«فرایندهای شناختی» و «شاخص قند خون زنان دیابت نوع دو» در اثربخشی «آموزش آسیب‌های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج‌البلاغه»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روانشناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند ایران

2 کارشناسی ارشد گروه روانشناسی واحد ببرجند، دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر عبارت بود از بررسی «فرایندهای شناختی» و «شاخص قند خون زنان دیابت نوع دو» با توجه به «اثربخشی آموزش آسیب‌های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج‌البلاغه». این پژوهش به صورت نیمه‌آزمایشی در سال 1396 در شهرستان بردسکن انجام شد و جامعه آماریِ آن شامل بیماران دیابت نوع دو مراجعه‌کننده به کلینیک دیابت و مرکز خدمات جامع سلامت روستایی ظاهر آباد بود. 30 نفر از بیماران به شیوه در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پرسشنامه نگرانی، عدم تحمل بلاتکلیفی و آزمایش HbA1C و FBS ثبت شد. تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد «نگرانی»، «عدم تحمل بلاتکلیفی» و «قند خون» گروه آزمایش به‌طور معنا‌داری کاهش‌ یافته است که گویای اثربخشی «آموزش آسیب‌های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج‌البلاغه» در بیماران دیابتی است. براساس نتایج، آموزش یادشده می‌تواند همگام و همراه با دارودرمانی در کنترل قند خون مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Cognitive Processes and Type 2 Diabetic Women's Blood Sugar Index in the Effectiveness of the Education of Secularism Harms Based on the Teachings of Nahj al-Balagha

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Shahabizadeh 1
  • Nasrin Amini 2
1 Associate Professor, Islamic Azad University, Birjand Branch, Iran
2 M.A. in Psychology, Islamic Azad University, Birjand Branch
چکیده [English]

This research aimed to investigate the role of cognitive processes and type 2 diabetic women's blood sugar index in the effectiveness of the education of secularism harms based on the teachings of Nahj al-Balagha. This quasi-experimental research was conducted in the city of Bardaskan in 2017. The population included type 2 diabetic patients referring to both Diabetes Clinic and the Center for Complete Services of Rural Health in Zaherabad. 30 patients were selected by the convenience sampling and were randomly placed in two test and control groups. The data were gathered by the questionnaires of anxiety and the intolerance of uncertainty, and the tests of HbA1C and FBS. The multivariate analysis of covariance demonstrated that anxiety, the intolerance of uncertainty, and blood sugar significantly decreased in the test group that it indicated the effectiveness of the education of secularism harms based on the teachings of Nahj al-Balagha on the diabetic patients. According to the results, this education along with pharmacotherapy can control the blood sugar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • type 2 diabetes
  • Glycosylated Hemoglobin
  • anxiety
  • intolerance of uncertainty
  • education of secularism harms
  1. 1. قرآن کریم

    2. نهج‌البلاغه

    3. اثنی‌عشری، شکوه؛ شهرام محمدخانی و حمیدرضا حسن‌آبادی (1396)، «مدل شناختی اضطراب در بیماران مبتلا به سرطان: نقش متغیرهای شناختی و فراشناختی»، فصلنامه علمیپژوهشی روان‌شناسی سلامت، ش1، پیاپی 21، ص66−85.

    4. بابایی، زهرا؛ زهره لطیفی و مریم اسماعیلی (1394)، «اثربخشی معنویت درمانی بر کیفیت زندگی و سلامت روان زنان مبتلا به دیابت»، روان‌شناسی و دین، س8، ش2، پیاپی 3، ص37−50.

    5. حبیبی، سلیمان؛ آرزو بیگی؛ حبیبه رضایی‌حصار؛ شیوا ممیز؛ جمال عاشوری و فاطمه هویدا (1395)، «رابطه ویژگی‌های شخصیتی و گرایش‌های مذهبی با سلامت روانی نوجوانان مبتلا به دیابت نوع دو به‌ منظور ارائه راهکارهای مراقبت و پرستاری»، فصلنامه علمیپژوهشی پرستاری دیابت، س4، ش2، ص68−78.

