رفیعی, بهروز. (1399). بازکاوی و مقایسه جایگاه عادت در تربیت از دیدگاه مرتضی مطهری و امانوئل کانت. مطالعات اسلام و روانشناسی, 14(26), 105-123. doi: 10.30471/psy.2020.4791.1496
بهروز رفیعی. "بازکاوی و مقایسه جایگاه عادت در تربیت از دیدگاه مرتضی مطهری و امانوئل کانت". مطالعات اسلام و روانشناسی, 14, 26, 1399, 105-123. doi: 10.30471/psy.2020.4791.1496
رفیعی, بهروز. (1399). 'بازکاوی و مقایسه جایگاه عادت در تربیت از دیدگاه مرتضی مطهری و امانوئل کانت', مطالعات اسلام و روانشناسی, 14(26), pp. 105-123. doi: 10.30471/psy.2020.4791.1496
رفیعی, بهروز. بازکاوی و مقایسه جایگاه عادت در تربیت از دیدگاه مرتضی مطهری و امانوئل کانت. مطالعات اسلام و روانشناسی, 1399; 14(26): 105-123. doi: 10.30471/psy.2020.4791.1496
بازکاوی و مقایسه جایگاه عادت در تربیت از دیدگاه مرتضی مطهری و امانوئل کانت
این جستار در پی بررسی رابطه عادت با تربیت از دیدگاه مرتضی مطهری (1298−1358ه.ش) و امانوئل کانت[1] (1724−1804م)، فیلسوف آلمانی است تا از این رهگذر معلوم شود: تربیت چگونه تعریف میشود؛ عادت چه تعریفی دارد و چه نسبتی میان عادت و تربیت حاکم است. در این پژوهش بنیادی−تاریخی که به روش توصیفی−تحلیلی انجام شده است، برای بازشکافت دیدگاه مطهری و کانت درباره عادت و نسبت آن با تربیت، به گردآوری اطلاعات لازم و تحلیل آنها پرداخته شد و برپایه یافتههای موجود معلوم شد که: الف) مطهری درمجموع با ایجاد عادات در متربی موافق است و حتی عادت را یکی از روشهای تربیتی میداند؛ ب) وی برای تبیین دیدگاه برگزیده خود در اقدامی ابتکاری، عادت را به فعلی (تکرار تأثیر و فعل/ مثبت) و انفعالی (تکرار تأثر و انفعال/ منفی) تقسیم کرده است؛ 3) بنا بر قول مشهور، کانت عادت را برای تربیت، زیانبار خوانده است؛ ج) به نظر نگارنده، کانت بیآنکه عنوان کند یا حتی متوجه باشد، از عادت چنان یاد کرده است که گویی به تقسیم عادت به فعلی و انفعالی باور دارد و اولی را بخشی از تربیت و دومی را مخالف آن میداند؛ د) بنابراین و به ادعای بیسابقۀ این مقاله، نگرش مطهری و کانت نسبت به عادت و تربیت (با چشم‌پوشی از جزئیات)، بسیار به هم نزدیک و بلکه یکی است.
Investigating and Comparing the Role of Habit in Education from Morteza Motahari's and Immanuel Kant's Viewpoints
نویسندگان [English]
Behrouz Rafiei
Faculty Member of Research Institute of Hawzah and University
چکیده [English]
This research tries to examine the relationship between habit and education from Morteza Motahari's (1919-1979) and Immanuel Kant's (1724-1804, German philosopher) viewpoints so that it can be understood how to define education, what habit means, and what relationship there is between habit and education. This fundamental-historical research applied a descriptive-analytical methodology gathered the data and analyzed them in order to investigate Motahari's and Kant's viewpoints about habit and its relationship with education. According to the findings, a) in general, Motahari agrees with creating habits in learners and even he believes that habit is one way of educational ways; b) in an innovative action to explain his preferred viewpoint, he divides habits into active (the repetition of effect and action/positive) and passive (the repetition of being affected and passivity/negative); c) it is known that Kant believes that habit is harmful for education; d) without mentioning or even realizing it, Kant considers habit as if he believes in dividing habits into active and passive, and considers the first one as a part of education and the second as opposed to it; e) as a result and according to the unprecedented claim of this research, Motahari's and Kant's viewpoints about habit and education (regardless of details) are very close and even the same.
کلیدواژه‌ها [English]
Motahari, Kant, active habit, passive habit, education
مراجع
1. ابن‌سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله (1988)، فی علم الاخلاق (ضمیمه المذهب التربوی عند ابن‌سینا من خلال فلسفته العملیة)، عبدالامیر شمس‌الدین، ط1، بیروت: الشرکة العالمیة للکتاب.
23. نقیبزاده، میرعبدالحسین (1391)، نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش، چ27، تهران: طوری.
24. نیلی احمدآبادی، محمدرضا (1379)، روش تربیتی عادت از دیگاه امام علیg و دانشمندان، مندرج در مجموعه مقالات همایش تربیت در سیره و کلام امام علیg، گردآورنده علیرضا صادقزاده قمصری و دیگران، تهران و قم: وزارت آموزش و پرورش، م‍ع‍اون‍ت پ‍رورش‍ی−نشر تربیت اس‍لام‍ی.
ابتدای صفحه