نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترا و پژوهشگر حوزه و دانشگاه
2 عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
3 عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی
4 مدیر گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
5 عضو هیئت علمی پژوهشکده اخلاق و روانشناسی دارالحدیث
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی کاربرد نظریه حوزه‌های معنایی در مطالعات واژگانی ساختار شخصیت بر پایه منابع اسلامی انجام شده است. سؤال اصلی پژوهش این بود که در مطالعاتِ واژگانیِ ساختارِ شخصیت، داده‌ها قبل از آنکه مورد تحلیل عاملی قرار گیرد، چه تحلیل و بررسی‌های کیفی باید بر آنها انجام شود؟ و نظریه حوزه‌های معنایی چه نقش و کاربردی در این زمینه می‌تواند داشته باشد؟ روش پژوهش، کیفی از نوع تحلیل مفهومی بود. نتایج به دست‌آمده نشان‌دادکه:الف)یک‌بخش مهم ازمطالعات واژگانی ساختارشخصیت‌را مفهوم‌شناسی تشکیل می‌دهد؛ چیزی که درپژوهش‌های روان‌شناختی کمتر به آن توجه شده است؛ ب) نظریه حوزه‌های معنایی واصول به‌کاررفته درآن با کشف همبستگی‌های مفهومی بین‌واژه‌ها می‌تواند به عنوان یک روش کیفی در پژوهش‌ها مورد استفاده قرار گرفته و کاستی‌های موجود در روش تحلیل عاملی را جبران کند؛ ج) همخوانی و همگرایی اصول نظریه حوزه‌های معنایی با روش‌های استنباط و اجتهاد دینی در دانش فقه، اصول، تفسیر، فلسفه و کلام که خود می تواند یکی از دلایل جذابیت این نظریه در بین اندیشمندان مسلمان در دهه‌های اخیر باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Application of Semantic Fields Theory in the Vocabulary Studies of Personality Structure based on the Islamic Sources
نویسندگان [English]
- Mohammad Sadegh Shojaei 1
- Masoud Janbozorgi 2
- Ali Asgari 3
- Seyed Mohammad Gharavirad 4
- Abbas Pasandideh 5
1 Ph.D. Student and Researcher of Research Institute of Hawzah & University
2 Associate Professor of Psychology, Research Institute of Hawzah & University
3 Faculty Member of Kharazmi University
4 Head of Department of Psychology of Research Institute of Hawzah & University
5 Faculty Member of Dar al-Hadith
چکیده [English]
The purpose of this research was to investigate the application of semantic fields theory in the vocabulary studies of personality structure based on the Islamic sources. The main question of the research was that in the vocabulary studies of personality structure, what qualitative analyses should be done on data before the factor analysis is done on them and what the application of semantic fields theory is in this case. The research methodology was qualitative-analytical. The results showed that a) one of the most important parts of the vocabulary studies of personality structure is conceptology; something to which has been paid attention less in psychological studies; b) by discovering the conceptual correlations of vocabularies with the help of semantic fields theory and its principles, we are able to use them as a qualitative method in studies and they can make up for the lacks of factor analysis; c) the convergence of principles of semantic fields theory and the methods of religious deductions in Fiqh, Osoul, Tafsir, philosophy, and Kalam could attract the Muslim scientists' attention in the recent decades.
کلیدواژه‌ها [English]
- semantic fields theory
- vocabulary studies
- personality structure
- trait approach
- Personality Traits
- Islamic psychology
)