    6. حسینی، سیدحسن (1378)، «نگاهی اجمالی به مبانی و فلسفه بهداشت روانی در اسلام»، مجله علوم اجتماعی و انسانی، دانشگاه شیراز، دوره 15، ش1، ص70−90.

    7. دهشیری، غلام‌رضا؛ محمود گلزاری؛ احمد برج علی و فرامرز سهرابی (1388)، «خصوصیات روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا در دانشجویان»، مجله روان‌شناسی بالینی، س1، ش4، ص67-75.

    8. رجب، اسدالله (1372)، «هموگلوبین ای وان سی چیست و نقش آن در کنترل دیابت چگونه است؟»، مجله پیام دیابت، س6، ش1، ص110−130.

    9. رحیمیان بوگر، اسحاق (1392)، «مطالعه اثربخشی آموزه‌های نهج‌البلاغه بر ارتقای سلامت روان دانشجویان»، فصلنامه پژوهش‌نامه نهج‌البلاغه، س1، ش1، ص75−84.

    10. رحیمیان بوگر، اسحاق و علی سنایی (1391)، «تأثیر حکمت‌های نهج‌البلاغه بر بهبود ابعاد سلامت عمومی دانشجویان»، دو فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س6، ش11، ص7−36.

    11. ریاض عبدالصاحب، زینب (1390)، «آسیب‌شناسی دنیازدگی از دیدگاه نهج‌البلاغه»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور.

    12. سلیمی، هادی؛ فریده یزدان‌پناه؛ مریم احمدی؛ اقبال زارعی و پریا حسین‌زاده (1395)، «نقش دنیاخواهی و سازه‌های معنویت در تبیین سلامت عمومی در دانشجویان پرستاری و مامایی»، نشریه روان پرستاری، دوره 4، ش4، ص57−63.

    13. شوشتری، محمدتقی (1376)، نهج الفصاحه، ج11، تهران: انتشارات امیرکبیر.

    14. شهابی، مریم (1394)، «آموزش آسیب‌های دنیاگرایی بر بهبود بهزیستی ذهنی و معنوی و کنترل عواطف بیماران مبتلا به اختلالات گوارشی»، پایان‌نامه دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند.

    15. شهابی، مهرنسا؛ سیدامیر امین یزدی؛ علی مشهدی و جعفر حسنی (1396)، «نقش نگرش مذهبی در تحمل پریشانی روان‌شناختی و دشواری نظم‌جویی هیجان دانشجویان دانشگاه تهران»، مجله پژوهش در دین و سلامت، دوره 3، ش4، ص32−47.

    16. شهدادی، حسین؛ میترا دین‌دار؛ رضا محمدپور هدکی؛ سمانه صادق و نصرت‌الله مسینایی‌نژاد (1394)، «ارتباط سلامت معنوی با کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو»، فصلنامه پرستاری دیابت دانشکده پرستاری و مامایی زابل، دوره 3، ش2، ص43ـ52.

    17. شیرین‌زاده دستگیری، صمد؛ محمدعلی گودرزی؛ احمد غنی‌زاده و محمدرضا تقوی (1387)، «مقایسه باورهای فراشناختی و مسئولیت‌پذیری در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی−اجباری، اختلال اضطراب منتشر و افراد بهنجار»، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی ایران، س14، ش1، ص44−55.

    18. فتحی آشتیانی، علی و الله‌رضا اکبری (1388)، «بررسی رابطه دنیاگرایی و سلامت روانی»، روان‌شناسی دین و زندگی، س2، ش3، ص105−143.

    19. کجباف، محمدباقر؛ فریبا حسینی؛ امیر قمرانی و نازنین رزازیان (1396)، «مقایسه اثربخشی کیفیت زندگی درمانی و درمان مبتنی بر معنویت اسلامی بر تحمل پریشانی، استرس، اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به سردرد تنشی»، مجله روان‌شناسی بالینی، س9، ش1، پیاپی 32، ص21−38.

    20. نیازآذری، مرضیه؛ معصومه عبدالهی؛ نرجس خاتون ذبیحی‌حصاری و جمال عاشوری (1396)، «تأثیر معنویت درمانی گروهی بر اضطراب و کیفیت زندگی زنان مبتلا به دیابت بارداری»، دین و سلامت، دوره 5، ش1، ص11−20.

