ساخت مقیاس اولیه سلامت معنوی بر اساس منابع اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دانشجوی دکتری رشته روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

10.30471/psy.2024.9584.2162

چکیده

هدف این تحقیق طراحی مقیاس سلامت معنوی بر اساس منابع اسلامی است. در گام نخست و به منظور استخراج مولفه‌های سلامت معنوی از روش معناشناسی استفاده شد. بر اساس رویکرد معناشناسی و تحلیل معنایی حدود صد واژه قرآنی مرتبط با سلامت معنوی، چهار مولفه اصلی سلامت روان شامل تزکیه، حیات طیبه، تقوی و سلام به دست آمد. در گام دوم برای بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس سلامت معنوی روش تحقیق از نوع پیمایشی بود. برای ساخت مقیاس سلامت معنوی محور تجزیه وتحلیل واژه «تقوی» بود که با شناسایی چهار بعد تقوی در ارتباط با خداوند، تقوی در ارتباط با خود، تقوی در ارتباط با مردم و تقوی در ارتباط با طبیعت به ترتیب چهار عامل تعالی‌جویی، خومراقبتی، احسان مداری و طبیعت نوازی تشکیل و برای هر عامل و زیرمولفه‌های آن گویه‌هایی طراحی شد. برای سنجش روایی محتوایی هر یک از مولفه‌ها و گویه‌های مقیاس از نظرات 11 کارشناس به روش نمونه‌گیری هدفمند و با استفاده از دو شاخص روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR) استفاده شد.پس از بررسی نظرات کارشناسان و اعمال اصلاحات لازم، مقیاس اولیه سلامت معنوی با 45 گویه اعتباریابی شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نسخه 27 نرم افزار spss انجام گرفته است. روایی سازه با محاسبه همبستگی هر یک از گویه‌ها با نمره کل، همبستگی عوامل با یکدیگر و همبستگی عوامل به نمره به دست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

مقیاس سلامت معنوی بر اساس منابع اسلامی

نویسندگان [English]

  • Masood Azarbayjani 1
  • Ali Bayat 2
1 Research Institute of Hawzah and University
2 rihu
چکیده [English]

هدف این تحقیق طراحی مقیاس سلامت معنوی بر اساس منابع اسلامی است. در گام نخست و به منظور استخراج مولفه‌های سلامت معنوی از روش معناشناسی استفاده شد. بر اساس رویکرد معناشناسی و تحلیل معنایی حدود صد واژه قرآنی مرتبط با سلامت معنوی، چهار مولفه اصلی سلامت روان شامل تزکیه، حیات طیبه، تقوی و سلام به دست آمد. در گام دوم برای بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس سلامت معنوی روش تحقیق از نوع پیمایشی بود. برای ساخت مقیاس سلامت معنوی محور تجزیه وتحلیل واژه «تقوی» بود که با شناسایی چهار بعد تقوی در ارتباط با خداوند، تقوی در ارتباط با خود، تقوی در ارتباط با مردم و تقوی در ارتباط با طبیعت به ترتیب چهار عامل تعالی‌جویی، خومراقبتی، احسان مداری و طبیعت نوازی تشکیل و برای هر عامل و زیرمولفه‌های آن گویه‌هایی طراحی شد. برای سنجش روایی محتوایی هر یک از مولفه‌ها و گویه‌های مقیاس از نظرات 11 کارشناس به روش نمونه‌گیری هدفمند و با استفاده از دو شاخص روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR) استفاده شد.پس از بررسی نظرات کارشناسان و اعمال اصلاحات لازم، مقیاس اولیه سلامت معنوی با 45 گویه اعتباریابی شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نسخه 27 نرم افزار spss انجام گرفته است. روایی سازه با محاسبه همبستگی هر یک از گویه‌ها با نمره کل، همبستگی عوامل با یکدیگر و همبستگی عوامل به نمره به دست آمد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • مقیاس
  • سلامت معنوی
  • منابع اسلامی
  • روانشناسی اسلامی