روان‌شناسی اجتماعی و باورهای تمدن‌ساز امام خمینی قدس سرّه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

هدف این پژوهش پاسخ دادن به این سؤال است که «عوامل و مؤلفه‌های تمدن اسلامی (در بعد مادی و معنوی) چیست و چه تلازمی بین این دو بعد وجود دارد؟». روش پژوهش عبارت است از تحلیل نظری در محتوای آثار مکتوب باقی مانده از امام خمینی (ره). نتایج به دست آمده نشان می دهد که: 1. «تمدن اسلامی» حقیقتی است که در آن، عوامل مادی و معنوی تلازم دارند؛ 2. بعضی از مؤلفه‌های تمدن اسلامی عبارتند از: دانش، پیشرفت و رفاه، معنویت، امنیت، سیاست، امت اسلامی و وحدت اسلامی و...؛ 3. تمدن اسلامی مبتنی بر منظومه فکری امام خمینی (ره) توحید محور است و تمام مولفه های فوق، بر محور توحید جریان می یابند؛ 4. علم و فناوری و پیشرفت مادی اگر با مدیریت عقل و وحی باشد جامعه رو به تکامل و تعالی خواهد بود و چنانچه با مدیریت عقل و وحی نباشد جامعه رو به انحطاط می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Construction and Psychometric Validation of an Assessment Scale for the Iranian High School Adolescents' Religiosity

نویسنده [English]

  • Mohammad Beheshti
ssociate Professor of Research Institute of Hawzah and University
چکیده [English]

The aim of this research was to answer the following questions: What are the factors and aspects of Islamic civilization (in terms of material and spiritual dimensions) and what is the relationship between these two dimensions? The content analysis of Imam Khomeini's written works was applied in this research. The results showed that a) the Islamic civilization is a truth in which the material and spiritual dimensions are along with each other; b) some of the aspects of Islamic civilization are as follows: knowledge, advancement and welfare, spirituality, safety, policy, Islamic nation, Islamic unity, etc.; c) according to the Imam Khomeini's thought, the Islamic civilization is monotheism-centered and all of the mentioned aspects are based on the monotheism; d) if the knowledge, technology, and material advancement are managed by the reason and revelation, the society will go to the evolution and excellence and if they are not managed by the reason and revelation, the society will decline. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Islamic civilization
  • material civilization
  • monotheism-centeredness
  • world-centeredness
  • social psychology
  • Imam Khomeini
قرآن کریم
* نهج‌البلاغه
1. ابن‌فارس (1410ق)، معجم مقائیس اللغة، بیروت: الدار الاسلامیه.
2. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1408ق)، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
3. امام خمینی، روح‌الله (1380)، نبوت از دیدگاه امام خمینی (تبیان، دفتر پانزدهم)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
4. امام خمینی، روح‌الله (1385)، صحیفۀ امام (مجموعه 23جلدی)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
5. امام خمینی، روح‌الله (1388)، ‌شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
6. امام خمینی، روح‌الله (1391)، ‌شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
7. انوری، حسن (1382)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن.
8. جوهری، اسماعیل بن حماد (1418ق)، صحاح اللغه، بیروت: دارالفکر.
9. حسینی خامنه‌ای، سیدعلی (1377)، حدیث ولایت، تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
10. دفتر مقام معظم رهبری (1377)، حدیث ولایت: مجموعه رهنمودهای مقام معظم رهبری، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
11. دهخدا، علی‌اکبر (1373)، لغت‌نامه دهخدا، تهران: مؤسسه دهخدا.
12. رجائی، غلامعلی (1393)، برداشت‌هایی از سیرۀ امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
13. سخنان رهبر معظم انقلاب در اجتماع طلاب مدرسه فیضیه، 14/7/1379، جزوۀ چاپ نشده.
14. قشیری، الکریم ابن‌حوازن (1392)، الرسالة القشیریه، تهران: سخن.
15. کاشانی، عبدالرزاق (1372)، شرح منازل السائرین، قم:‌ بیدار.
16. مجلسی، محمدباقر (1363)، بحارالانوار، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
17. معین، محمد (1371)، فرهنگ معین، تهران: امیرکبیر.
18. ولایتی، علی‌اکبر (1392)، تقویم تاریخ و فرهنگ اسلام در ایران، تهران: امیرکبیر.