    21. نیکبخت نصرآبادی، علیرضا؛ سیدرضا مظلوم؛ مریم نثاری و فاطمه گودرزی (1387)، «ارتباط حیطه‌های نگرانی با کیفیت زندگی دانشجویان»، فصلنامه پایش، س8، ش1، ص85−92.

    22. Acharya A. (2010), Impating spiritual practices enhances recovery from anxiety related disorder. European psychiatry. 25 (1): 903-907.

    23. Bekelman DB, Parry C, Curlin FA, Yamashita TE, Fairclough DL, Wamboldt FS. (2009), A Comparison of two Spirituality Instruments and Their Relationship with Depression and Quality of Life in Chronic Heart Failure.J Pain Symptom Manage,39 (3),515-26.

    24. Berrara, TL. Zeno, D. Bush, AL. Barber, CR. Stanley, MA. (2012), Integrating religion and spirituality in to treatment for late life anxiety: three case studies. Cognitive and behavior practice;19 (2): 346-58.

    25. Bradly C. (1994), Contributions of Psychology to Diabetes Management. Br J Clin Psychol, 33, 11-21.

    26. Buher K , Dugas MJ. (2002), The intolerance of uncertainty scale: Psychometric properties Of the English version. Behav Res Ther.40: 931-945.

    27. Carter E, McCullough M. (2010), Waiting, tolerating, and cooperating. Did religion evolve to prop up human’s self-control abilities. Handbook of self-regulation: research, theories, and applications (2nd ed, pp 422–437) New York: Guilford.

    28. Collins MM, Corcoran P, Perry IJ. (2009), Anxiety and depression symptoms in patients with diabetes.Diabet Med, 26, 153-61.

    29. Diwani S, sam A. (2014), Diabetes Forecasting Using Supervised Learning Techniques. ACSIJ Advances in Computer Science: an International.Journal, 3 (5), 10-18.

    1. 30.  Dugas MJ, Freeston MH, Ladouceur R. (2010), Intolerance of une ccrtainty and problem orientation in worry.Cogn Ther Res, (21), 593-606.

    31. Dugas MJ, Schewartz A, Francis K. (2004), Intoleranc eo funcertainty, worry and depression. Cognitive ther res.28: 835-842.

    32. Dugas, M.J., & Koerner, N. (2005), Cognitive-behavioral treatment for generalized anxiety disorder: Current status and future directions. Journal of Cognitive Psychotherapy,19, 61-68.

    33. Flannelly KJ, Ellison CG, Glek K, Koeing HG (2008), Beliefs about life- after- death, Psychiatric symptomology and cognitive theories of psychopathol ogy. Ypsychol thed. 36 (2): 94-103.

    34. Fountoulakis, K. N. e t all (2008), Life depression, religiosity cebrovascular disease, cognitive impairment and attitudes towards death in the elderly: interpreting the data medical hypotheses, Vv. P493-496.

    35. Freeston MH,Rheaume J Letarte H, Dugas MJ.Ladouceur R. (1994), Why do people worry?Pers Indiv Dier,17, 791-802.

    36. Hammer fald, K; Eberle, C; Grau, M; Kinsperger, A; Zimmermann, A; Ehlert, U & Gaab, J (2006), Persistent effects of cognitive- behavioral stress management on cortisol responses to acute stress in healthy subjects-Arandomized controlled. Psychoneuroen docrinology. 31: 333-339.

    37. Kabat-Zinn, J (1999), Indra, snet at work: The mainstreaming of dharma practice in society.In The Psychology of Awakening, Watson G, Batchelor S, and Claxton G (e d s). London, UK: Random House/ Rider.

    38. Kasemthaweesab, P. Kurutach, W. (2012), “Association Analysis of Diabetes Mellitus (DM) with Complication states Based on Association Rules”, Proc. of the 7th IEEE Conference on Industrial Electronics and Applications, pp. 1453-1457, 2012.

    39. Kelly WE. (2002). Investigation of wirry and sense of humor.The Journal of Psychology, 136 (6), 657-66.

    40. Krause, N, &Bastida, E. (2009), Religion suffering and heath among older Mexican, Americcans Journal of Aging studies, v. 23, p.114-123.

