نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید علی صدرالحفاظی ¹
• مسعود آذربایجانی ²

¹ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

² استادیار روان‌شناسی عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

نظام‎نامۀ اصول اخلاقی مشاورۀ ایالات متحدۀ آمریکا دارای بنیان‎های معرفت‎شناختی و پیش‎فرض‎های عقیدتی معینی است که سنجش و نقد آنها اهمیت بسزایی دارد. این نظام‎نامه (ACA)، یکی از شناخته‎شده‎ترین و پرداخته‎ترین نمونه‎ها در نوع خود است که الگوی بسیاری از دیگر موارد تدوین نظام‎نامه‎های اخلاقی این حوزه در دیگر کشورها بوده است. درنتیجه یافتن ساختار و مفروضات معرفتی‎ای که این نظام‎نامه را شکل داده است، در تشخیص گرایشِ اساسی دیگر نظام‎نامه‎ها و کاستی‎های آنها اهمیت بسزایی دارد. به‎ دیگر سخن پژوهش در روح کلیِ حاکم بر این نظام‎نامه و یافتن پیش‎زمینه‎های نظری و پیش‎انگاره‎های فرهنگی−‎نگرشی بر سازندۀ بستر کلیِ آن می‎تواند در جُستارهای معطوف به تدوین نظام‎نامه‎های اخلاقی دیگر کشورها، از جمله کشور خودمان و پرهیز از تکرار برخی خطاهای احتمالی آن در تحقق این مهم ضروری باشد. درنتیجه پرسش بنیادین پژوهش پیشِ‎رو چیستی اساس معرفتی و مفروضات فرهنگی و نگرشی مستتر در ACA است. می‎خواهیم ببینیم که کُدهای اخلاقی این نظام‎نامه از چه زمینۀ فرهنگی و عقیدتی‎ای صادر شده و این امر آن را دچار چه نواقصی کرده است؛ برای تحقق این مهم برخی رئوس توصیه‎های اخلاقی آن را با استناد به این فرض که امر روان‎شناختی از امر دینی و امر اخلاقی متمایز نیست و نوعی وحدت درونی میان آنها وجود دارد، مورد واکاوی قرار می‎دهیم. خواهیم دید که بنیاد معرفت‎شناختیِ این نظام‎نامه بر برخی مفروضات و برداشت‎های لیبرالیسم غربی از چیستی انسان، انکار یا اغماض در برابر وجهِ معنوی و فرامادی انسان و نیز فردگرایی در روشِ شناخت استوار است. بدین‌منظور نخست نقدی پایه‎ای در مورد بنیان‎های معرفت‎شناختی و روش‎شناختی این نظام‎نامه طرح می‎کنیم و سپس در این سنجش انتقادی به عناصرِ ساختاریِ آن می‎پردازیم.

تازه های تحقیق

1. ‏‫امامی‎راد، احمد و علی‎نقی فقیهی (1389)، «مقایسۀ مسائل اخلاقیِ رازداری، تقوا و دوری از شهوت‎پرستی در مشاورۀ اسلامی و نظام‎نامۀ اخلاقی انجمن مشاورۀ آمریکا (ACA)»، روان‎شناسی و دین، س3، ش4، ص33−60.

2. حسینیان، سیمین (1385)، اخلاق در مشاوره و روان‎شناسی−مبانی و اصول، چ1، تهران: نشر کمالِ تربیت.

3. فروید، زیگموند (1387)، اصول روانکاویِ بالینی، ترجمۀ سعید شجاع شفتی، چ4، تهران: انتشاراتِ ققنوس.

4. کِلِرو، ژان−‎پیِر (1385)، واژگان لکان، ترجمۀ کرامت مولّلی، تهران: نشر نی.

5. نوابی‎نژاد، شکوه (1387)، اصول اخلاقی و ارزش‎های فرهنگی در مشاوره، تهران: نشر مهدی رضایی.

6. American Counseling Association (2005), Code of Ethics and Standards of Practice, Alexandria, VA: ACA.

7. American Psychological Association (2010), Ethical Principles of Psychologists and Code of Conduct, Washington DC: APA.

8. Bersoff, D. (1995), Ethical Conflicts in Psychology, Washington DC: American Psychological Association.

9. Blocher, D.H. (2000), Counseling: A Developmental Approach (4^th ed), New York: Wiley.

10. Brydon-Miller, Mary; Laquire, Patricia; McIntyre, Alice (2004), Traveling Companions: Feminism,Teaching, and Action Research, USA: ABC-Books.

11. Herlihy, B., Corey, G. (1994), ACA Ethical Standard Casebook (5^th ed). Alexandria, VA: American Counseling Association.

12. Pederson, P. (1989), “Developing Multicultural Guidelines for Psychology”, International Journal of Psychology, 24(5), 643-652.

13. _________ (1995), “Culture-Centered Ethical Guidelines for Counselors”, Handbook of Multicultural Counseling, 34-50

14. _________ (1997), Culture-Centered Counseling Interventions: Striving for Accuracy, London: Sage.

15. Pettifor, Jean L. (2001), “Are Professional Codes of Ethics Relevant for Multicultural Counseling?”, Canadian Journal of Counseling, Vol. 35:1, 26-35.

16. Sinclair, C., Pettifor, J. (1999), Proposed Changes to the Canadian Code of Ethics for Psychologists, Paper presented at the annual meeting of the Canadian Psychological Association, Halifax, Nova Scotia.

17. Welfel, E.R. (1992), “Psychologists as Ethics Educators: Success, Failures, and Unanswered Questions”, Professional Psychology: Research and Practice, Vol. 23, 182-189.

کلیدواژه‌ها

• نظام‎نامۀ اخلاقی انجمن مشاوره و روان‎شناسی آمریکا (APA/ACA)
• مشاور
• مُراجع
• اخلاق
• فرهنگ
• رازداری
• تقوا

عنوان مقاله [English]

examining the methodological and epistemological fundamentals of ethical code of counseling in the United States of America

نویسندگان [English]

• seyyed ali sadr al-hefazi ¹
• masoud azarbayejani ²

¹ Research Institute of Hawzah and University

² Research Institute of Hawzah and University

چکیده [English]

The purpose of this research is examining the ethical code of counseling of the United States of America, ACA, in order to evaluate its epistemological bases and ideological premises. The significance of this task lies in the fact that ACA is one of the most famous ethical codes in counseling and psychology and is a sample for preparing other similar codes throughout the world. So finding its structure and premises is crucial for recognizing the basic epistemological and methodological approaches of other codes and their insufficiencies. Reexamining the general mentality which constructs this code and finding its theoretical presuppositions and cultural premises and avoiding its possible wrongs could be beneficial for developing an ethical code in Iran. The main question of the research is: “what are the epistemological basis and cultural ideological presuppositions of ACA? For this purpose we would examine its ethical commands according to our critical hypothesis that the psychological, the ethical and the religious are inseparable from each other. We would find that the epistemological and ideological bases of ACA are some western liberal conceptions of the nature of human beings, ignoring the spiritual aspects of their existence and maintaining the methodological individualism.

کلیدواژه‌ها [English]

• ACA
• counseling
• Ethics
• culture