران: گنجینه.

    35. محمدی مزروعی، حسین (1385)، «تحلیل متون مدیریت اسلامی پیرامون انگیزش از منظر اسلام»، مجله علوم انسانی، ش65، مهر و آبان، ص121−172.

    36. مصباح یزدی، محمدتقی (1384)، قرآن‎شناسی، جلد 2 (معارف قرآن 6)، قم: مؤسسه امام خمینیe.

    37. مهرابی، امیرحمزه (1386)، «انگیزش در اسلام؛ مدل حلقه‌های متداخل»، فرهنگ مدیریت، سال ششم بهار و تابستان 1387، شماره 17.

    38. نوری، نجیب الله (1396)، «عوامل و ساختار انگیزش رفتار انسان در اندیشه علامه طباطبایی»، فصلنامه روان‌شناسی و دین، س10، ش4 (پیاپی40)، زمستان، ص5−22.

    39. نیک‌منش، ابراهیم (1393)، الگوی مفهومی، پیش‌نیاز طراحی الگوی اسلامی ایرانی خانواده، تهران: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.

    40. Attride−Stirling, J.  (2001), “Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research”, Qualitative Research, Vol.1, No.3, p.385-405.

    41. Boyatzis, R. E. (1998), Transforming qualitative information: thematic analysis and code development. Sage Braun, Virginia.

    42. Braun, V. & Clarke, C. (2006), Using thematic analysis in psychology, Edward Arnold (Publishers) Ltd.

    43. Braun, V. & Clarke, V. (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol.3, No. 2, p.77-101.

    44. http://www.nova.edu/ssss/QR/QR4-10/wickham.pdf.

    45. Tuckett, A. G. (2005), “Applying thematic analysis theory to practice: a researcher’s experience”, Contemporary Nurse, No. 19, p.75-87

    46. Cristancho, S. M., Goldszmidt, M., Lingard, L. and Watling, C. (2018), “Qualitative Research Essentials for Medical Education”, Singapore Medical Journal, 59(12), p.622−627.

    47. Donmoyer, R. (2001), “Paradigm Talk Reconsidered”, V. Richardson (ed), Handbook of Research on Teaching, 4th Edition, p. 174−197, Washington, DC, American Educational Reseach Association.

    48. Tummers, L. & Karsten, N.  (2011)), “Reflecting on the Role of Literature in Qualitative Public Administration Research: Learning From Grounded Theory”, Administration & Society, published online 24 August.

    49. Vali, K. S. (2010), Women Leading in Silence in Papua New Guinea Higher Education, Master of Educational Leadership Thesis, University of Waikato, New Zealand.

    50. Neondorf, K. A. (2016), The Content Analysis Guidebook, Second edition. London: Sage Pub

     

    51. Wickham, M. & Woods, M. (2005), “Reflecting on the Strategic Use of CAQDA.

    52. Yan Zhang and Barbara M. Wildemuth, (2005), Qualitative Analysis of Content, 1−12, Retrieved from https://philpapers.org/rec/ZH

Files

Share

How to cite

Statistics