    41. Kyrios M,Moore SM,Hackworth N, Buzwell SA, Crafti N, Critchley C,et al.(2009), The influence of depression and anxiety on outcomes after an intervention for prediabetes.Med J Aust, 190, 81-85.

    42. Lee RL, Kin SA, Yoo JW. (2007), the present status of diabetes education and the role recognition as a diabetes educator of nurses in korwa Dia-betes Res Clin Pract, 77, 199-204.

    43. Lesio CA. (2007), Accountability for mental health counseling in schools (thesis).New York: Rochester Institute of Technology.

    44. Ma Chao-bin. (2012), Inverstigation and Analysis of Mental Health Status in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus. Guide of China Medicine.

    45. Macfarlnd. (2011), Personal and family factors associated withquality of life in adolescents with diabetes, Diabetes Care, v. 21, p.909-914.

    46. Mehtiyes T. (2013), Stress, anxiety, depression and erectile dysfunction in patients with diabetes mellitus. Grorgian Med News, (220-221), 77-81.

    47. Mitsonis, C; Dimopoulos, N and psarra, V (2009), Clinical implications of anxiety in diabetes: A critical review of the evidence base, European psychiatry, Volume, page 17-26.

    48. Moberg E, Kollind M, Lins PE, Adamson U. (1994), Acute metal sress impaires insulin sensitivity in IDDM parients. Diabetologia, 37, 247-251.

    49. Newlin K, Melkus GD, Tappen R, CHyn D, Koenig HG (2008), relation ships of religion and spirituality to glycemic control in black women with type 2 diabetes. Nurs res. Sep-ocp.57 (5): 331-339.

    50. Nolen-Hoeksema, S. (2004), The response styles theory. In C. Papageor-giou & A. Wells (Eds.), Depressive rumination: Nature, theory, andtreatment of negative thinking in depression (pp. 107–123). New York:Wiley

    51. O, Connor, P J., Crain, AL., Rush, W A., Hanson, AM., Fischer, L R., & Kluznik, JC. (2009), Does diabetes double the risk of depression/ Annals of Family Medicine. 7: 328- 335.

    52. Paukert. AL, et al (2009), Integration of religion in to cognitive behavioral therapy for geriatric anxiety and depression. Jpsychiatr pract. 15 (2): 103-112.

    53. Perez JE. Smith AR. (2015), Intrinsic religiousness and well-being among cancer patients the mediating role of control-related religious coping and self-efficacy for coping with cancer Journal of Behavioral Medicine, 38 (2) 183-93.

    54. Powers, A. C (2005), Diabetes mellitus in: Kasper, LD (editor in chief). Harrison, s principles of internal medicine 16th edition mc Graw-Mill; P. 2152-2180.

    55. Priya S, Rajalaxmi R. (2012), an Improved Data Mining Model to Predict the Occurrence of Type-2 Diabetes using Neural Network. International Conference on Recent Trends in Computational Methods.Communication and Controls (ICON3C): International Journal of Computer Applications (LJCA).

    56. Rosenzweigs, Reibel DK, Greeson JM, Edman JS (2007), Mindfulness based stress reduction in associciated with improved glycemic control in type 2 diabetes mellitus: apilot stydy. Altern ther health medY 13 (5): 36.

    57. Rustad, J. K., Musselman, D. L., & Nemeroff depression and diabetes: Pathophysiological and treatment implications, C. B. (2011), The relationship of Ps.vchoneuroendocrinology. 36: 1276- 1286.

    58. Shivakumar B, Alby S. (2014), A Survey on data Mining Technologies for Prediction and Diagnosis of Diabetes.International Conference on Intelligent Computing Applications, IEEE.

    59. Strab, O. S (2001), Health psychology. United States of America: worth publishers.

    60. Surwit R.S, Vantilburg M.A, Zuker N, Mc caskill C.C, Parekh P, et al (2002), Stress management improves long- term glycemic control in type 2 diabetes care. 25 (1): 4-30.

    61. Zeilani, R, & Seymour, J. E. (2010), Muslim womens experiences of sutffering in Jordanian intensive care units: A narrative study, Intensive and Critical car, nursing, v. 26 (3), p.175-184.